جۆن لێنۆن

جۆن لێنۆن
جۆن لێنۆن;
	لێنۆن ساڵی ١٩٦٩
لەدایکبوون	جۆن وینستۆن لێنۆن; ٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٤٠; لیڤەرپوول, ئینگلتەڕا
مەرگ	٨ی کانوونی یەکەمی ١٩٨٠ (٤٠ ساڵ ژیاوە); نیویۆرک, ئەمریکا
ھۆکاری مەرگ	Gunshot wounds
شوێنی حەوانەوە	سێنترال پارک, نیویۆرک ستی
نەتەوە	بەریتانی
ناوەکانی تر	جۆن وینستۆن ئۆنۆ لێنۆن
پیشە	گۆرانیبێژ; ھۆنراوەنووسی گۆرانی;
چالاکبوون	١٩٥٧–١٩٧٥, ١٩٨٠
ھاوسەر	سینتیا پویل (ھاوسەرگیری ١٩٦٢؛ ١٩٦٨); یۆکۆ ئۆنۆ (ھاوسەرگیری ١٩٦٩);
یار	مەی پانگ (١٩٧٣–١٩٧٥)
مناڵ(ەکان)	جولیان; سیان;
باوان(ەکان)	ئالفرێد لێنۆن, جولیا ستانلی
	پیشەی مۆسیقی
چەشنەکان	ڕۆک; پۆپ; experimental;
ئامێرەکان	Vocals; گیتار;
کۆمپانیاکان	Parlophone; Capitol; Apple; Geffen; Polydor;
بابەتە پەیوەندیدارەکان	The Quarrymen; The Beatles; Plastic Ono Band; Yoko Ono;
وێبگە	johnlennon.com
واژوو

جۆن وینستۆن ئۆنۆ لێنۆن (٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٤٠ - ٨ی کانوونی یەکەمی ١٩٨٠) (بە ئینگلیزی: John Winston Ono Lennon) گۆرانیبێژ، شاعیر و ئاوازدانەری بەناوبانگی ئینگلیسی و یەکێک لە ئەندامانی گرووپی بیتڵز.

جان لەنۆن لە ڕۆژی ٩ی ئۆکتۆبری ١٩٤٠، لە بنەماڵەیەکی چینی کرێکار ھاتە دنیاوە. لێنۆن یەکێک لە بەناوبانگترین ئاواز دانەرانی سەدەی بیستەم بوو، بەتایبەت لە شێوازی راک ئەند رۆڵ (rock and roll) ناوی ئەو دوای مەک کارتنەی McCartney درەوشاوەترین ئەستێرەی مێژووی تاک ئاوازەکانی بریتانیایە. لێنۆن جگە لە مۆسیقا لە بواری سیاست، ئاشتی خوازی، نوسەری و شانۆگەریدا کاری کردوە.

چند ئالبۆمی بەناوبانگی ئەو بریتین لە:

گروپی پلاستیک ئۆنۆ (John Lennon/Plastic Ono Band)
شانسێک بدە بە ئاشتی (Give Peace a Chance)
من گوڵزاری دەریایم
قارەمانی چینی کرێکار
بێنە پێش چاوت (Imagine) کە زۆر بەناوبانگە

لێنۆن وەکوو یەکێک لە گەورەکانی موسیقای سەدەی بیستەم ئێستاش خۆشەویستە. لە ڕاپرسیێکدا کە بی بی سی لە ساڵی ٢٠٠٢ دا کردوویەتی خەلک ئەویان وەکوو ھەشتەمین کەس لە نێوان سەد کەس لە بەناوبانگترین کەسانی مێژوویی بریتانیا ھەڵبژارد. لە کاتی شەری ئامریکا دژ بە ویێتنام لێنۆن یەکێک لە گرنگترین بەرھەڵستکارانی ئەو شەڕە بوو و بە ھەموو توانای لە ھونەرەکەی بۆ لە قاو دانی سیاسەتە شەڕخوازانەکەنی دەوڵەتی ئەمریکا کەڵکی وەرگرت. ڕۆژی ٨ی دێسامبر ساڵی ١٩٨٠ سەعات دەور وبەری ١٠٫٤٥ی شەو لە کاتی گەڕانەوەی بۆ ماڵ جان لێنۆن لە لایان مارک دەیڤید چاپمەن Mark David Chapman ی جوولەکە چوار جار تەقەی لێکرا و کوژرا. زۆربەی خەڵک پێیان وایە کوشتنی جان لێنۆن پیلانێک بوو کە لە لایان CIAیەوە داڕێژرابوو بۆ خنکاندنی دەنگێک کە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ بە نەیارانی دەوڵەتی ئەمریکای زیاد ئەکرد.

بەستەرە دەرەکییەکان