بریکس
 سەرکردەکانی بریکس لە ۲۰۲۳، لە چپ بۆ راست: لووئیس لوناسێو، شی جین پێنگ، سیرێل رامافوسا، ماڕێندا مۆدی و سەرگەعی رائوف (نەمایەندەی وێلادمیر پۆتین ). | |||||||||||
 پێنج ئەندامی بڕیکس بە شینی تووند | |||||||||||
 وڵاتەکانی ئەندامی بریکس (ئاوی تووند) لە ۱ی کانووی دووەمی ۲۰۲۴ دەڕۆن ناو گروپەکە (ئاوی کەم‌رەنگ) داوا کردن بۆ ئەندامێتیی بڕیکس (نارنجی) پیانخۆشە ئەندامی بریکس بن (زەرد) وڵاتەکانی ئەندام و سەرکردە سەرەکییەکان:
| |||||||||||
| ناوبڕ | BRICS | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ناونراوە لەدوای | یەکەمین وشەی ناوی وڵاتەکان (بە ئینگلیزی) | ||||||||||
| پێش | وڵاتەکانی بریک | ||||||||||
| دروستبوون | ئەیلوولی ٢٠٠٦ (۶۱مین دانیشتن) یەکەمین دانیشتنی بریکس: ١٦ ژوئن ٢٠٠٩ | ||||||||||
| دامەزرێنەر | ۶۱مین دانیشتن : نخستین نشست بریکس: | ||||||||||
| شوێنی دامەزران | شوێنی سازمانی میلەل، نیۆیۆرک (۶۱مین دانیشتن) یەکاترینبۆرگ (ئەوەلین دانیشتنی بریکس) | ||||||||||
| جۆر | ڕێکخراوەی نێونەتەوەیی | ||||||||||
| مەبەست | سیاسی و ئابووری | ||||||||||
| بوارەکان | پەیوەندییە نێونەتەوەیییەکان | ||||||||||
ئەندامان (۲۰۲۳) | ۵ (۱۱ ئەندام دوای ۱ی کانوونی دووەمی ۲۰۲۴) | ||||||||||
| وێبگە | https://brics2023.gov.za/ | ||||||||||
پێشووتر ناسرابوو بە | بریک | ||||||||||
بریکس بە زمانی ئینگلیزی (BRICS) ناوی کۆمەڵێکە لە وڵاتەکان بە سەرکردەیی ھێزە ئابووریەکانن و ئەو ناوە سەرچاوەکەی دەگەڕێتەوە بۆ یەکەمین پیتی ناوی ئینگلیزی ئەو وڵاتانە، واتە بەرازیل، ڕووسیا، ھیندستان، چین و ئەفریقای باشوور. [١] سەرەتا ناوی گروپەکە بریک (BRICK) بوو، بەڵام دوای ئەوەی ئەفریقای باشوور ھاتە ناو گرووپەکە، گۆڕدرا بە بریکس (BRICS). لە ٢٤ی ئابی ٢٠٢٣ بڕیار درا لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٤ەوە شەش وڵاتی ئەرژەنتین و ئیتیۆپیا و میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان و ئێران و عەرەبستانی سعوودی و میسر بخرێنە ناو گرووپەکە. [٢]
ھەرچەندە ئەندامانی گرووپی بریکس جگە لە ڕووسیا، ھەموویان لە پۆلی وڵاتانی تازەپێگەیشتووی جیھان یان ئابوورییە تازەپێگەیشتوەکانن، بەڵام بە گشتی بە ھەبوونی ئابووریی گەشەسەندنی خێرا و ھەمەلایەنە و کاریگەرییەکی بەرچاو لەسەر کاروباری جیھانی و ناوچەیی لە وڵاتانی دیکە جیا دەکرێنەوە. بریکس نیوەی دانیشتوانی جیھان پێکدەھێنێت و 28%ی ھێزی ئابووری جیھانی ھەیە.[٣] ھو جینتاو سەرۆکی پێشووی چین پێی وایە کە گروپی وڵاتانی ئەندامی بریکس پشتگیری و باشترکردنی دۆخی وڵاتانی تازەپێگەیشتووی چین و ھێزێکە بۆ پاراستنی ئاشتیی جیھانی.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «بۆچی 'بریکس' گرنگە؟ (بە فارسی)». ۳۰ نوامبر ۲۰۱۱.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ «دیمانەی ڕێبەرانی باڵای ئابوورییە نوێدیارەکان لە چیندا (بە فارسی)». ۱۴ آوریل ۲۰۱۱.
{{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ «گرووپی بریکس خوازیاری ڕۆڵێکی فرەتر بۆ خۆی بوو (بە فارسی)». لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی تەممووزی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=و|archive-url=دیاری کراوە (یارمەتی)
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بریکس تێدایە. |
