پێشمەرگەی ڕۆژ
 | ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
| پێشمەرگەی ڕۆژ | |
|---|---|
| سەرکردەکان | ئیبراھیم برۆ |
| شوێنگەسەرەکییەکان | کوردستانی باشوور |
| ھاوپەیمانان |
|
| دوژمنان | |
| جەنگەکان/شەڕەکان | شەڕی ناوخۆی سووریا، شەڕی ناوخۆی لیبیا، شەڕی دژە داعش |
پێشمەرگەی ڕۆژ، یان پێشمەرگەی ڕۆژاوا، باڵی سەربازی ئەنجومەنی نیشتیمانیی کوردن لە سووریا.
مێژوو
[دەستکاری]ئەو سەرکردەیەی کەنەکە ئیدیعای کرد کە لە بەرامبەر بەرزبوونەوەی ھێزی سەربازی یەپەگە و یەپەژە، باڵە چەکدارەکانی پەیەدە، کەنەکە باڵی نیمچە سەربازیی خۆی، پێشمەرگەی ڕۆژ پێکھێنا. بەگوێرەی بانگەشەی ئیبراھیم بیرۆ، پێشمەرگەکانی ڕۆژاوا زیاتر لە پەنابەرانی کوردی سووریا و ئاوارەی سوپای سووریا لە ھەرێمی کوردستان وەرگیراون.[١][٢] پێشمەرگەی ڕۆژ کە لەلایەن پێشمەرگە و زێرەڤانی لە سەردەمی مەیجر ژەنەڕاڵ بەھجەت تەیماس مەشق و ڕاھێنانیان پێدەکرا، پێشمەرگەی ڕۆژ تا مانگی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێزی ئیدیعاکراوی ٣٠٠٠ چەکداری ھەبوو و تا کانوونی دووەمی ٢٠١٨ پێنج ھەزار چەکداری ھەبوو، ئامانجی سەرەکییان بەرگریکردن بووە لە ناوچە کوردستانییەکان، و شەڕکردن لەگەڵ دەوڵەتی ئیسلامیی.
شەڕەکان
[دەستکاری]لە نێوان ساڵانی ٢٠١٦ بۆ ٢٠١٨ پێشمەرگەکانی ڕۆژاوا زیاتر شەڕی داعشیان لە عێراق دەکرد.[٣]
لە ٢ی ئازاری ٢٠١٧ لە شنگال لە نێوان پێشمەرگەی ڕۆژاوا و میلیشیا ئێزیدییە سەر بە پەکەکە پێکدادان ڕوویدا و لە ئەنجامدا پێنج کەس و ھەروەھا دوو چەکداری سەر بە پەکەکە کوژران کە ھەوڵیاندا ڕێگری لە پێکدادانەکان بکەن. ھەروەھا لە تێکھەڵچوونەکاندا لانیکەم چوار پێشمەرگەش بریندار بوون.[٤]
لە شەڕی ناوخۆیی دووەمی لیبیا ئەحمەد مسماری وتەبێژی سوپای نیشتیمانیی لیبیا بە سەرپەرشتی خەلیفە حەفتەر ڕەخنەی لە گواستنەوەی شەڕڤانان لە تورکیاوە بۆ لیبیا گرت. ناوبراو گومانی ئەوەیشی خستووەتەڕوو، لەنێو ئەو میلیشیاکانی سەر بە تورکیا بۆ پشتیوانی لە حکومەتی ڕزگاری نیشتمانیی ڕەوانەی لیبیا کراون، ئەندامانی پێشمەرگەی ڕۆژ و گورگەکانی خۆڵەمێشی ھەن. تەنانەت گوایە پێشمەرگەی ڕۆژ لە میت مەشق و ڕاھێنانیان وەرگرتووە.[٥]
ململانێ لەگەڵ هەسەدە
[دەستکاری]بەهۆی گرژییە سیاسییەکانی نێوان پەیەدە و ئەنجومەنی نیشتیمانی کورد، پێشمەرگەی ڕۆژ نەیتوانیوە بچێتە ڕۆژاڤا. لە سەردەمی گەمارۆدانی کۆبانێدا، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان پێشنیاری ناردنی 200 چەکداری پێشمەرگەی ڕۆژ کرد بۆ پشتیوانی لە بەرگرییەکانی (هەسەدە)، بەڵام ئەم پێشنیارە لەلایەن پەیەدە ڕەتکرایەوە، چونکە دەیانویست هەموو یەکە کوردییەکان وەک بەشێک لە هێزەکانی (هەسەدە) شەڕ بکەن.[٦] سەرۆکی کەنەکە چەند جارێک بانگەشەی ئەوەی کردووە کە یەپەگە تەنانەت ڕێگری لە پێشمەرگە ڕۆژ کە لە کوردستانی باشوور لە پێشمەرگەوە مەشق و ڕاهێنانیان وەرگرتبوو، بەهیچ شێوەیەک ڕێگرییان لە چوونە ناو ڕۆژاڤا کردووە.[٧] لەدوای پێکهێنانی هێزەکانی یەپەگە، بەرپرسانی یەپەگە ڕایانگەیاندووە کە پێشمەرگەی ڕۆژ بەخێرهاتن دەکرێت بۆ پەیوەندیکردن و شەڕکردن لەژێر فەرماندەیی هێزەکانی سەدەف، بەڵام یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان ڕەتیکردووەتەوە بچنە ناو هێزەکانی سەدەفەوە، و ڕایانگەیاندووە کە "ئەوان [هەسەدە] پەیوەندییەکی باشیان لەگەڵ سوریادا هەیە". ڕژێم، هەر بۆیە ناتوانین پەیوەندییان پێوە بکەین”. بەڵام سەرەڕای گرژییەکانیان لەگەڵ پەیەدە، کەنەکە لێکۆڵینەوەکانی گروپەکانی ئۆپۆزسیۆنی سوریای ڕەتکردۆتەوە بۆ ناردنی پێشمەرگەی ڕۆژ بۆ عەزاز بۆ بەرگریکردن لە شارەکە لە دژی هەردوو داعش و هەروەها یەپەگە. بەهجەت تەیماس ڕایگەیاند، پێشمەرگەی ڕۆژ "نایەوێت شەڕی کورد بکات، تەنیا شەڕی داعش دەکات".
