ھانیباڵ

ھانیباڵ
ھانیباڵ
	پەیکەرێک، کە باوەڕ وایە ھی ھانیباڵ بێت، دۆزراوەتەوە لە ئیتالیا
لەدایکبوون	٢٤٧ پ.ز; کارسج
مردن	١٨٣-١٨١ پ.ز; لیبیشا
دڵسۆزی	کارسج (٢٢١–٢٠٢ پ.ز); ئیمپراتۆریەتیی سلووکی (١٩٨–١٨٨ پ.ز); بیسینیا (١٨٨–١٨١ پ.ز);
پلە	فەرماندەی باڵای سوپای کارسج
ھاوسەر(ەکان)	ئیمیلس

ھانیباڵ (٢٤٧ پ.ز - ١٨١ پ.ز) ، دەوڵەتمەدار و ژەنەڕاڵی کارسجی بوو و گەورەترین دوژمنی کۆماری ڕۆم بوو. ھانیباڵ زیاتر لە ھەر شتێک بەناوبانگە بۆ ئەو توانایەی پیشانی دا لە دووەم جەنگی پونیکدا. ھانیباڵ پێشەوایی سوپایەکی کرد لە ئیبریاوە و بەسەر چیاکانی پیرینێس و چیاکانی ئەڵپدا سەرکەوت بەرەو باکووری ئیتالیا و لە زنجیرە جەنگێکدا ڕۆمانییەکانی بەزاند. لە جەنگی کانی ھانیباڵ توانی گەورەترین سوپای ڕۆم ببەزێنێت کە ڕۆما توانیبێتی پێکەوەی بنێت. سوپای ڕۆم بە ١٦ فەیلەق و بە گشتی ٨٦ ھەزار پیاو مەزەندە دەکرا، لە جەنگەکەدا زیاتر لە ٨٠٪ی سوپای ڕۆم کوژران یان بەدیل گیردران، لەنێوانیاندا فەرماندەکەیان.

ھانیباڵ چەندین ساڵ سوپاکەی لە ئیتالیا ھێشتەوە تاوەکو لە کۆتاییدا داگیرکارییەکی ڕۆمەکان لە باکووری ئەفریقا ناچاری کرد بگەڕێتەوە بۆ کارسج. ھانیباڵ جەنگەکەی دۆڕاند و رۆمانەکان ناچاریان کرد کە کارسج جێبھێڵێت و بچێت بۆ وڵاتی ئێران. لەوێ ئیمپراتۆریەتیی سلووکیی قایل کرد کە شەڕی دژ بە ڕۆم بکەن، ھانیباڵ ھەڵات دوای ئەوەی لە جەنگێکی دەریایی دۆڕا، کاتێک ڕۆمەکان داوایان لێ کرد کۆڵ بدات، ھانیباڵ کۆتایی بە ژیانی خۆی ھێنا.

ھانیباڵ بە یەکێک لە گەورەترین فەرماندە سەربازییەکانی مێژوو دادەنرێت. مێژوونووسی سەربازی تیۆدۆر ئەیرۆلت دۆج جارێک ھانیباڵی بە «باوکی ستراتیجی» ناوزەند کرد چونکە تەنانەت گەورەترین دوژمنیشی کە ڕۆمەکان بوون بیرۆکە سەربازییەکانی ئەویان بەکاردەھێنا.^[١]^[٢]^[٣]

سەرچاوەکان

^ «Hannibal». Britannica.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ Plutarch, Life of Titus Flamininus 21.3–4. Plutarch adds that "when asked what his choices would be if he had beaten Scipio, he replied that he would be the best of them all". However, Plutarch gives another version in his Life of Pyrrhus, 8.2: "Pyrrhus, Scipio, then himself".
^ Dodge، Theodore Ayrault (1995). Hannibal: A History of the Art of War Among the Carthaginians and Romans Down to the Battle of Pydna, 168 BC. Da Capo Press.

[1] «Hannibal». Britannica.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[2] Plutarch, Life of Titus Flamininus 21.3–4. Plutarch adds that "when asked what his choices would be if he had beaten Scipio, he replied that he would be the best of them all". However, Plutarch gives another version in his Life of Pyrrhus, 8.2: "Pyrrhus, Scipio, then himself".

[dodge-3] Dodge، Theodore Ayrault (1995). Hannibal: A History of the Art of War Among the Carthaginians and Romans Down to the Battle of Pydna, 168 BC. Da Capo Press.

[١]

[٢]

[٣]