شەڕی تورکیا و ئەرمەنستان
| جەنگی تورکی-ئەرمینیا (١٩٢٠) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بەشێک لە جەنگی سەربەخۆیی تورکی دەرئەنجامەکانی جەنگی جیھانیی یەکەم، و ناکۆکی نێوان ئەرمەنستان و تورکیا | |||||||||
نەخشەی جەنگی تورکی-ئەرمینیا (١٩٢٠) و پێشڕەوی تورکەکان بۆ ناوچە کۆنترۆڵکراوەکانی ئەرمینیا  | |||||||||
| |||||||||
| شەڕکەران | |||||||||
حکومەتی یەکێتیی سۆڤیەت  
|
ئەرمینیا
| ||||||||
| فەرماندە و سەرکردەکان | |||||||||
| مستەفا کەمال ئاتاتورک، کازم کارابەکر، ڕوشتوو پاشا، عوسمان نووری کۆپتاگەل، کڤیت ئەردڵ، کازم ئۆربای
|
دارستمان کانایەن، ھامی ئۆجەنیان، ڕۆبن تێر‒میناسی، کریستۆفۆر ئاراراتۆڤ
| ||||||||
| ھێز | |||||||||
| [٥][٦][٧][٨] سەرباز ٥٠٫٠٠٠
|
[٩] سەرباز ٢٠٫٠٠٠
| ||||||||
| کوژراوان و پێکراوان | |||||||||
| نەزانراو
|
[١٠][١١][١٢][١٣][١٤] ٣٠٠٠+ کوژران و زیندانی، ٦٠٫٠٠٠–٩٨٫٠٠٠ یاخود ١٩٨٫٠٠٠–٢٥٠٫٠٠٠ مەدەنی ئەرمەنی کوژران
| ||||||||
شەڕی تورکیا و ئەرمەنستان (بە ئەرمەنی: Հայ-թուրքական պատերազմ)، لە تورکیا بە بەرەی ڕۆژھەڵات ناسراوە (بە تورکی: Doğu Cephesi) وەک بەشێک لە جەنگی سەربەخۆیی تورکیا و ململانێیەک لە نێوان کۆماری یەکەمی ئەرمینیا و بزووتنەوەی نیشتمانی تورکیا، دوای نەمانی پەیمانی سیڤەر لە ساڵی ١٩٢٠ ڕوویدا. دوای ئەوەی حکوومەتی کاتی ئەحمەد تەڤفیق پاشا نەیتوانی پشتیوانی بۆ پەسەندکردنی پەیماننامەکە بەدەست بھێنێت، پاشماوەی فەیلەقی پازدەی سوپای عوسمانی بە فەرماندەیی کازم کارابەکر ھێرشیان کردە سەر ھێزەکانی ئەرمینیا کە ناوچەی دەوروبەری قەرسیان کۆنترۆڵ کردبوو، لە کۆتاییدا زۆربەی خاکی قەوقازیان کۆنترۆڵ کردەوە کە پێش جەنگی ڕووسیا‒تورکیا (لە ١٨٧٧–١٨٧٨) بەشێک بوو لە ئیمپراتۆرییەتیی عوسمانی و دواتر لەلایەن ڕووسیای سۆڤیەت وەک بەشێک لە پەیمانی برێست‒لیتۆڤسک دەستی بەسەردا گیرا.
کارابەکر فەرمانی لە حکوومەتی ئەنقەرەوە ھەبوو کە لە ڕووی سەربازی و سیاسییەوە دەتوانێت ئەرمینیا لەناوببات،[١٥][١٦] ئەمەش بەھۆی ئەوەی لە کۆمەڵکوژیی ئەرمەنییەکان دانیشتووانی ئەرمەنی بە ڕێژەیەکی بەرچاو کەم ببوونەوە.[١٧][١٨] بە گوتەی مێژوونووس ڕیمۆند کیڤۆرکیان، تەنیا داگیرکردنی ئەرمینیا لەلایەن سۆڤیەتەوە ڕێگری لە کۆمەڵکوژییەکی دیکەی ئەمەنییەکان کرد.[١٥]
ئەمانەش ببینە
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ "Andrew Andersen". www.conflicts.rem33.com. Retrieved December 19, 2019.
- ^ (In Russian) Turso Armenian Conflict
- ^ Robert H. Hewsen.
- ^ Andrew Andersen, Turkish-Armenian war: Sep.24 – Dec.2, 1920
- ^ Asenbauer, Haig E. (December 19, 1996).
- ^ Guaita, Giovanni (2001), 1700 Years of Faithfulness: History of Armenia and its Churches, Moscow: FAM, ISBN [[Special:BookSources/%3Cbdi%3E5-89831-013-4%3C%2Fbdi%3E |5-89831-013-4]] Parameter error in {{ISBN}}: invalid character
- ^ Andersen, Andrew.
- ^ Kadishev, A.B. (1960), Интервенция и гражданская война в Закавказье [Intervention and civil war in the South Caucasus], Moscow, p. 324
{{citation}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ^ (in French) Ter Minassian, Anahide (1989).
- ^ Akçam, Taner (2007).
- ^ Armenia: The Survival of a Nation, Christopher Walker, 1980.
- ^ These are according to the figures provided by Alexander Miasnikyan, the President of the Council of People's Commissars of Soviet Armenia, in a telegram he sent to the Soviet Foreign Minister Georgy Chicherin in 1921.
- ^ Christopher J. Walker, Armenia: The Survival of a Nation, Croom Helm, 1980, p. 310.
- ^ Pars Tuğlacı: Tarih boyunca Batı Ermenileri Archived 9 June 2022 at the Wayback Machine, Pars Yayın, 2004, ISBN 975-7423-06-8, p. 794.
- ^ ئ ا Kévorkian، Raymond (2020). «The Final Phase: The Cleansing of Armenian and Greek Survivors, 1919–1922». Collective and State Violence in Turkey: The Construction of a National Identity from Empire to Nation-State (بە ئینگلیزی). Berghahn Books. لاپەڕە ١٦٤–١٦٥. ژپنک ٩٧٨-١-٧٨٩٢٠-٤٥١-٣.
- ^ Nichanian، Mikaël [in فەرەنسی] (2015). Détruire les Arméniens. Histoire d'un génocide [Destroying the Armenians: History of a Genocide] (بە فەرەنسی). Presses Universitaires de France. لاپەڕە ٢٣٨. ژپنک ٩٧٨-٢-١٣-٠٦٢٦١٧-٦.
- ^ Korkotyan، Zaven (١٩٣٢). Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) [The population of Soviet Armenia in the last century (1831–1931)] (PDF) (بە ئەرمەنی). Yerevan: Pethrat. لاپەڕە ١٦٤–١٨٤. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢ی شوباتی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ The Armenians: Past and Present in the Making of National Identity. Edmund Herzig, Marina Kurkchiyan. London: RoutledgeCurzon. 2005. لاپەڕە ١١٥–١١٧. ژپنک ٠-٢٠٣-٠٠٤٩٣-٠. OCLC ٢٢٩٩٨٨٦٥٤.
{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ئەوانی تر (بەستەر)
