شا عەباسی یەکەم

شا عەباسی یەکەم
بە فارسی: شاه عباس صفوی
لەدایکبوون	٢٧ی کانوونی دووەمی ١٥٧١ ھەرات، ئەفغانستان
مردن	١٩ی کانوونی دووەمی ١٦٢٩(١٦٢٩-٠١-١٩) (٥٧ ساڵ ژیاوە) پارێزگای مازەندەران، ئێران
Noble title	Shah
شوێنی ناشتن	کاشان
باوک	موحەمەد خودا بەندە
دایک	Khayr al-Nisa Begum
خوشک و برا	Hamza Mirza
ھاوسەر	Yakhan Begum، Princess Marta of Kakheti
منداڵ	محەمەد باقر ميرزا، Soltan Mohammad Mirza
خێزان	سەفەوییەکان
زمانەکانی ئاخاوتن	ئازەربایجانی، فارسی، گورجی
پیشە	سیاسەتوان
پۆستەکان	King of Kings
ئایین	شیعە
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

شا عەباسی یەکەم (١٥٧١-١٦٢٩) پێنجەمین و بەهێزترین شای ئێران لە خانەدانی سەفەوییەکان بوو. هەرچەند کە لە سەردەمی شا عەباسی یەکەم ئێران زۆر بەهێز و کاریگەر ببوو لە ئاستی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەڵام لە دەسپێکی دەسەڵاتداری شا عەباس حاڵی سیاسی و کۆمەلایەتی ئێران، زۆر خراپ بوو. لەو سەردەمەدا چەندین بنەماڵەی قزڵباش پێکەوە لە شەڕدا بوون، هەروەها عوسمانی لە خۆراواوە و ئۆزبەکەکان لە خۆرهەڵاتەوە هێرشیان دەکردە سەر خاکی ئیران.

لە ساڵی ١٥٨٨ قزڵباشەکان باوکی شا عەباسیان دوای کوودتایێک لە سەر کار لابرد و عەباسی شازدە ساڵەیان لە شوێنی باوکی دانا. قزڵباشەکان بەم کارە دەیانویست کە شایێکی ساختە لە سەر کار بێت تاکوو ئەوان بتوانن هەر کارێک پێیان خۆشە بیکەن. بەڵام بەزووی دەرکەوت کە عەباس نابێتە کایەکلێی دەستی ئەوان و خۆی هێزی ئیداری گرتە دەست.

سەرچاوەکان

• ویکیپیدیای ئینگلیزی