مووسا ئەبوو مەرزووق

موسا محەممەد ئەبوو مەرزوق
موسا محەممەد ئەبوو مەرزوق; موسی محمد أبوو مرزوق‎
	مەرزوق لە ٢٠٢٢
مەکتەبی سیاسی حەماس
پێشینە	Position created
پاشینە	خالد مەشعەل
ئەندامی مەکتەبی سیاسی حەماس
پاشینە	ئیسماعیل ھەنییە
وردەکاریی تاکەکەسی
لەدایکبوون	موسا محەممەد ئەبوو مەرزوق; ٩ی کانوونی دووەمی ١٩٥١ (تەمەن ٧٣ ساڵ); ڕەفەح، فەلەستین
پارتی سیاسی	حەماس
نیشتەجێ	قەتەر
خوێندن لە	زانکۆی عەین شەمس (بەکالۆریۆس); زانکۆی کۆلۆرادۆ (ماجستێر); زانکۆی تەکنەلۆژی لویزیانا (دکتۆرا)
Parents from	Yibna

موسا محەممەد ئەبوو مەرزوق (بە عەرەبی: موسی محمد أبوو مرزوق‎) لەدایکبووی ١٩٥١، سیاسەتوانێکی فەلەستینییە و یەکێکە لەئەندامە کۆنەکانی حەماس، و ماوەیەک سەرۆکی مەکتەبی سیاسی بووە و لە ئێستادا ئەندامی مەکتەبەکەیە.

ژیان

دایک و باوکی مەرزوق خەڵکی یبنا، فەلەستینی ناچاری (ئێستا یاڤنێ, ئیسرائیل) بوون.^[١] ئەوان دوای شەڕی عەرەب و ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٤٨ بوون بە پەنابەر و ناچار بوون بچنە کەمپی ڕەفەح لە کەرتی غەززە.^[١] مەرزوق لە ٩ی کانوونی دووەمی ١٩٥١ لەوێ لەدایک بووە.^[١] خوێندنی ئامادەیی لە غەززە تەواو کردووە، تا ساڵی ١٩٧٦ لە قاھیرە ئەندازیاری خوێندووە، دواتر لە کەنداوی فارس بەدوای کاردا دەگەڕێت.^[١] لە ئەمریکا بەردەوام بوو لە خوێندن و بڕوانامەی ماستەر لە بەڕێوەبردنی بیناسازی لە زانکۆی ویلایەتی کۆلۆرادۆ بەدەستھێنا. ھەروەھا بڕوانامەی دکتۆرای لە ئەندازیاری پیشەسازی لە زانکۆی لویزیانای تەکنەلۆژی بەدەستھێناوە.^[١]^[٢]

مەرزوق لانیکەم ١٤ ساڵ لە ئەمریکا ژیاوە و لە ساڵی ١٩٩٠دا کارتی سەوزی بەدەستھێناوە. خێزاندارە و شەش منداڵی ھەیە.^[٣]

حەماس

مەرزوق لە ساڵی ١٩٦٨ەوە لە کاری سیاسی ئیسلامیدا چالاکە و ڕۆڵێکی بەرچاوی لە ڕێکخستنەوەی حەماس دوای دەستگیرکردنی بەکۆمەڵی ئەندامانی حەماس لە ساڵی ١٩٨٩دا بینیوە. ڕۆژنامەنووسی ئیسرائیلی شلۆمی ئێلدار ستایشی لێھاتوویی ئەبوو مەرزوق لە کۆکردنەوەی پارە دەکات، و پەیوەندییەکانی لەگەڵ بەخشەرەکان لە ئەورووپا و ئەمریکا بۆ ڕزگارکردنی ڕێکخراوەکە و پەرەپێدانی ژێرخانی ئەو ڕێکخراوە لە غەززە، لەنێویاندا بەرنامەکانی خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی. ئیسرائیل بانگەشەی ئەوە دەکات کە ھەندێک پارە بۆ ھێرشکردنە سەر ئیسرائیل بەکارھێنراوە، ئەمەش تۆمەتێکە کە ئەبو مەرزوق ڕەتیدەکاتەوە.^[٢] ئەبو مەرزوق لە ساڵی ١٩٩٢ وەک یەکەم سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حەماس ھەڵبژێردرا و لە ساڵی ١٩٩٧ەوە جێگری سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حەماسە.^[٤] مەرزوق کۆمەڵەی ئیسلامی فەلەستینی دامەزراند.^[٥] بە گوتەی کاربەدەستانی ئەمریکا، مەرزوق لە تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩٩٢ لە ڕۆڵی وەزیری دەرەوەی دیفاکتۆی حەماس سەفەری تاران کردووە.^[٣]

