گەمارۆدانی قودس (١٢٤٤)

گەمارۆدانی قودس
	بەشێک لە خاچپەرستی
ڕێکەوت	١٥ی تەمموزی ١٢٤٤
شوێن	ئۆرشەلیم
ئەنجام	ئەییووبییەکان سەرکەوتن
شەڕکەرەکان
دەوڵەتی ئەییووبی; خەواریزمییەکان	شانشینی قودس
فەرماندە و سەرکردەکان
سالح ئەییوب
ھێز
١٠،٠٠٠	٢٠،٠٠٠
زەرەر و زیانە گیانییەکان
نەزانراو	١٤،٠٠٠

گەمارۆدانی قودس لە ساڵی ١٢٤٤ دوای جەنگی خاچھەڵگری شەشەم ڕوویدا، کاتێک سوپای خورازمیان لە ١٥ی تەمموزی ١٢٤٤ شارەکەیان داگیرکرد.^{[ژێدەر پێویستە]}

ئیمپراتۆر فرێدریکی دووەمی ئیمپراتۆریەتی ڕۆمیی پیرۆز لە ساڵی ١٢٢٨ تا ١٢٢٩ سەرکردایەتی جەنگی خاچھەڵگری شەشەمی کرد و ئیدیعای نازناوی پاشای قودسی کرد وەک هاوسەری ئیزابێلای دووەمی قودس کە لە ساڵی ١٢١٢ەوە شاژنە بوو بەس بوون بۆ وەرگرتنەوەی قودس و بەیت لەحم و ناسرە و چەندین مۆڵگە بەبێ شەڕ، وەک لە پەیماننامەیەکدا لەگەڵ سوڵتانی ئەیوبی کامیل واژۆ کراوە. بەڵام قودس بۆ ماوەیەکی زۆر لە دەستی مەسیحییەکان نەما، چونکە سەرەڕای دەستکەوتی زیاتری خاک چەند ساڵێک پێشتر لە جەنگی خاچھەڵگری بارۆنەکان، ئەم دووەمیان بە ڕادەیەکی پێویست دەوروبەری شارەکەی کۆنترۆڵ نەکرد کە بتوانێت بەرگرییەکی کاریگەر مسۆگەر بکات.^[١]

سوپای خورازمیان لە ١٠ هەزار سوارچاک پێکهاتبوو، کە لە هەردوو بەشێک لە پاشماوەی سوپای کیپچاکی دوایین خورازمشا، جەلالدین مانگبورنی و قەیمەرییە کوردەکان پێکهاتبوو. ئەوان بە کۆنسێرت لەگەڵ سوڵتانی ئەیوبی نواندنیان دەکرد.^[٢]

شەڕەکە

لە ساڵی ١٢٤٤دا ئەیوبیەکان ڕێگەیان بە خوارازمییەکان دا کە ئیمپراتۆریەتەکەیان لە ساڵی ١٢٣١ لەلایەن مەغۆلەکانەوە وێران کرابوو، هێرش بکەنە سەر ئەو شارە. گەمارۆکە لە ١٥ی تەمموزدا ڕوویدا و شارەکە بە خێرایی کەوتە خوارەوە. خوارازمییەکان گەڕەکی ئەرمەنیان تاڵان کرد و لەوێ دانیشتوانی مەسیحییان لەناوبرد و جولەکەکانیان دەرکرد. جگە لەوەش گۆڕی پاشاکانی قودسیان لە کەنیسەی گۆڕی پیرۆزدا لێسەندەوە و ئێسکەکانیان هەڵکەند، کە تێیدا گۆڕەکانی باڵدوینی یەکەم و گۆدفری بۆیلۆن بوونە سێنۆتاف (گۆرێکی بەتاڵ). لە ٢٣ی ئابدا، تاوەری داود خۆی ڕادەستی هێزەکانی خوارازمیان کرد، نزیکەی شەش هەزار پیاو و ژن و منداڵی مەسیحی بەرەو دەرەوەی قودس بەڕێکەوتن.^[٣]

پاش شەڕەکە

زەوتکردنی شارەکە و ئەو کۆمەڵکوژییەی کە یاوەری بوو، وایکرد خاچھەڵگرەکان هێزێک کۆبکەنەوە بۆ ئەوەی بچنە پاڵ هێزەکانی ئەیوبی و لە جەنگی غەززە دژی هێزەکانی میسر و خورازمیان بجەنگن.^[٤] جگە لەوەش ڕووداوەکان هانی پاشای فەرەنسا لویسی نۆیەمیان دا بۆ ڕێکخستنی حەوتەمین جەنگی خاچھەڵگری.

سەرچاوەکان

^ «Timeline: History of Jerusalem». web.archive.org. ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٧. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
^ مێژووی خاچپەرستەکان. pp. لاپەرە ١٨٨. ISBN 978-0-241-29877-0.
^ «Timeline of Church History - OrthodoxWiki». orthodoxwiki.org. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
^ شەڕەکانی خاچپەرستی. pp. ١٧٦-١٧٧. ISBN 978-1-905704-58-3.

[1] «Timeline: History of Jerusalem». web.archive.org. ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٧. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٧. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)

[2] مێژووی خاچپەرستەکان. pp. لاپەرە ١٨٨. ISBN 978-0-241-29877-0.

[3] «Timeline of Church History - OrthodoxWiki». orthodoxwiki.org. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.

[4] شەڕەکانی خاچپەرستی. pp. ١٧٦-١٧٧. ISBN 978-1-905704-58-3.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]