جۆرە وەنەوشەیەک کە لە کێوەکانی کوردستاندا بە جۆرێکی خۆڕسک دەڕوێ
ڕەنگەکانی دیکەی گوڵی وەنەوشە
وەنەوشە، وەنۆشە یان بنەوشە (بە لاتینی: Viola) گوڵێکە لە بنەماڵەی وەنەوشەییەکان (Violaceae). ئەم گوڵە بە چەند ڕەنگ بەتایبەت مۆر یان بەنەوش ھەیە و ڕەنگە لەبەر ڕەنگی گوڵەکەی ئەم ناوەشی پێ درابێت. وەنەوشە وەکوو دەرمانیش کەڵکی لێ وەردەگیرێ. وەنەوشە زۆر لە وێژەی کوردی و فارسیدا بە کار براوە، ئەمەش دوو ھۆکاری ھەیە یەکەم ڕواڵەتی جوانی گوڵەکەی، دووھەم لار بوونەوەی ساقەتەکەی کە گوڵەکەی بە کەچئەستۆ دەر دەخا.
وەنەوشە لە وێژەی کوردیدا[دەستکاری]
بێسارانی دەڵێت:
| چراغ وەنەوشە و چنوور چەنی گوڵ
| | سەودای دیدەن تۆیان کەوت نە دڵ
|
واتە (وەرگێڕانی پیرەمێرد):
| گیانە وەنەوشە و چنوور لەگەڵ گوڵ
| | سەودای دیدەنی تۆیان کەوتە دڵ
|
نالی دەڵێت:
| تەنھایی سەمەن بەرگی بەنەوشە کە لەبەر کەن
| | وەک نووری دڵی موئمین و زوڵماتی گوناھن
|
مەحوی دەڵێت:
| خەت و زاری کە باسی کەوتە گوڵزار
| | کەچ ئەستۆ ما وەنەوشە، غونچە دڵتەنگ
|
حاجی قادری کۆیی دەڵێت:
| لە کن بەنەوشە و خاو و ھەڵاڵ و بەیبوونی
| | ھەڵاڵی پێستەیی خاوە عەبیر و موشکی خەتا
|
- گوڵنامەی کوردی
- دیوانی بێسارانی، مەلا مستەفای بێسارانی، لێکدانەوەی حەکیم مەلا ساڵح، کتاب مھرگان، سنە، ١٩٩٦
- دیوانی نالی، لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عبدالکریمی مدرس و فاتح عبدالکریم، چاپخانەی کۆڕی زانیاری کورد – بەغدا ١٩٧٦
