ڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم
ڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم
بۆنەیەکی ڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم سانتیاگۆ, شیلی لە ٢٠١٣
ناوی فەرمیڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم
دەگێڕدرێ لەلایەنوڵاتانی ئەندام لە نەتەوە یەکگرتووەکان
ڕێکەوت٢ی نیسان

ڕۆژی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم ڕۆژێکی ناسراوە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا ساڵانە لە ٢ی نیساندا، ھانی وڵاتانی ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان دەدات بۆ گرتنەبەری ڕێکاری پێویست بۆ بەرزکردنەوەی ھۆشیاری سەبارەت بە کەسانی ئۆتیزم لە سەرانسەری جیھاندا.[١][٢] بە بڕیارنامەی کۆڕی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان (A/RES/62/139) دەستنیشان کراوە،[٣] لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧ لە ئەنجومەن تێپەڕێنرا، و لە ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٧ پەسەندکرا. لەلایەن مۆزا بنت ناسر ئەلمیسند نوێنەری نەتەوە یەکگرتووەکان لە قەتەرەوە پێشنیار کراوە و لەلایەن ھەموو وڵاتانی ئەندامەوە پشتگیری کراوە.[٤][٥][٦][٧]

ئەم بڕیارنامەیە بەبێ دەنگدان لە کۆڕی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکاندا تێپەڕی و پەسەندکرا، بە شێوەیەکی سەرەکی وەک تەواوکەرێک بۆ دەستپێشخەرییەکانی پێشووی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ باشترکردنی مافەکانی مرۆڤ.[٦]

ڕۆژی جیھانی ئۆتیزم یەکێکە لە تەنھا حەوت ڕۆژە فەرمییەکەی نەتەوە یەکگرتووەکان کە تایبەتە بە تەندروستی.[٨]

زاراوەی «ڕۆژی ھۆشیاری ئۆتیزم» و «مانگی ھۆشیاری ئۆتیزم» زۆرجار لەلایەن داکۆکیکارانی مافەکانی ئۆتیزمەوە مشتومڕی لەسەر دەکرێت، کە بانگەشەی ئەوە دەکەن کە ئەم ناوانە پەرە بە ھەستی جیاکاری دەدەن دژی کەسانی ئۆتیزم. ئەم جۆرە گرووپانە، لەوانەش تۆڕی خود داکۆکیکەری ئۆتیزم، بانگەشە بۆ بەکارھێنانی زاراوەی «ڕۆژی قبوڵکردنی ئۆتیزم» دەکەن وەک جێگرەوەیەک بۆ ھەردوو بۆنەکە لەژێر ئەو باوەڕەی کە ئەمە یارمەتی زاڵبوون بەسەر جیاکاری دژی ئۆتیزم دەدات نەک بە سادەیی زیادکردنی ھۆشیاری ئۆتیزم.[٩][١٠]

پێکھاتەکان[دەستکاری]

بڕیارە ڕەسەنەکە چوار پێکھاتەی سەرەکی ھەبوو:

دروشمەکان[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠١٢ەوە ھەر ڕۆژێکی جیھانی ھۆشیاری ئۆتیزم سەرنجی لەسەر بابەتێکی دیاریکراو بووە کە لەلایەن نەتەوە یەکگرتووەکانەوە دیاری کراوە.

  • ٢٠١٢: "وەشاندنی مۆری فەرمی "بەرزکردنەوەی ھۆشیاری" نەتەوە یەکگرتووەکان"[١٣]
  • ٢٠١٣: «ستایشکردنی تواناکان لەناو کەمئەندامی ئۆتیزمدا»[١٤]
  • ٢٠١٤: "کردنەوەی دەرگاکان بۆ پەروەردەی لەخۆگر "[١٥]
  • ٢٠١٥: «دامەزراندن: سوودی ئۆتیزم»[١٦]
  • ٢٠١٦: "ئۆتیزم و کارنامەی ٢٠٣٠: لەخۆگرتن و دەمارە ھەمەجۆری "[١٧]
  • ٢٠١٧: «بەرەو ئۆتۆنۆمی و خود-بڕیاری»[١٨]
  • ٢٠١٨: «بەھێزکردنی ژنان و کچانی تووشبوو بە ئۆتیزم»[١٩]
  • ٢٠١٩: «تەکنەلۆژیای ھاریکار، بەشداری چالاک»[٢٠]
  • ٢٠٢٠: «گۆڕانکاری بەرەو پێگەشتوویی»[٢١]
  • ٢٠٢١: «لەخۆگری لە شوێنی کاردا»[٢١]
  • ٢٠٢٢: «پەروەردەی بە کوالێتی گشتگیر بۆ ھەمووان»[٢٢]
  • ٢٠٢٣: «ھەڵگێرانەوەی باسەکە : بەشدارییەکان لە ماڵەوە، لە شوێنی کار، لە ھونەر و لە داڕشتنی سیاسەتدا»[٢٣]