دوای ئەوەی پەکەکە پێشمەرگەی ڕۆژ بە "بەکرێگیراو" ناوبرد، حاجی کالۆ، یەکێک لە سەرکردەکانی پێشمەرگەی ڕۆژ ڕایگەیاند، "بەکرێگیراو تەنها بۆ پەکەکە دەگونجێت، پێشمەرگەی ڕۆژ تەنها دەیەوێت خزمەتی کوردستان بکات".[٨]
لە ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨، جەیمس فرانکلین جێفری، نوێنەری ئەمریکا بۆ سوریا، ڕۆژنامەنووسانی ئاگادارکردەوە کە بەشێک لە پێشمەرگەکانی ڕۆژاڤا لەودیو سنووری عێراق و سوریا جێگیرکراون. به ڵام ناکۆکییه کانی نێوان په یه ده و که ن سی سه ڕه ڕای داواکارییه کانی کۆمه ڵگه ی نێوده وڵه تی پێشمه ڕگه ی ڕۆژ بۆ هاتنه ناو ڕۆژاڤا. یەکێک لە ئاستەنگە سەرەکییەکان پەیوەندییەکانی کۆمیسیۆنی کۆمەڵی ئیسلامی لەگەڵ تورکیا و ترسی خەڵکی ناوچەکە بووە کە پێیان وایە لایەنگرانی پەیەدە بن لەوەی پێشمەرگەی ڕۆژ لە داهاتوودا دژی ڕۆژاڤا بەکاربهێنرێت. ئەنجومەنی نیشتیمانی کورد ڕایدەگەیەنێت، پەیەدە دژایەتی پێشمەرگەی ڕۆژ دەکات، چونکە دەیانەوێت قۆرخکاری لەسەر دەسەڵات بپارێزن و پەیەدە ترسی ئەوەی هەیە کە پێشمەرگەی ڕۆژ کۆتایی بە سەپاندنی دەسەڵاتی تاکڕەوانەی پەیەدە بەسەر ناوچە کوردنشینەکانی سوریادا بهێنێت. لە کاتێکدا کە لەلایەن لایەنگرانی لایەنگرانی پەیەدە بە بەکرێگیراو بۆ تورکیا وەسف دەکرێن، پێشمەرگە ڕۆژ و ئیدارەی کەنەکەکەیان لە بەرامبەردا پەیەدە بەوە تۆمەتبار دەکەن کە بەکرێگیراون بۆ ئێران و زۆر نزیک لە ئەسەد کە بنەماڵەکەی نیو سەدەیە چەوساندنەوەی کوردیان کردووە. ئەوان پەیوەندییەکانیان بە تورکیاوە وەک پێویستیەکی جیۆپۆلەتیکی پاساو دەهێننەوە ئەگەر کورد لە سوریا بیەوێت ئۆتۆنۆمییەکی یاسایی لە دیمەشقەوە بەدەستبهێنێت.[٩][١٠]
مووچەگرتن لە حکوومەتی ھەرێم
[دەستکاری]لە ١٦ی تەممووزی ٢٠٢٤ عەلی حەمە ساڵح، پەرلەمانتاری پێشووی کوردستان و سەرۆکی ڕەوتی ھەڵوێست رایگەیاند مووچەی ھێزی پێشمەرگەی ڕۆژ لەلایەن حکوومەتی ھەرێمەوە بڕاوە.[١١]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «KNC leader: If Int'l efforts fail, Rojava Kurds must unite for their own region». Rudaw. ٤ی ئازاری ٢٠١٦. لە ١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ Vager Saadullah (١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥). «Politics Keep Syrian Kurdish Troops From Fighting in Their Homeland. Never mind Islamic State—one faction rejects another's fighters». War Is Boring. لە ١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ Vager Saadullah (١٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥). «Politics Keep Syrian Kurdish Troops From Fighting in Their Homeland. Never mind Islamic State—one faction rejects another's fighters». War Is Boring. لە ١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ «7 Yazidi fighters killed, 20 injured in Shingal clashes with peshmerga force - Kom News». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئازاری ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئازاری ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ «LNA: Why do Kurds fight alongside the 'Grey Wolves' in Libya?». ANF News (بە ئینگلیزی). لە ٩ی ئازاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ Rewan Othman (١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤). «YPG refuses help from KNC in Kobane». The New Arab. لە ١٤ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ Gunes, Lowe (2015), p. 5.
- ^ «Haji Kalo: Roj Peshmerga was established to serve Kurdistan, and describing mercenaries is only appropriate for the PKK-ARK NEWS». www.arknews.net (بە ئینگلیزی). لە ٩ی ئازاری ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ «Rojava Peshmerga – the group may be the US's ticket out of Syria crisis». The Jerusalem Post. لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ Barzani، Masoud (28 June 2017). «The Time Has Come For Iraqi Kurdistan To Make Its Choice On Independence». The Washington Post.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ وێستگەنیوز: عەلی حەمە ساڵح: مووچەی ھێزی ڕۆژی سووریا و حسەین یەزدانپەنا بڕا، نووسراو لە ١٦ی تەممووزی ٢٠٢٤؛ سەردان لە ١٨ی تەمووزی ٢٠٢٤.