پاپا ئەفتیمی یەکەم

پاپا ئەفتیمی یەکەم
پاپا ئەفتیمی یەکەم
لەدایکبوون	1883; ئاکداغمەدەنی، ئیمپیراتۆریا عوسمانی
مەرگ	14 ئازاری 1968; ئەستەمبوڵ, تورکیا
نەتەوە	تورکی ئەنادۆڵی
پاش	پاپا ئەفتیمی دووەم
ئایین	مەسیحییەت کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی ڕۆژھەڵات کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی تورکی; ;

پاپا ئەفتیمی یەکەم (١٨٨٣ – ١٤ی ئازاری ١٩٦٨)، پاپایەکی مەسیحی تورکی بووە، کە دامەزرێنەر و یەکەمین سەرکردەی کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی تورکی بووە. دیدگای ناسیۆنالیستی تورکی و بەھێزی ھەبوو و بە تێکەڵکردنی ئایینی مەسیحییەت لەگەڵ ناسیۆنالیزم ناسرابوو و ھەروەھا ڕقی لە کورد و عەرەب و یۆنانی و ئەرمەن بوو. لە ساڵی ١٩٢٣ تا ١٩٦٢ وەک پاپا فەرمانڕەوایەتیی کردووە، ئەو کاتە سەرکردایەتییەکەی بە کوڕەکەی بەخشی، چونکە زۆر نەخۆش بوو بۆ ئەوەی ببێتە سەرکردە.^[١]

ژیان

لە ساڵی ١٨٨٣ لە سەردەمی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی لە شاری ئاکداغمادەنی سەر بە پارێزگای یۆزگات لەدایکبووە. لە کارگەیەکدا کاری دەکرد. لە ساڵی ١٩١٥ وەک قەشە دەستنیشانکرا و ناوی ئەفتیمی پێدرا. ئاتاتورک ناسی و بوو بە یەکێک لە باشترین ھاوڕێکانی. ئەفتیم بانگھێشت کرا بۆ دروستکردنی پەرلەمانی تورکیا لەلایەن جەھەپە لە ٢٣ی نیسانی ١٩٢٠، وەک نوێنەری کۆمەڵگەی مەسیحییەکانی تورکیا.^[٢]

لە وتارەکەدا وتی ''من دۆستی تورکم، تورکم کوڕی تورکم. من ھەمیشە ناسنامەی تورکی خۆمم ڕوون کردووەتەوە. ھەرگیز لەو کەسانە خۆش نابم کە دەڵێن من تورک نیم''^[٣]

لە ١٤ی ئازاری ١٩٦٨ کۆچی دوایی کردووە و لە گۆڕستانێکی مەسیحییەکان لە شاری شیشلی لە ئەستەمبوڵ بەخاک سپێردراوە. نەتەوەپەروەرەکان و مەسیحییەکانی تورکیا ساڵانە یادی گۆڕەکەی دەکەنەوە.^[٤]

سەرچاوەکان

^ Hurriyet: Türkçe dua eden bir papa (in Turkish)
^ Hurriyet: Türkçe dua eden bir papa (in Turkish)
^ Çetintaş، Cengiz (2019-11-18). Cumhuriyet'in Kuruluş Yılı 1923: TBMM Tutanakları Yıllığı (بە تورکی). Cengiz Çetintaş. ISBN 978-605-81170-6-8.
^ Dr. Racho Donef — Sydney, Australia. January, 2003. (٢٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٤). «The Political Role of the Turkish Orthodox Patriarchate (so-called)». Atour.com. لە ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر)

[hurriyet-1] Hurriyet: Türkçe dua eden bir papa (in Turkish)

[hurriyet2-2] Hurriyet: Türkçe dua eden bir papa (in Turkish)

[3] Çetintaş، Cengiz (2019-11-18). Cumhuriyet'in Kuruluş Yılı 1923: TBMM Tutanakları Yıllığı (بە تورکی). Cengiz Çetintaş. ISBN 978-605-81170-6-8.

[atour1-4] Dr. Racho Donef — Sydney, Australia. January, 2003. (٢٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٤). «The Political Role of the Turkish Orthodox Patriarchate (so-called)». Atour.com. لە ٢٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]