بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئۆربان لۆڤەریەر

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئۆربان لۆڤەریەر

لەدایکبوون١١ی ئازاری ١٨١١
مەرگ٢٣ی ئەیلوولی ١٨٧٧ (تەمەن ٦٦ ساڵ)
پیشەفەلەکناس و بیرکار و سیاسەتمەدار و کەشناسی و نووسەر.
خەڵاتەکان
  • مەدالیای زێڕی کۆمەڵەی شاهانەی فەلەکناسی (١٨٧٦)
  • مەدالیای زێڕی کۆمەڵەی شاهانەی فەلەکناسی (١٨٦٨)
  • ئەندامێتی بێگانە لە کۆمەڵەی شاهانە (١٨٤٧)
  • مێدالیای کۆپلی (١٨٤٦)
  • خەڵاتی پێشبڕکێی گشتی
  • مەدالیای لەشکری شەرەف، پلەی ئەفسەری گەورە
  • زەمالەی ئەکادیمیای هونەر و زانستی ئەمریکی
  • لیستی ئەو ناوانەی کە لەسەر تاوەری ئیڤڵ هەڵکەندراوە
واژوو


ئۆربان لۆڤەریەر (بە فەڕەنسی : Urbain Jean Joseph Le Verrier ) فەلەکناس و بیرکارێکی فەرەنسییە و بە شێوەیەکی سەرەکی پسپۆڕی میکانیکی تەنە ئاسمانییەکان بووە. لە ١١ی ئازاری ١٨١١ لەدایک بووە و لە ٢٣ی ئەیلوولی ١٨٧٧ کۆچی دوایی کردووە، زۆربەی ژیانی لە ڕوانگەی پاریس کاری کردووە.[١]

ئەو بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی ئەوەی توانی بوونی هەسارەی نەپتون دیاری بکات و شوێنەکەی دیاری بکات تەنها بە بەکارهێنانی بیرکاری.[٢]

کاتێک هەسارەی یورانۆس لەو شوێنە دەرنەکەوت کە زاناکان چاوەڕێیان دەکرد، زانا لیڤێریێر شوێن و بارستەی هەسارەیەکی دیکەی خستەڕوو (ئەو کاتە نەزانرابوو)، کە لەوانەیە هۆکاری گۆڕانکارییە چاودێرکراوەکانی جوڵەی ئۆرانۆس بێت لە خولگەی خۆردا. لەلایەن فەلەکناسە فەرەنسییەکانەوە پشتگوێ خرا و دواتر پێشبینییەکانی بۆ فەلەکناسی ئەڵمانی یۆهان گێدێفرید گالی لە ڕوانگەی بەرلین نارد، کە لە یەکەم شەوی گەڕانەکەیدا لە ساڵی ١٨٤٦دا ئەو هەسارەیەی دۆزیەوە کە لۆ ڤێریێر پێشنیاری کردبوو.[٣]

زانستی بەرگەهەوا

[دەستکاری]

کاتێک بوو بە بەڕێوەبەری ڕوانگەی پاریس، بەشێکی بچووکی ئەو ڕوانگەیەی بە میرات گرتووە کە کار لەسەر کەشناسی بکات، لەو سەردەمەدا ئەم زانستە زۆر پێشکەوتوو نەبوو.

ڕێزلێنان

[دەستکاری]
  • ناوی ئەو لە لیستی ئەو ناوانەدایە کە لەسەر تاوەری ئیڤڵ هەڵکەندراوە.
  • زۆرێک لە شارەکانی فەرەنسا کوچەیان هەیە کە ناوی ئەویان لەسەرە، لەوانە پاریس، لیل، تۆرکۆینگ، نانت، جوی لێس تۆرس، تۆلۆز، سانت لۆ و چەندانی تر.

سەرچاوە

[دەستکاری]
  1. ^ «"ئەستێرەی کاڵبوونەوەی ڕوانگەی پاریس لە سەدەی نۆزدەهەمدا: کولتوری شارستانی فەلەکناسان بۆ سووڕانەوە و چاودێریکردن"» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە.
  2. ^ «"وەرگرتنەوەی کاغەزەکانی نەپتون RGO. پێشبینی کۆتایی ئادەمز بە زیاتر لە دە پلە لەدەستچوو"» (PDF).
  3. ^ «"ئیمپراتۆریەتی فەلەکناسی: ئۆرباین لی ڤێریێر، ئۆردری و پوڤۆر"».

بەستەری دەرەکی

[دەستکاری]