لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
شەڕی ئەمریکا و مەکسیک ململانێیەکی چەکداری بوو لە نێوان ئەمریکا و مەکسیک لە ساڵی ١٨٤٦ تا ١٨٤٨ کە دوای لکاندنی تەکساس بە ئەمریکا لە ساڵی ١٨٤٥ ڕوویدا، چونکە حکوومەتی مەکسیک پەیمانی ڤێلاسکۆی پێشێل کرد؛ کە لەلایەن ژەنەڕاڵ ئەنتۆنیۆ لۆپێز دی سانتا ئانا واژوو کرا کاتێک لەلایەن سوپای تەکساسەوە لە کاتی شۆڕشی تەکساس لە ساڵی ١٨٣٦دا گیرا، ئەو نەیناسی. ویلایەتی تەکساس بە کردەوە ویلایەتێکی سەربەخۆ بوو، بەڵام زۆربەی ھاووڵاتیانی ئارەزووی ئەوەیان دەکرد بچنە ناو ئەمریکاوە.[١] سیاسەتمەدارانی ناوخۆی ئەمریکا ڕێگریان لە لکاندنی ویلایەتی تەکساس کرد، چونکە وەک دەوڵەتێکی کۆیلەیی دەیانبینی، ئەمەش ھاوسەنگی ھێزی نێوان ویلایەتە ئازادەکانی باکوور و دەوڵەتە کۆیلەکانی باشووری تێکدا.[٢] لە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ساڵی ١٨٤٤دا، جەیمس پۆلک، دیموکرات بە بیرۆکەی فراوانکردنی خاکی ئەمریکا بۆ ئۆریگۆن و تەکساس ھەڵبژێردرا. پۆلک دەیویست خاکی وڵاتەکە یان بە ڕێگەی ئاشتیانە یان بە ڕێگەی چەکداری فراوانتر بکات و بە لکاندنی ویلایەتی تەکساس لە ساڵی ١٨٤٥، بە ئاشتیانە بەدوای ئەو ئامانجەدا ڕۆیشت. ئەمەش بۆ مەکسیک قورس بوو، بەڵام پۆلک لە ھەنگاوێکی پێشوەختەدا سەربازانی ئەمریکای نارد بۆ ناوچەکە،[٣] ھەروەھا دیپلۆماتکارێکی ھایتی نارد بۆ مەکسیک بۆ ئەوەی ھەوڵی دانوستان لەسەر کڕینی خاکەکە بدات. بوونی سەربازانی ئەمریکی ئیستفزازی بوو و بۆ ئەوە داڕێژرابوو کە مەکسیک وەسوەسە بکات بۆ دەستپێکردنی شەڕ و بە دانانی بەرپرسیارێتی دەستپێکردنی شەڕ لەسەر مەکسیک، ڕێگەی بە پۆلک دا کە لەگەڵ کۆنگرێسدا مشتومڕ بکات سەبارەت بە پێویستی ڕاگەیاندنی شەڕ. ھێزەکانی مەکسیک ھێرشیان کردە سەر ھێزەکانی ئەمریکا و کۆنگرێسی ئەمریکا شەڕی ڕاگەیاند.[٤]
- ^ Tucker, Spencer C. (2013). The Encyclopedia of the Mexican-American War: A Political, Social and Military History. Santa Barbara. pp. Forward.
- ^ Landis, Michael Todd (2014-10-02). Northern Men with Southern Loyalties. Cornell University Press. doi:10.7591/cornell/9780801453267.001.0001. ISBN 978-0-8014-5326-7.
- ^ Greenberg, Amy (2012). A Wicked War: Polk, Clay, Lincoln, and the 1846 U.S. Invasion of Mexico. Vintage. p. 33. ISBN 978-0-307-47599-2.
- ^ US Army, Military History, Chater 8, Mexican American War and After
دەروازەی کۆمەڵگا
دەروازەی مێژوو
دەروازەی شەڕ
دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
دەروازەی مەکسیک
دەروازەی شمشێربازی
دەروازەی سیاسەت
دەروازەی جوگرافیا
