ئۆسیتییەکان
| ئۆسیتییەکان | |
|---|---|
 | |
| بەشێکە لە | گەلانی ئێرانی |
| زمانی زگماکی | زمانی ئۆسێتی، زمانی ڕووسی |
| ئایین | مەسیحییەت، ئیسلام، مەسیحییەتی ئۆرتۆدۆکس |
| دانیشتووان | ٦٧٠٬٠٠٠ |
ئۆسیتییەکان (بە ئۆسیتی: Ирон адæм) نەتەوەیەکی ئێرانین و بەزۆری لە قەوقاز دەژین و بە زمانی ئۆسیتی دەدوێن کە زمانێکە لە باکووری ڕۆژاوای زمانە ئێرانییەکان و پەیوەندی بە زمانی کوردییەوە ھەیە. خەڵکەکەی مەسیحین، بەڵام کەمینەیان موسڵمانن لە تورکیا و سووریادا. ئۆسیتییەکان وڵاتەکەیان بە «ئیریستۆن-Îriston» ناودەبەن (بە گورجی: oseti).[١] [٢] [٣] [٤] [٥] [٦]
ژمارە و ئایین
[دەستکاری]زۆربەی ئۆسیتییەکان باوەڕیان بە بە ئایینی مەسیحییەتە و باوەڕیان بە ڕێبازی ئۆرتۆدۆکسی ڕۆژھەڵاتە، کەمینە بەرچاوەکانیش باوەڕیان بە بتپەرستی یان ئیسلام ھەیە.[٧] [٨] زۆربەیان لە ئۆسێتیای باکوور-ئالانیا لە ڕووسیا و لە ئۆسێتیای باشوور لە گورجستان دەژین، ژمارەی دانیشتوانیان لە ڕووسیا ٥٢٨ ھەزار و لە گورجستان ٤٥ ھەزار کەسە، ھەروەھا لە تورکیا، سووریا، ئۆزبەکستان، تاجیکستان، ئۆکرانیا، ئازەربایجان، تورکمانستان، کازاخستان، قرغیزستان، بیلاڕووس، ئەرمەنستان، مۆلدۆڤا، لاتڤیا و ئیستۆنیا بوونیان ھەیە، ژمارەیان لە ھەموو جیھاندا ٧٣٠–٧٥٥ ھەزار کەسە و بنەچەیان لە سەکاکانەوەیە و یەکێک لە ئۆسیتییە دیارەکان زۆرانبازی ئۆزبەکستانی ئارتور تایمازۆڤە.[٩]
وشەزانی
[دەستکاری]ئۆسێتیا و ئالانستان ناوەکەیان لە ڕووسەکانەوە وەرگیراوە، کە ناوی گورجی ئۆسی و ئۆسیتی (وڵاتى ئۆسی ოსეთი)یان وەرگرتووە.[١٠]
ھۆزەکانی ئۆسیتی
[دەستکاری]لە باشووری ئالانستان (ئۆسیتیا) دەژین و بە شێوەزاری ئێرانی دەدوێن. کۆمەڵەی ڕۆشنبیری تایبەت بە خۆیان ھەیە وەک:
- ئەلاگیری، کورتەتی، تاگاوری، کودار، توال، ئورستوال و کسسان.
- دیگۆرەکان لە ڕۆژاوای ئالانستان بە شێوەزاری دیگۆر دەدوێن.
- لاسی، کۆچەری ھەنگارین لە سەدەی ١٣دا.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Lubotsky, Alexander (2010). Van Sanskriet tot Spijkerschrift Breinbrekers uit alle talen. Amsterdam: Amsterdam University Press. p. 34. ISBN 978-9089641793.
- ^ Salbiev, Tamerlan (2021). "KUỊRDALÄGON". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition. Encyclopædia Iranica Foundation.
- ^ «THE ROLE OF ISLAM IN NORTH OSSETIA». Jamestown (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ Bell, Imogen. Eastern Europe, Russia and Central Asia, p. 200.
- ^ Mirsky, Georgiy I. On Ruins of Empire: Ethnicity and Nationalism in the Former Soviet Union, p. 28.
- ^ Mastyugina, Tatiana. An Ethnic History of Russia: Pre-revolutionary Times to the Present, p. 80.
- ^ https://web.archive.org/web/20190416074851/http://sreda.org/en/arena
- ^ "Ossetians". Encarta. Microsoft Corporation. 2008.
- ^ https://www.nationalia.info/profile/33/ossetia
- ^ http://src-h.slav.hokudai.ac.jp/publictn/acta/23/02_shnirelman.pdf
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئۆسیتییەکان تێدایە. |