سوپای بەریتانیا

سوپای بەریتانیا ھێزی سەرەکی جەنگی وشکانی شانشینی یەکگرتوویە، بەشێکە لە ھێزە چەکدارەکانی بەریتانیا لەگەڵ ھێزی دەریایی شاھانە و ھێزی ئاسمانی شاھانە. تا ساڵی ٢٠٢٢، سوپای بەریتانیا لە ٧٩٣٨٠ کارمەندی ئاسایی تەواوکات و ٤٠٩٠ گورخا و ٢٨٣٣٠ کارمەندی یەدەگی خۆبەخش پێکدێت.^[١]

سوپای مۆدێرن بەریتانی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٧٠٧، لەگەڵ پێشینە لە سوپای ئینگلیزی و سوپای سکۆتلەندا کە لە کاتی نۆژەنکردنەوە لە ساڵی ١٦٦٠ دروستکراون. زاراوەی سوپای بەریتانیا لە ساڵی ١٧٠٧ دوای کردەوەکانی یەکێتی لە نێوان ئینگلتەرا و سکۆتلەندا وەرگیراوە.^[٢]^[٣] ئەندامانی سوپای بەریتانیا سوێند بە بەیعەت دەخۆن بۆ پاشا وەک فەرماندەی گشتی خۆیان،^[٤] بەڵام یاسای مافەکانی ساڵی ١٦٨٩ و یاسای داوای ماف لە ساڵی ١٦٨٩ پێویستی بە ڕەزامەندی پەرلەمان ھەیە بۆ ئەوەی تاج سوپایەکی ھەمیشەیی لە کاتی ئاشتیدا بپارێزێت.^[٥] بۆیە پەرلەمان بە دەرکردنی یاسای ھێزە چەکدارەکان لانیکەم جارێک پێنج ساڵ جارێک سوپا پەسەند دەکات. سوپاکە لەلایەن وەزارەتی بەرگرییەوە بەڕێوەدەبرێت و لەلایەن سەرۆکی ئەرکانی گشتییەوە فەرماندەیی دەکرێت.^[٦] سوپای بەریتانیا لە جەنگە گەورەکانی نێوان زلھێزەکانی جیھاندا کرداری بەخۆیەوە بینیوە، لەوانە جەنگی حەوت ساڵە، جەنگی شۆڕشگێڕی ئەمریکا، جەنگەکانی ناپلیۆن، جەنگی کریمە و جەنگی جیھانی یەکەم و جەنگی جیھانی دووەم. سەرکەوتنەکانی بەریتانیا لە زۆربەی ئەم جەنگە چارەنووسسازانەدا، ڕێگەی پێدا کاریگەری لەسەر ڕووداوەکانی جیھان ھەبێت و خۆی وەک یەکێک لە زلھێزە سەربازی و ئابوورییە پێشەنگەکانی جیھان جێگیر بکات.^[٧]^[٨] لە کۆتایی جەنگی ساردەوە، سوپای بەریتانیا لە ژمارەیەک ناوچەی شەڕدا جێگیر کراوە، زۆرجار وەک بەشێک لە ھێزێکی گەشتیاری، ھێزێکی ھاوپەیمانی یان بەشێک لە ئۆپەراسیۆنێکی ئاشتیپارێزی نەتەوە یەکگرتووەکان.^[٩]

سەرچاوەکان

^ «Quarterly service personnel statistics 1 July 2022». Ministry of Defence. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
^ Williams، Noel T. St John (١ی کانوونی دووەمی ١٩٩٤). Redcoats and courtesans: the birth of the British Army (1660–1690). Brassey's (UK). لاپەڕە ١–٢. ژپنک ٩٧٨-١-٨٥٧٥٣-٠٩٧-١.
^ Walton، Clifford (١ی کانوونی دووەمی ١٨٩٤). History of the British Standing Army. A.D. 1660 to 1700. Harrison and Sons. لاپەڕە ١٦.
^ «Commanding Officers Guide. Manual of Service Law (JSP 830, Volume 1, Chapter 18)» (PDF). لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF).
^ «Bill of Rights 1689». UK Parliament. لە ١٢ی ئازاری ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ cgsmediacomma-amc-dig-shared@mod.uk، The British Army. «The British Army – Higher Command». www.army.mod.uk. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ Louis، William Roger؛ Low، Alaine M.؛ Porter، Andrew (١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠١). The Oxford History of the British Empire: The nineteenth century. Oxford University Press. لاپەڕە ٣٣٢. ژپنک ٩٧٨-٠-١٩-٩٢٤٦٧٨-٦.
^ Johnston، Douglas؛ Reisman، W. Michael (٢٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٧). The Historical Foundations of World Order: The Tower and the Arena. BRILL. لاپەڕە ٥٠٨. ژپنک ٩٧٨-٩٠-٤٧٤-٢٣٩٣-٥.
^ cgsmediacomma-amc-dig-shared@mod.uk، The British Army. «The British Army – Operations and Deployments». www.army.mod.uk. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.

[stats-1] «Quarterly service personnel statistics 1 July 2022». Ministry of Defence. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.

[2] Williams، Noel T. St John (١ی کانوونی دووەمی ١٩٩٤). Redcoats and courtesans: the birth of the British Army (1660–1690). Brassey's (UK). لاپەڕە ١–٢. ژپنک ٩٧٨-١-٨٥٧٥٣-٠٩٧-١.

[3] Walton، Clifford (١ی کانوونی دووەمی ١٨٩٤). History of the British Standing Army. A.D. 1660 to 1700. Harrison and Sons. لاپەڕە ١٦.

[:2-4] «Commanding Officers Guide. Manual of Service Law (JSP 830, Volume 1, Chapter 18)» (PDF). لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF).

[5] «Bill of Rights 1689». UK Parliament. لە ١٢ی ئازاری ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.

[:3-6] smediacomma-amc-dig-shared@mod.uk، The British Army. «The British Army – Higher Command». www.army.mod.uk. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.

[7] Louis، William Roger؛ Low، Alaine M.؛ Porter، Andrew (١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠١). The Oxford History of the British Empire: The nineteenth century. Oxford University Press. لاپەڕە ٣٣٢. ژپنک ٩٧٨-٠-١٩-٩٢٤٦٧٨-٦.

[8] Johnston، Douglas؛ Reisman، W. Michael (٢٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٧). The Historical Foundations of World Order: The Tower and the Arena. BRILL. لاپەڕە ٥٠٨. ژپنک ٩٧٨-٩٠-٤٧٤-٢٣٩٣-٥.

[9] smediacomma-amc-dig-shared@mod.uk، The British Army. «The British Army – Operations and Deployments». www.army.mod.uk. لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]