نافیع داوود

نافیع داوود
بە عەرەبی: نافع داود
[[File:|frameless|250px]]
لەدایکبوون	١ی کانوونی دووەمی ١٩٢٠ بەغدا، عێراق
مردن	٢٥ی ئابی ١٩٥٩(١٩٥٩-٠٨-٢٥) (٣٩ ساڵ ژیاوە) بەغدا، عێراق
ھۆی مەرگ	execution by shooting
شوێنی ناشتن	Al Khaisaran cemetery
زمانەکانی ئاخاوتن	عەرەبی
پیشە	کارمەندانی سەربازی
پلەی سەربازی	captain
لقی سەربازی	ھێزە چەکدارەکانی عێراق
ئەندامی	ڕێکخراوی ئەفسەرانی نیشتمانی
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

نافیع بن داوود بن ئەحمەد مووسڵی (١٩٣٠–١٩٥٩) ناسراو بە «نافیع داوود»، ئەفسەرێکی پێشووی عێراق بوو، و یەکێکە لە بەشداربووانی کودەتاکەی شەواف لە ساڵی ١٩٥٩ دژی عەبدولکەریم قاسم سەرۆکوەزیرانی عێراق، کە بەھۆیەوە بینایی لەدەستدا، و لە ٢٥ی ئابی ١٩٥٩ ڕەمی کرا.

ژیان و پەروەردە

لەساڵی ١٩٣٠ لە بەغدا لەدایکبووە، ڕەچەڵەکی لە بنەماڵەیەکی عەرەبی خەڵکی مووسڵە، لە منداڵییەوە فێری قورئان بووە لە مزگەوتەکانی بەغدا، و خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی تەواو کردووە، دواتر چووەتە کۆلێژی سەربازی و دەرچووی ئەفسەر بووە، چەندین پلە بەرزکردنەوەی وەرگرتووە تا گەیشتووەتە پلەی سەرۆکی ئەرکان (نەقیبی ئەرکان)، و دەرچووی کۆلێژی ئەرکان بووە، ئەفسەرێکی زیرەک و دڵسۆز بووە بۆ خزمەتکردنی خەڵک، چەند ئەفسەرێکی دڵسۆزی وەک خۆی ناسیوە و سەر بە ڕێکخراوی ئەفسەرانی نیشتمانیی بووە لە عێراق بە سەرۆکایەتی عەقید ڕەفعەت حاج سووریی.

کودەتای شەواف

بەشداری لە ڕووداوەکانی کودەتاکەی شەواف کرد لە مووسڵ کە لە مانگی ئازاری ساڵی ١٩٥٩ ڕوویدا و لەو سەردەمەدا دژی ڕژێمی دەسەڵاتدار بوو بە سەرۆکایەتی عەبدولکەریم قاسم، کودەتاکەی شەواف ھەوڵێک بوو بۆ دەستبەسەرداگرتنی دەسەڵات لە ئەنجامی ململانێ سیاسییەکانی نێوان لایەنەکانی عێراق لەو کاتەدا، و دوای شکستی کودەتاکە گیرا لەگەڵ کۆمەڵەی ڕێکخراوی ئەفسەرانی نیشتمانیی، لەنێویاندا عەقید ڕەفعەت حاج سووریی، عەمید نازم تەبقەجلی و ئەوانی تر. جێگای سەرنجە کە نەقیب نافیع دوای بۆردوومانکردنی بارەگای سەرکردەی کودەتاکە بەناوی عەبدولوەھاب شەواف بینایی لەدەستدا.

لە زینداندا، لە کاتێکدا کە نابینایە، نامەیەکی بۆ دەزگیرانەکەی، لەیلا ئەحمەد ئەییووب نووسی، بەشێکی نامەکە: «وازم لێ بێنە، یان دەمرم یان بە درێژایی تەمەنم کوێر دەمێنمەوە، من پیاوێکی بێ ئاییندەم، کۆمۆنیستەکان کوێریان کردم، ئەگەر بژیم وابەستەی تۆ دەبم. بەزەییم پێتدا دێتەوە بۆ ئەم چارەنووسە. من لەو بەڵێنەت تارترم کە ھاوسەرگیریم لەگەڵ بکەیت».

دەزگیرانەکەی بەم پەیامە وەڵامی دایەوە:

«ئەگەر چاوەکانت لەدەستدابێت، دەبمە چاوەکانت و بیناییت، دەبم بەو دارەی کە پشتی پێ دەبەستیت. دەستبەردارت نابم. پێش ئەوەی زیندانی بکرێیت وەک پیاوێک خۆشم ویستوویت، ئێستاش وەک پاڵەوان و پیاوێک خۆشم دەوێیت، تەنیا چاوەکانت لەدەست داوە، بەڵام شەرەفت لەدەست نەدا، شەرەفمەندم کە ھاوسەری ئەفسەرێکی نابینا بم کە چاوەکانی لەدەستداوە لە مەیدانی شەرەفدا. من لەبەردەم خودادا بە ھاوسەری خۆمت دەزانم، لە کاتێکدا لە ژیاندا بیت یان مردوو بیت! قارەمانەکان نامرن، فیشەک نایانکوژێت، بەڵکو دەیانکاتە شەھید، خۆشحاڵم کە بووکی شەھیدێکبم».

مردن

سەرۆکی ئەرکان نافیع داوود لەلایەن دادگای باڵای سەربازی تایبەتەوە کە عەقید فازل عەباس مەھداوی ئامۆزای عەبدولکەریم قاسم سەرکردایەتی دەکرد، سزای مەرگی بەسەردا سەپێندرا، حووکمەکە لە ڕۆژی سێشەممە ٢٥ی ئابی ١٩٥٩ی زایینی، لە گۆڕەپانی ئووم تووبوول جێبەجێکرا، و چوار ئەفسەریش لەگەڵیدا حووکم دران، ئەوانیش بریتین لە:

• نەقیب محەممەد سالم عبدولقادر
• مولازم سالم حوسێن سەراج
• مولازم مووزەفەر سالح ئەمین
• مولازم موحسین ئیسماعیل عەمووری

لە زیندانی ناوەندیی بەغدا، فازل شەگرە سەرکردەی بەعسییەکان بە ھەڵواسین تا مردن لە سێدارە درا.

خەڵک لە کۆبوونەوەیەکی ڕێزلێنانەدا بۆ نوێژی پرسە لەسەر ڕووفاتی نافیع داود لە مزگەوتی ئیمام ئەعزەم لە ئەعزەمییە کۆبوونەوە، دواتر لە گۆڕستانی خەیزەران بە خاک سپێردرا.