دەستگیرکردن

بەرپرسانی کۆچبەری ئەمریکا مەرزوقیان دەستگیرکرد دوای ئەوەی لە ٢٧ی تەممووزی ١٩٩٥ گەیشتە فڕۆکەخانەی جۆن ئێف کێنێدی لە شاری نیویۆرک بەھۆی بوونی لە لیستی چاودێری تیرۆریستان. لەو کاتەدا دەسەڵاتدارانی ئەمریکا و ئیسرائیل بانگەشەی ئەوەیان دەکرد کە مەرزوق سەرۆکی لیژنەی سیاسی حەماسە و سیاسەتی سیاسی و ستراتیجی ئەو گرووپەیان دانا، لەوانەش بەکارھێنانی ھێرش. مەرزوق لە سەنتەری چاکسازی مانھاتن ڕاگیرا. ستانلی ئێڵ کۆھین، پارێزەری مەرزوق دانی بەوەدانا کە مەرزوق پشتگیری لە حەماس دەکات، بەڵام ڕەتیدەکاتەوە سەرکردەیەکی ئەو گرووپە بێت. لە بەیاننامەیەکدا، بەرپرسێکی بزووتنەوەی حەماس بە شێوەیەکی مەجازی دانی بەوەدانا کە سەرکردەیەکی حەماسە.^[٣] سەرەڕای ئەمەش ھیچ تۆمەتێکی فەرمی لەسەری دانەنرا. دوای دوو مانگ لە دەستبەسەرکردنی، ئیسرائیل داواکارییەکی بۆ ئەمریکا تۆمارکرد تا ڕادەستی بکاتەوە. مەرزۆک بۆ ماوەی ٢ ساڵی داھاتوو شەڕی ئەو دۆسیەیەی کرد، بەڵام دادگاکان لە بەرژەوەندی ڕادەستکردنەوەی ئەو دۆسیەیەیان دەرکرد. بەبێ ئەوەی ھیچ تۆمەتێکی فەرمی لەسەری دانرابێت، ئەمریکا ئازادی کرد؛ بەڵام ئەمریکا بەھۆی ئەوەی نەیویست بمێنێتەوە، پەیوەندی بە چەندین وڵاتی عەرەبییەوە کرد بۆ ئەوەی ڕێگە بە نیشتەجێبوونی مەرزوق بدەن. ھەموویان ڕەتیانکردەوە، جگە لە ئوردن کە بەپێی زانیارییەکان لەژێر فشاری ئەمریکادا ڕێککەوتووە. ^[٦]

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا ^ب ^پ ^ت «Senior Hamas leader: Israel exists». Ynet News. 20 February 2006. لە 25 June 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
^ ^ئ ^ا Cohler-Esses، Larry (19 April 2012). «Hamas Wouldn't Honor a Treaty, Top Leader Says». The Forward. لە 25 June 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
^ ^ئ ^ا ^ب Greenhouse، Steven (1995-07-28). «U.S. DETAINS ARAB TIED TO MILITANTS». New York Times. لە ڕەسەنەکە لە 2015-05-26 ئەرشیڤ کراوە. لە 1 November 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ «Guest CV: Moussa Abu Marzouq». Islam Online. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ Emerson، Steven (١٣ی تەممووزی ٢٠٠٥). «Money Laundering and Terror Financing Issues in the Middle East» (PDF). United States Senate Committee of Banking, Housing, and Urban Affairs. لە ٢٦ی ئابی ٢٠٠٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٩ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ The Forward 2012.

[ynet-1] ئ ^ا ^ب ^پ ^ت «Senior Hamas leader: Israel exists». Ynet News. 20 February 2006. لە 25 June 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)

[f-int-2] ئ ^ا Cohler-Esses، Larry (19 April 2012). «Hamas Wouldn't Honor a Treaty, Top Leader Says». The Forward. لە 25 June 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)

[Detention-3] ئ ^ا ^ب Greenhouse، Steven (1995-07-28). «U.S. DETAINS ARAB TIED TO MILITANTS». New York Times. لە ڕەسەنەکە لە 2015-05-26 ئەرشیڤ کراوە. لە 1 November 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[4] «Guest CV: Moussa Abu Marzouq». Islam Online. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[5] Emerson، Steven (١٣ی تەممووزی ٢٠٠٥). «Money Laundering and Terror Financing Issues in the Middle East» (PDF). United States Senate Committee of Banking, Housing, and Urban Affairs. لە ٢٦ی ئابی ٢٠٠٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٩ی ئابی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[FOOTNOTEThe_Forward2012-6] The Forward 2012.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]