شەڕی فەلووجە

شەڕی فەلووجە
بەشێک لە داگیرکاری ئەمریکا لە عێراقدا
کۆمەلێک سەربازی مارێنزی ئەمریکا لە شەڕی فەلووجە ٧ی نیسانی ٢٠٠٤
ڕێکەوت ٤ی نیسانی ۲۰۰٤ - ١ی ئایار ٢٠٠٤ شوێن ئەنبار فەلووجە ئەنجام ھێزەکانی ھاوپەیمانان بە پشت بەستن بە ھێزی ئاسمانی و زەمین و دەریایی و توانیان دووبارە قەزاکە کۆنتڕۆڵ بکەنەوە
جەنگاوەران
قاعیدە بەعس سوپای ئیسلامی لە عێراق	سوپای ئەمریکا سوپای بەریتانیا سوپای نوێی عێراق
فەرماندە و سەرکردەکان
عەبدوڵڵا جەننابی ئەبوو موسعەب ئەلزەرقاوی عیزەت دووری	جەیمس تری کانوای

شەڕی یەکەمی فەلووجە (بە ئینگلیزی: First Battle of Fallujah) دوو پرۆسەى سەربازى چڕووپڕ و نەخشە بۆ کێشراوبوون کە بە دوو قۆناغ و لە مانگی نیسانی ساڵى ۲۰۰٤ دەستى پێکرد لە مانگەکانى تشرینی دووەم و کانوونی یەکەم دا گەیشتە ئەو پەڕى توندوتیژی، تێیاندا ھەزاران سەرباز و چەکدار ڕووبەڕووى یەکترى بوونەوە بەپێى زانیارییە سەربازییەکانى سوپاى ئەمریکا قورسترین ڕووبوونەوە بوو سەربازى سوپاى ئەمریکا بوو لە دواى شەڕی ڤێتنام.لە دواى شەڕی عێراق لەلایەن ئەمریکا بەشى زۆرى کۆمەڵە چەکدارەکان ڕوویان لە قەزاى فەلووجە کرد، کە خەڵکى ئەم قەزایە ھەستی ئایینییان بەسەردا زاڵە و زۆربەیان لایەنگرانى ڕژیمی بەعس بوون، بۆیە دژایەتى زۆرى داگیرکردنى عێراقیان دەکرد لە لایەن ئەمریکاوە.

سەرەتاى ڕووداوەكان

رۆژى ٣ى مانگى حوزەیران ٢٠٠٣ بەهۆى تەقينەوەیەكەوە شێخ لەيس خاليد پێش نوێژى ناودارى فەلووجە و هەشت هاوڵاتى تر لە مزگەوتێكەوە كوژران. دانيشتوانى قەزاكەش هێزەكانى ئەمريكايان بە ئەنجامدانى ئەم كردەوەيە تۆمەتباركرد ،لە بەرامبەردا هێزەكانى ئەمريكاش ڕووداوەكەيان خستەپاڵ گروپە چەكدارەكانى قەزاكە.رۆژى ٣١حوزەیرانى چوار سەربازى كۆمپانياى بلاك وۆتەری ئەمريكا، لە لايەن گروپێكى چەكدارەوە كوژران، دواتريش جەستەكەنيان سوتاندن پاشان بە يەكێك لە پردەكانى ئەو قەزايە هەڵواسران ئەم ڕووداوە كاردانەوەى توندى لە ئاستى ميدياى جيهانى و نێودەوڵەتی و ڕاى گشتى ئەمريكا لێكەوتەوە.

دەستپێكى شەڕەكە

رۆژى ٤ی نيسانی ٢٠٠٤ هێزەكانى ئەمريكا دەستى بە پرۆسەى شەڕى فەلووجە كرد بەم شێوەيە شەڕى يەكەمى فەلووجە دەستى پێكرد. سەرەتا هێزەكانى ئەمريكا قەزاكەيان گەمارۆدا و نزيكەى دوو هەزار سەربازیان لە دەوروبەرى قەزاكە بلآوكرابونەوە ،پاشان سوپای ئەمريكا دەستى كرد بە هێرشى ئاسمانى ،رۆژى ٥ نيسان هێزەكانى پيادەی ئەمريكا پێش ڕەويیان كرد بۆ ناو قەزاكە لە رێگا هێڵێكى ڕاديۆيەوە دوايان لە خەڵكى قەزاكە كرد هاوكارى سوپاى ئەمريكا بكەن بۆ دەستگيركردنى بكوژانى سەربازەكانى كۆمپانياى بلاك وۆتەر.هێزەكانى ئەمريكا لەرێگاى هێرشى ئاسمانى پيادە توانيان رۆژى ٩ نيسان %٢٠ قەزاكە كۆنترۆل بكەن. لەم قۆناغەكەدا گروپە چەكدارەكانى فەلووجە بەرگرێكى گەورەيان لە بەرامبەر هێزەكانى ئەمريكادا كرد، بۆیە سوپاى ئەمريكا نەى توانى بە تەواوى قەزاكە كۆنترۆل بكات,بۆيە شەڕى فەلووجەى يەك مانگ لەڕووبەرووبەوەنەوە نێوان گروپە چەكارەكان و سوپاى ئەمريكا بە بێ سەركەوتنى هيچ لاێك كۆتايى هات. لەم شەڕدا نزيكەى ٢٧ سەربازى ئەمريكا و ٦٠٠ هاولآتى كوژرا.

شەڕى دووەمى فەلووجە

شەڕى دووەمى فەلووجە سوپاى ئەمريكا ناوى ڵێنابوو ئۆپراسيۆنى بەرەبەيان،نزيكەى ٢٠ هەزار سەرباز بەشدارى كرد كە پێكهاتبوون لە سوپاى ئەمريكا و بەريتانيا و لەگەڵ ٥هەزار چەكدار ڕووبەرووبەوەنەوە، كە توندوتيژترين ڕووبەڕووبەوەنەوەى ئەمريكا بوو لە عێراق.لەم شەڕەدا سوپای ئەمریکا چەند چەندين چەكى قەدەغەكرای وەكو فسفۆرى سپى بەكارهێنا کە تا ئێستاش كاريگەريەكانى بەسەر دانيشتوانى قەزاكە ماوە.دووبارە سوپاى ئەمريكا بە هاوكارى سوپاى بەريتانيا گەمارۆى تونديان خستەسەر قەزاكە، فرۆكە جەنگەكانيش بۆردمانى ئاسمانى دەست پێكرد وە هێزە دەرياييەكانى ئەمريكاش بە مووشكە قەزاكەيان بۆردمان كرد،پاش ٤٦ رۆژ لەشەڕ و پێكدادن كوژرانى چەند كەس لە هەردوولا چەندين هاولاتى ئەم قەزايە بوونە قوربانى بەم شێوە لە ١ی مەی ی ٢٠٠٤ بە كۆنترۆڵ كردنى قەزاكە لەلايەن هێزەكانى هاوپەيمانان شەڕى دووەمى فەلووجە كۆتايى هات

سەرچاوەکان

• IBC Fallujah April 2004 News Digest :: Iraq Body Count
• No Longer Unknowable: Falluja's April Civilian Toll is 600 :: Iraq Body Count