وەنەوشە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
جۆرە وەنەوشەیەک کە لە کێوەکانی کوردستاندا بە جۆرێکی خۆڕسک دەڕوێ
ڕەنگەکانی دیکەی گوڵی وەنەوشە

وەنەوشە، وەنۆشە یان بنەوشە (بە لاتینی: Viola) گوڵێکە لە بنەماڵەی وەنەوشەییەکان (Violaceae). ئەم گوڵە بە چەند ڕەنگ بەتایبەت مۆر یان بەنەوش ھەیە و ڕەنگە لەبەر ڕەنگی گوڵەکەی ئەم ناوەشی پێ درابێت. وەنەوشە وەکوو دەرمانیش کەڵکی لێ وەردەگیرێ. وەنەوشە زۆر لە وێژەی کوردی و فارسیدا بە کار براوە، ئەمەش دوو ھۆکاری ھەیە یەکەم ڕواڵەتی جوانی گوڵەکەی، دووھەم لار بوونەوەی ساقەتەکەی کە گوڵەکەی بە کەچئەستۆ دەر دەخا.

وەنەوشە لە وێژەی کوردیدا[دەستکاری]

بێسارانی دەڵێت:

چراغ وەنەوشە و چنوور چەنی گوڵسەودای دیدەن تۆیان کەوت نە دڵ

واتە (وەرگێڕانی پیرەمێرد):

گیانە وەنەوشە و چنوور لەگەڵ گوڵسەودای دیدەنی تۆیان کەوتە دڵ

نالی دەڵێت:

تەنھایی سەمەن بەرگی بەنەوشە کە لەبەر کەنوەک نووری دڵی موئمین و زوڵماتی گوناھن

مەحوی دەڵێت:

خەت و زاری کە باسی کەوتە گوڵزارکەچ ئەستۆ ما وەنەوشە، غونچە دڵتەنگ

حاجی قادری کۆیی دەڵێت:

لە کن بەنەوشە و خاو و ھەڵاڵ و بەیبوونیھەڵاڵی پێستەیی خاوە عەبیر و موشکی خەتا

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  • گوڵنامەی کوردی
  • دیوانی بێسارانی، مەلا مستەفای بێسارانی، لێکدانەوەی حەکیم مەلا ساڵح، کتاب مھرگان، سنە، ١٩٩٦
  • دیوانی نالی، لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عبدالکریمی مدرس و فاتح عبدالکریم، چاپخانەی کۆڕی زانیاری کورد – بەغدا ١٩٧٦