بۆردوومانکردنی باشووری کوردستان لە ئابی ٢٠١١
بۆردوومانکردنی باشووری کوردستان لە ئابی ٢٠١١ | |
---|---|
بەشێکە لە | سەربزێوییەکانی کورد لە تورکیا |
جێ | ھەرێمی کوردستان |
کاتی ڕوودان | ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١١ |
ڕێکەوتی دەستپێکردن | ١٧ی ئابی ٢٠١١ |
ڕێکەوتی کۆتاییھاتن | ٢٤ی ئابی ٢٠١١ |
لە ١٧ی ئابی ٢٠١١، ھێزە چەکدارەکانی تورکیا چەندین ھەڵمەتیان بۆ سەر کەمپەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەستپێکرد کە ناوەندیان لە عێراقە و لە ١٣٢ ئامانجیان دا. بەپێی ئامارەکانی ئەرکانی گشتی سوپای تورکیا لە ماوەی شەش ڕۆژ ھێرشە ئاسمانییەکان ئامانجەکانی پەکەکەی لە باشووری کوردستان بۆردوومان کردووە.[١][٢]
پاشخان
[دەستکاری]لە باکووری کوردستان لە نێوان مانگەکانی تەممووز و ئابدا، نزیکەی ٤٠ کارمەندی ئاسایشی تورکیا لەلایەن پەکەکەوە کوژراون. سوپای تورکیا لە وەڵامی زنجیرە ھێرشەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەستی بە ھەڵمەتەکانی کرد.
ئۆپەراسیۆنی تۆڵەسەندنەوەی تورکیا
[دەستکاری]چەکدارانی پەکەکە ڕۆژێک پێش ئۆپەراسیۆنەکە، بۆسەیان بۆ کاروانی سەربازەکان دانا و نۆ سەربازیان کوشت. لە شەش ڕۆژی یەکەمی ھێرشە ئاسمانییەکانی تورکیا، ھێزی ئاسمانی ھێرشی کردە سەر ١٣٢ ئامانجی پەکەکە لە باشووری کوردستان و بەھۆیەوە ٩٠ بۆ ١٠٠ چەکدار کوژران. بەڵام ناتوانرێت ئاماری زیانەکان بە شێوەیەکی سەربەخۆ پشتڕاست بکرێتەوە. بەگوێرەی لێدوانەکانی سوپای تورکیا، لەو ئۆپەراسیۆنە ٧٣ پەناگە و ٨ دووکان و ٩ شوێنی بەرگری ئاسمانییان زیانیان بەرکەوت، و ٨٠ چەکدار برینداربوون.[٣][٤]
ھێرشە یەک لە دوای یەکەکان
[دەستکاری]٣٤٩ ئامانج لە ناوچەکانی چیای قەندیل، کۆڕەک، بازیان، زاپ و میتینا بە تۆپ بۆردوومان کران. جگە لە ١٣٢ پێگەی پەکەکە کە لەلایەن ھێزی ئاسمانی تورکیاوە کرانە ئامانج، لە شوباتی ٢٠١٢، سوپای تورکیا ڕای گەیاند کە فڕۆکەکانی تورکیا ئامانجەکانی پەکەکەیان لە باکووری عێراق بۆردوومانکردووە بەڵام وردەکارییەکانی نەخستەڕوو.[٥][٦]
ئەنجامەکان
[دەستکاری]بەرەبەیانی ٢٨ی ئاب لە کەناری شاری ئەنتاڵیا لە تورکیا بەھۆی تەقینەوەی تەقەمەنی کە لەناو خۆڵدا نێژرابوو، شەش کەس برینداربوون. پێشتریش بازەکانی ئازادیی کوردستان ھەڕەشەی ھێرشکردنە سەر خەڵکی مەدەنی و گەشتیارانی کردبوو. بەگوێرەی ڕۆژنامەی زەمان ئەلیەوم (زمان الیوم)، پەکەکە بەرپرسی تەقینەوەکە بووە.
لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١١ پەکەکە بانگەشەی کوشتنی ٤ چەکداری کرد. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠١١دا ٤ چەکداری دیکە کوژران، سەرەڕای ئەوەی لە سەرەتادا بانگەشەی ئەوە دەکرا کە ھیچ چەکدارێک نەکوژراوە.[٧][٨][٩]
ئۆپەراسیۆنی ئێران
[دەستکاری]چەند ڕۆژێک دوای ئەوەی تورکیا ڕای گەیاند کە ھێرشە ئاسمانییەکانی نزیکەی ١٦٠ چەکداری لەناو خاکی عێراقدا کوشتووە. ئێران ھەڵمەتێکی نوێی سەربازیی لەدژی یاخیبووانی کورد لەسەر سنووری عێراق دەستیپێکردووە، ئێران گوتی کە دەیان ئەندامی پارتی ژیانی ئازادیی کوردستان کوشتووە کە لقێکی پارتی کرێکارانی کوردستانە.[١٠]
کاردانەوەکان
[دەستکاری]پەکەکە بانگەشەکانی سوپای تورکیای سەبارەت بە ژمارەی چەکدارە کوژراوەکان ڕەتکردەوە و ڕای گەیاند کە ژمارەی ئەو چەکدارانەی کە لەلایەن سوپاوە ئازادکراون «دروستکراوە و بێ بنەمایە». ئەحمەد دینی، وتەبێژی پەکەکە ڕای گەیاند، لەکاتی ھەڵمەتە سەرەتاییەکانی سەر پارێزگای دھۆک لە ھەرێمی کوردستان سێ چەکدار کوژراون. بەرھەم ئەحمەد حەمە ڕەشید، سەرۆکی شارەوانی شارۆچکەی ڕانیە و بەرپرسانی ھەرێمی کوردستان بانگەشەیان کرد کە یەکشەممە خێزانێکی حەوت کەسی بەدەست سوپای تورکیا کوژران. بە گوتەی بەرھەم، منداڵێکی ساوای تەمەن ٣ مانگ لەنێو کوژراوەکاندا بووە. کاردۆ محەممەد، ئەندامی پەرلەمانی ھەرێم ڕای گەیاند، «بۆردوومانەکە پێشێلکردنی ڕێککەوتن و ڕێککەوتنە نێونەتەوەیییەکانی نێوان ھەردوو وڵاتە».
ناڕەزایەتییە کوردییەکان
[دەستکاری]ڕۆژی یەکشەممە ٢٠٠٠ کەس لە شاری ڕانیە خۆپیشاندانیان ئەنجامدا، کە قوربانییەکان لەوێ بە خاک سپێردران. ناڕەزایەتییەکی دیکە لە ھەکاری ھەبوو، ئەندامێکی حیزب بۆ دیموکراسی گەل کە ناڕەزایەتی دەربڕی بەرامبەر بە ھێرشە ئاسمانییەکە گیانی لەدەستدا.[١١]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ https://web.archive.org/web/20150924154814/http://www.reuters.com/article/2011/08/23/us-turkey-iraq-military-idUSTRE77M1SY20110823
- ^ https://web.archive.org/web/20121024172536/http://www.jpost.com/Headlines/Article.aspx?id=235046
- ^ https://web.archive.org/web/20141006182737/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-14629046
- ^ https://web.archive.org/web/20150924154814/http://www.reuters.com/article/2011/08/23/us-turkey-iraq-military-idUSTRE77M1SY20110823
- ^ https://web.archive.org/web/20180210235113/http://www.nytimes.com/2011/08/24/world/europe/24turkey.html
- ^ https://web.archive.org/web/20180210235038/http://www.worldbulletin.net/?aType=haber&ArticleID=85324
- ^ https://web.archive.org/web/20150924013215/http://www.firatnews.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=50433
- ^ https://web.archive.org/web/20150924013217/http://www.firatnews.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=50516
- ^ https://web.archive.org/web/20150924013223/http://www.firatnews.org/index.php?rupel=nuce&nuceID=50769
- ^ https://www.jpost.com/middle-east
- ^ https://web.archive.org/web/20160305001522/http://www.todayszaman.com/news-255338-bdp-politician-dies-in-clash-with-gendarmerie.html