سەردەمی بەھار و پاییز
 | ئەم وتارە بۆ سەلماندن پێویستی بە ئاماژەی زیاتر بە سەرچاوەکان ھەیە. (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
سەردەمی بەھار و پاییز لە مێژووی چین بە نزیکەیی لە ٧٧١ی پێش زایین دەست پێدەکات تا ٤٧٦ی پێش زایسن (یان بەپێی ھەنێک سەرچاوە تا ٤٠٣ی پێش زایین)[١] کە سەردەمە بە توندی کاریگەری لەسەر ڕۆژھەڵاتی ژۆو دەبێت. ناوەکە لە تۆماری پاییز و بەھار وەرگیراوە لە ویلایەتی لوو لە ساڵی ٧٢٢ی پێش زایین تا ٤٧٩ی پێش زایین کە بە شێوەیەکی دێرین وا بڕوا دەکڕی پەویەندیدار بیت بە کۆنفۆشیۆس.
لەم سەردەمەدا حکوومەتی ژۆو بەرەو لاواز بوون چوو لەوکاتەی ویلایەتەکانی ژۆو ھەنگاو بە ھەنگاو بەرەو خۆبەڕێوەبەری دەچوون لەلایەن دووکەکانیان، کە دادگای وڵاتیان وەلا ناو لەنێوان خۆیان جەنگیان ئەکرد ویلایەتی جینگ کە یەکێک بوو لە بەھێزترین ویلایەتەکان کۆتایی بە سەردەمی بەھار و پایز ھێناو دەستی بە سەردەمی شەڕی ویلایەتەکان کرد.
.svg) | |||
|---|---|---|---|
| دێرین | |||
| Neolithic ٨٥٠٠ تا ٢٠٧٠ی پێش زاین BCE | |||
| سیا c. 2070 – c. 1600 BCE | |||
| شانگ c. ١٦٠٠ تا ١٠٤٦ی پێش زاین BCE | |||
| ژۆو c. 1046 – 256 BCE | |||
| ڕۆژھەڵاتی ژۆو | |||
| ڕۆژاوای ژۆو | |||
| سەردەمی بەھار و پایز | |||
| سەردەمی شەڕی ویلایەتەکان | |||
| شاھانە | |||
| چین 221–207 BCE | |||
| ھان 202 BCE – 220 CE | |||
| رۆژاوای ھان | |||
| سین | |||
| ڕۆژھەڵاتی ھان | |||
| سێ شانشینەکە 220–280 | |||
| وێی, شو and وو | |||
| جین 266–420 | |||
| رۆژاوای جین | |||
| ڕۆژھەڵاتی جین | شانزە شانشینەکە | ||
| Northern and Southern dynasties 420–589 | |||
| سوی 581–618 | |||
| تانگ 618–907 | |||
| (Wu Zhou 690–705) | |||
| پێنج ئیمپراتۆریەتەکە و پێنج شانشینەکە 907–979 |
لیاۆ 916–1125 | ||
| سۆنگ 960–1279 | |||
| Northern Song | ڕۆژاوای سیا | ||
| Southern Song | جین | Western Liao | |
| یوان 1271–1368 | |||
| مینگ 1368–1644 | |||
| چینگ 1636–1912 | |||
| جیھانی مۆدێرن | |||
| Republic of China on the mainland 1912–1949 | |||
| People's Republic of China 1949–present | |||
| Republic of China in Taiwan 1949–present | |||
وتارە پەیوەندیدارەکان | |||
باگراوند[دەستکاری]
لە ٧٧١ی پێش زایین ھۆزی چوانرۆنگ باشووری ژۆویان لەناوبرد و تا ناو پایتەخەتەکەی ھاۆجینگ چوون و فشاریان خستە سەر پاشای ژۆو کە ڕابکات بۆ ڕۆژھەڵاتی لۆیی (洛邑) ڕووداوەکە ژۆوی دابەشکرد بۆ دوو سەردەم بەھار و پاییز و سەردەمی شەڕی ویلایەتەکان، لە سەردەمی بەھار و پاییز سیستەمی فینگجیان دەرەبەگایەتی چین.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سەردەمی بەھار و پاییز تێدایە. |
- "Rulers of the states of Zhou", Dynasty, C text
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |