سووڕی یەکگرتوو

سووڕی یەکگرتوو کە بە مایکرۆچیپ ، چیپی کۆمپیوتەر ، یان چیپ ناسراوە، ئامێرێکی ئەلیکترۆنی بچووکە کە لە چەندین پێکھاتەی ئەلیکترۆنی بەیەکەوە بەستراو وەک ترانسیستۆر و بەرگری کارەبایی و بارگەگر پێکھاتووە. ئەم پێکھاتانە لەسەر پارچەیەکی بچووکی مادەی نیمچەگەیەنەر ، بەزۆری سیلیکۆن ، چەسپێنراون. سووڕی یەکگرتوو لە کۆمەڵێک ئامێری ئەلیکترۆنیدا بەکاردەھێنرێت، لەوانە کۆمپیوتەر, مۆبایلە زیرەکەکان, و تەلەڤیزیۆن, بۆ ئەنجامدانی ئەرکی جۆراوجۆر وەک ڕێکخستن و ھەڵگرتنی زانیاری. کاریگەرییەکی زۆریان لە بوارە ئەلیکترۆنییەکان ھەبووە بە چالاککردنی بچووککردنەوەی ئامێرەکان و بەرزکردنەوەی کارایی.

سووڕەکانی یەکگرتوو بە ڕێژەیەکی زۆر بچووکتر و خێراتر و کەمتر گرانترن لەوانەی کە لە پێکھاتەی جیاکراوە دروستکراون، ئەمەش ڕێگە بە ژمارەی ترانسیستۆرێکی گەورە دەدات.

توانای بەرھەمھێنانی بەکۆمەڵ و متمانەپێکراوی و ڕێبازی بلۆکی بیناسازی بۆ دیزاینی بازنەی یەکگرتووی IC دڵنیای داوە لە وەرگرتنی خێرای IC ستانداردەکان لەبری دیزاینەکانی بەکارھێنانی ترانسیستۆری جیاواز. ئێستا ئای سی بە شێوەیەکی بنەڕەتی لە ھەموو ئامێرە ئەلیکترۆنییەکان بەکاردەھێنرێت و شۆڕشێکی گەورەی لە جیھانی ئەلیکترۆنیدا کردووە . ئێستا کۆمپیوتەر و مۆبایل و ئامێرەکانی تری ناوماڵ بەشێکی سەرەکین لە پێکھاتەی کۆمەڵگا پێشکەوتووەکان، کە بەھۆی قەبارەی بچووک و کەمی تێچووی ئای سیەکانی وەک پرۆسێسەری کۆمپیوتەر و مایکرۆکۆنتڕۆڵەر پێشکەوتوو بووە.

یەکخستنی زۆر گەورە بەھۆی پێشکەوتنە تەکنەلۆژییەکان لە دروستکردنی ئامێری نیمچەگەیەنەرەکاندا بە شێوەیەکی کرداریی کرا. لە سەرەتای سەرھەڵدانیانەوە لە ساڵانی شەستەکانەوە، قەبارە و خێرایی و توانای چیپەکان پێشکەوتنێکی زۆریان بەخۆوە بینیوە، ئەمەش بەھۆی پێشکەوتنە تەکنیکییەکانەوە بووە کە زیاتر و زیاتر ترانسیستۆرەکان لەسەر چیپەکانی ھەمان قەبارە دەگونجێنن– چیپێکی مۆدێرن ڕەنگە چەندین ملیار ترانسیستۆر لە ناوچەیەکدا ھەبێت کە قەبارەکەی بە قەبارەی نینۆکی مرۆڤ بێت. ئەم پێشکەوتنانە، بە نزیکەیی بەپێی یاسای مۆر ، وا دەکات چیپەکانی کۆمپیوتەری ئەمڕۆ خاوەنی توانای ملیۆنان ھێندەی چیپەکانی کۆمپیوتەر لە سەرەتای حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا بن.

زاراوەسازی

بازنەی یەکگرتوو بەم شێوەیە پێناسە دەکرێت: ^[١]

بازنەیەک کە ھەموو یان ھەندێک لە توخمەکانی بازنەیی بە شێوەیەکی جیانەکراوە بەیەکەوە گرێدراون و بە شێوەیەکی کارەبایی بەیەکەوە گرێدراون بەجۆرێک کە بۆ مەبەستی بیناسازی و بازرگانی بە پارچەنەکراو دادەنرێت.

لە بەکارھێنانی تونددا، سووڕی یەکگرتوو ئاماژەیە بۆ دروستکردنی سووڕی تاک پارچەیی کە لە سەرەتادا بە سووڕی یەکگرتووی یەکپارچە ناسراوە، کە لەسەر یەک پارچە سیلیکۆن دروستکراوە. ^[٢] ^[٣]

سەرچاوەکان

^ «Integrated circuit (IC)». JEDEC.
^ Wylie, Andrew (2009). «The first monolithic integrated circuits». لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی ئازاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی ئازاری ٢٠١١ ھێنراوە. Nowadays when people say 'integrated circuit' they usually mean a monolithic IC, where the entire circuit is constructed in a single piece of silicon. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2012-03-19 suggested (یارمەتی)
^ Horowitz، Paul (1989). The Art of Electronics (2nd ed.). Cambridge University Press. p. 61. ISBN 978-0-521-37095-0. Integrated circuits, which have largely replaced circuits constructed from discrete transistors, are themselves merely arrays of transistors and other components built from a single chip of semiconductor material.

[1] «Integrated circuit (IC)». JEDEC.

[2] Wylie, Andrew (2009). «The first monolithic integrated circuits». لە ڕەسەنەکە لە ١٩ی ئازاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی ئازاری ٢٠١١ ھێنراوە. Nowadays when people say 'integrated circuit' they usually mean a monolithic IC, where the entire circuit is constructed in a single piece of silicon. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2012-03-19 suggested (یارمەتی)

[3] Horowitz، Paul (1989). The Art of Electronics (2nd ed.). Cambridge University Press. p. 61. ISBN 978-0-521-37095-0. Integrated circuits, which have largely replaced circuits constructed from discrete transistors, are themselves merely arrays of transistors and other components built from a single chip of semiconductor material.

[١]

[٢]

[٣]