بەرەی ئازادیخوازانی بەلۆچ

بەرەی ئازادیخوازانی بەلۆچ
بلۏچستان آجوییءِ مئیدان
دامەزران	١٩٦٤
دامەزرێنەر	جومعە خان
شوێنی دامەزران	دیمەشق، سووریا
دۆخی یاسایی	چالاک
ئامانج	ئازادی گەلی بەلۆچ
شوێن	پاکستان; ئەفغانستان;
دەڤەری خزمەت	بەلۆچستان
سکرتێری گشتی	شێر محەممەد مەڕی (کۆچی دوایی کردوە) ئەڵڵا نەزەر بەلۆچ (٢٠٠٩‒ئێستا)

بەرەی ئازادیخوازانی بەلۆچ (بە ئوردوو: بلوچستان لبریشن فرنٹ، بە بەلۆچی: بلۏچستان آجوییءِ مئیدان‎، کورتکراوە: BLF) گرووپێکی چەکدارییە و لە ناوچەکانی بەلۆچستان لە باشووری ڕۆژاوای ئاسیا چالاکی دەکات. ئەم گرووپە لەلایەن جومعە خان، لە ساڵی ١٩٦٤ لە دیمەشق دامەزراوە، و ڕۆڵێکی گرنگی ھەبووە لە یاخیبوونی ساڵانی ١٩٦٨‒١٩٧٣ لە پارێزگای سیستان و بەلۆچستانی ئێران و یاخیبوونەکانی ١٩٧٣‒١٩٧٧ لە پارێزگای بەلۆچستانی پاکستان.^[١] بەڵام یاخیبوونی ئەم گرووپە لە ھەردوو وڵاتی پاکستان و ئێران شکستی ھێنا و تا ساڵی ٢٠٠٤ دۆخی ئەو گرووپە نادیار مایەوە، لە ساڵی ٢٠٠٤ دووبارە کەوتەوە چالاکی، دوای ئەوەی ئەڵڵا نەزەر بەلۆچ لە ساڵی ٢٠٠٣ فەرماندەیی گرووپەکەی گرتە ئەستۆ؛^[١] لەو کاتەوە گرووپەکە بەرپرسیارە لە ھێرشکردنە سەر کەسایەتی، ڕۆژنامەنووسان، بەرپرسانی حکوومەت و کارمەندانی سەربازی.^[٢]^[٣]

بەرەی ئازادیخوازانی بەلۆچ زیاتر لە بەلۆچستان کە گەورەترین پارێزگای پاکستانە کاردەکات، و لەوێوە ھێرش دەکاتە سەر ھێزە چەکدارەکانی پاکستان و سوپای پاکستان.

دارایی

بێجگە لە پاکستان، ھەندێک لە چاودێرانی ڕۆژئاوایی بانگەشەی ئەوەیان کردووە، کە ھیندستان پارەی BLF تەرخان دەکات و پشتگیری داراییان دەکات. بەڵام لە مانگی ئابی ٢٠١٣، جەیمس دۆبینز، دیپلۆمات و نوێنەری تایبەتی ئەمریکا وتی: «دزەکردنی یارمەتی چەکداری لە ئەفغانستانەوە بۆ پاکستان ھەیە، بەڵام ئێمە دان بەوەدا دەنێین کە یارمەتی چەکدارە یاخیبووەکان لە ئاراستەیەکی دیکەشەوە ھەیە».^[٤]^[٥]

دەست تێوەردانی بیانی

ھیندستان

ڕۆژنامەی ھیندوو لە ڕاپۆرتێکدا بڵاوی کردوەتەوە، کە فەرماندەکانی BLF بە بەکارھێنانی جلوبەرگ و ناسنامەی ساختە داوای چارەسەری پزیشکییان لە نەخۆشخانەکانی ھیندستان کردووە. فەرماندەیەکی چەکداری گرووپەکە شەش مانگ لە شاری دەلھیی پایتەختی ھیندستان ماوەتەوە، و چارەسەری نەخۆشییەکانی گورچیلەی بۆ کراوە.^[٦] بێجگە لەوەش، چەندین فەرماندەی دیکەی گرووپەکە سەردانی ئەو وڵاتەیان کردوە.^[٧]^[٨]^[٩]

ئەفغانستان

ئەفغانستان دانی بە پشتیوانی نھێنی خۆیدا ناوە بۆ BLF. دوای مردنی ئەسلەم بەلۆچ، لە قەندەھار، بەرپرسانی ئەفغانستان ڕایانگەیاند کە عەبدولڕازق ئاچکزای، بەرپرسی پۆلیسی ئەفغانستان، ساڵانێکە ئەسلەم بەلۆچ و یاخیبووانی دیکەی بەلۆچی لە قەندەھار داڵدە داوە. لە بڵاوکراوەیەکدا ھاتووە، کە ئەسلەم بەلۆچ لە ساڵی ٢٠٠٥ەوە لە ئەفغانستان نیشتەجێ بووە.^[١٠]

چین

دوای ھێرشەکانی سوپای ڕزگاریخوازیی بەلۆچستان^[ئ] بۆ سەر ھاووڵاتیانی چین، بەرپرسانی چین داوایان لە حکوومەتی پاکستان کرد کە چالاکییەکانیان لە دژی گرووپە بەلۆچییەکانی ناوچەکە، چڕتر بکاتەوە.^[١١]^[١٢]

تێبینییەکان

^ بەشێک لە BLF

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا "Balochistan Liberation Front | Mapping Militant Organizations". web.stanford.edu. Retrieved 2024-02-10.
^ "Security forces kill 'BLF commander involved' in Turbat massacre". The Express Tribune (بە ئینگلیزی). 2017-11-17. Retrieved 2024-02-10.
^ "BBC correspondent in Quetta threatened by Baloch Liberation Front | RSF". rsf.org (بە ئینگلیزی). 2012-08-01. Retrieved 2024-02-10.
^ Admin (2011-07-18). "[Archive Material] Pakistan: Unveiling the Mystery of Balochistan Insurgency - Part Two". News Central Asia (nCa) (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.
^ APP (2013-08-07). "US acknowledges Pakistan's fears of Indian presence in Afghanistan". DAWN.COM (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.
^ "Balochistan Liberation Front | Mapping Militant Organizations". web.stanford.edu. Retrieved 2024-02-10.
^ Bhattacherjee, Kallol (2019-07-03). "Explained: The Baloch Liberation Army". The Hindu (بە ئینگلیزی). ISSN 0971-751X. Retrieved 2024-02-10.
^ "Chinese consulate attack 'mastermind' being treated at New Delhi hospital". The Express Tribune (بە ئینگلیزی). 2018-11-23. Retrieved 2024-02-10.
^ Correspondent, The Newspaper's (2009-04-24). "India denies helping BLA". DAWN.COM (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.
^ "Baloch Separatist Leader Killed In Kandahar Attack: Reports". TOLOnews (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.
^ "Beijing demands action after terrorist slays Chinese academics in Karchi". The Jerusalem Post | JPost.com (بە ئینگلیزی). 2022-05-01. Retrieved 2024-02-10.
^ "Call for China to launch airstrikes on Baloch militants after Karachi attack". The Week (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[11] بەشێک لە BLF

[:0-1] ئ ^ا "Balochistan Liberation Front | Mapping Militant Organizations". web.stanford.edu. Retrieved 2024-02-10.

[2] "Security forces kill 'BLF commander involved' in Turbat massacre". The Express Tribune (بە ئینگلیزی). 2017-11-17. Retrieved 2024-02-10.

[3] "BBC correspondent in Quetta threatened by Baloch Liberation Front | RSF". rsf.org (بە ئینگلیزی). 2012-08-01. Retrieved 2024-02-10.

[4] Admin (2011-07-18). "[Archive Material] Pakistan: Unveiling the Mystery of Balochistan Insurgency - Part Two". News Central Asia (nCa) (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[5] APP (2013-08-07). "US acknowledges Pakistan's fears of Indian presence in Afghanistan". DAWN.COM (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[6] "Balochistan Liberation Front | Mapping Militant Organizations". web.stanford.edu. Retrieved 2024-02-10.

[7] Bhattacherjee, Kallol (2019-07-03). "Explained: The Baloch Liberation Army". The Hindu (بە ئینگلیزی). ISSN 0971-751X. Retrieved 2024-02-10.

[8] "Chinese consulate attack 'mastermind' being treated at New Delhi hospital". The Express Tribune (بە ئینگلیزی). 2018-11-23. Retrieved 2024-02-10.

[9] Correspondent, The Newspaper's (2009-04-24). "India denies helping BLA". DAWN.COM (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[10] "Baloch Separatist Leader Killed In Kandahar Attack: Reports". TOLOnews (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[12] "Beijing demands action after terrorist slays Chinese academics in Karchi". The Jerusalem Post | JPost.com (بە ئینگلیزی). 2022-05-01. Retrieved 2024-02-10.

[13] "Call for China to launch airstrikes on Baloch militants after Karachi attack". The Week (بە ئینگلیزی). Retrieved 2024-02-10.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[ئ]

[١١]

[١٢]