ئۆنێسی چوارشەممە[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠١٤دا، WAAD ھاوکات بوو لەگەڵ چوارشەمەی ئۆنیسی، کە ڕۆژێکە لەلایەن کۆمەڵەی نیشتمانی ئۆتیزمەوە دروست کرا بۆ ھاندانی خەڵکی ئینگلتەرا و وێڵز و ئێرلەندای باکوور بۆ ئەوەی پشتگیری خۆیان بۆ ھەر کەسێک لە شەبەنگی ئۆتیزمدا دەربڕن. بەشداربووان بە لەبەرکردنی بەدلەیەک یان بیجامە دەڵێن کە «ھیچی تێدانییە کە جیاوازبیت».[٢٤]

دەرئەنجامەکان لە ئەمریکا[دەستکاری]

سەرۆک ئۆباما لە بەیاننامەی سەرۆکایەتی ساڵی ٢٠١٥دا تیشکی خستە سەر ھەندێک لەو دەستپێشخەریانەی کە حکوومەتی ئەمریکا دەیکات بۆ دەستەبەرکردنی مافەکان بۆ ئەو کەسانەی ئۆتیزمیان ھەیە و ھۆشیارکردنەوەی خەڵک بۆ ئەو نەخۆشییە. ئەو تیشکی خستە سەر شتەکانی وەک یاسای چاودێری بە نرخێکی گونجاو کە کۆمپانیاکانی بیمەی تەندروستی قەدەغە دەکات لە ڕەتکردنەوەی بیمەی تەندروستی لەسەر بنەمای حاڵەتێکی پێشتر ھەبوو وەک ئۆتیزم. ھەروەھا ئاماژەی بە یاسای چاودێری ئۆتیزمی ئەم دوایییەی ساڵی ٢٠١٤ کرد، کە ڕاھێنانی ئاستی بەرزتر بۆ ئەو کەسانە دابین دەکات کە خزمەت بە ھاووڵاتیان دەکەن لە شەبەنگی ئۆتیزم.[٢٥]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "WHEN IS WORLD AUTISM AWARENESS DAY". Business Standard India. Retrieved 17 February 2021.
  2. ^ "Autism (Autism Spectrum Disorder – ASD): The Definitive Guide – What is Autism Awareness?". Otsimo (بە ئینگلیزی). 29 April 2020. Retrieved 17 February 2021.
  3. ^ Nations, United. "World Autism Awareness Day – background". United Nations (بە ئینگلیزی). Retrieved 17 February 2021.
  4. ^ "Third Committee Calls on Assembly to Designate 2 April World Autism Day | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. Retrieved 6 November 2015.
  5. ^ "General Assembly Adopts Landmark Text Calling for Moratorium on Death Penalty | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. Retrieved 6 November 2015.
  6. ^ ئ ا "United Nations Marks First World Autism Awareness Day Today | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. Retrieved 6 November 2015.
  7. ^ "World Autism Awareness Day 2017". jobsmedia.org. Retrieved 19 October 2017. ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  8. ^ "UN – Global Issues – Health". www.un.org. Retrieved 25 March 2017.
  9. ^ S., Kassiane (4 April 2012). "Acceptance vs. Awareness". Autistic Self Advocacy Network. Retrieved 2 April 2021.
  10. ^ Bullus, Erin; Sesterka, Abby (1 April 2020). "Moving Beyond Autism Awareness to Autism Acceptance". Psychology Today. Thomas, John. Retrieved 2 April 2021.
  11. ^ "Facts & Myths about Autism – Autism Awareness Day 2017 – Belair Daily". www.belairdaily.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 22 March 2017. ٢٣ی ئازاری ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  12. ^ "A/RES/62/139". undocs.org. Retrieved 1 January 2023.
  13. ^ "World Autism Awareness Day, 2 April". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  14. ^ "World Autism Awareness Day, 2 April". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  15. ^ "World Autism Awareness Day, 2 April". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  16. ^ "World Autism Awareness Day, 2 April". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  17. ^ "World Autism Awareness Day, 2 April | United Nations Enable". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  18. ^ "Toward Autonomy and Self-Determination – World Autism Awareness Day 2017". United Nations Web TV (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018. ٢ی نیسانی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  19. ^ "2018 World Autism Awareness Day". www.un.org. Archived from the original on 31 March 2018. Retrieved 31 March 2019.
  20. ^ "World Autism Awareness Day 2018". www.un.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2 April 2018.
  21. ^ ئ ا Nations, United. "World Autism Awareness Day – EN". United Nations (بە ئینگلیزی). Retrieved 2020-03-30.
  22. ^ "World Autism Awareness Day - EN".
  23. ^ Nations, United. "World Autism Awareness Day - EN". United Nations (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-04-02.
  24. ^ "About Onesie Wednesday". National Autistic Society. Retrieved 2 April 2014.
  25. ^ "Presidential Proclamation – World Autism Awareness Day, 2015". whitehouse.gov. April 2015. Retrieved 10 November 2015 – via National Archives.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ڕۆژی_جیھانی_ھۆشیاری_ئۆتیزم&oldid=1190194»