ئیخوان موسلمین لە سعوودیە

ئیخوان موسلمین لە سعوودیە چالاکی ڕێکخراوی ئیخوان موسلمین لە عەرەبستانی سعوودی بە ڕوونی لە سەردەمی دەسەڵاتی شا فەیسەڵ بن عەبدولعەزیز پاشای عەرەبستانی سعوودی لە ماوەی نێوان (١٩٦٤‒١٩٧٥) دەستی پێکرد. لەو کاتەدا پەیوەندییەکانی نێوان سعوودیە و میسر کە لەو کاتەدا لەلایەن جەمال عەبدولناسر سەرۆکی کۆچکردوو سەرپەرشتی دەکرا، لە زۆرترین گرژیدا بوو لە نێوان ئەو دوو وڵاتەدا کە دوو سیستەمی سیاسی جیاوازی ڕیشەیییان ھەبوو.

دوای مردنی سەرۆک عەبدولناسر و نزیکبوونەوەی نێوان جێنشینەکەی، سەرۆک ئەنوەر سادات و شا فەیسەڵ بن عەبدولعەزیز، فەیسەڵ ھەوڵیدا نزیکبوونەوە لە نێوان ئیخوان و ساداتدا بھێنێتە ئاراوە.

ئەندامانی ئیخوان موسلمین زاڵ بوون بەسەر لایەنە پەروەردەییەکان لە زانکۆکان، بە تایبەتی لە ساڵانی حەفتاکان و ھەشتاکان، ھەروەھا لە پلاتفۆرمی میدیایی، بە تایبەت لە سەردەمی دەسەڵاتی شا فەیسەڵ لە سعوودیە. بەڵام ھەندێک لە شرۆڤەکاران بەھۆی ئەو شەپۆلە توندوتیژییەی کە عەرەبستانی سعوودی لە ساڵانی ڕابردوودا شاھیدی بووە گرتیانە ئەستۆی ئەوان.

پەیوەندییەکانی ڕژێمی عەرەبستانی سعوودی و ئیخوانەکان لەکاتی شەڕی دووەمی کەنداودا گرژبوون و ھەڵوێستیان لەگەڵ زۆربەی ھەڵوێستەکانی گرووپە ئیسلامییەکان لە شانشینی سعوودیە یەکگرتوو بوو، کە ڕەخنەی خۆیان دەربڕی سەبارەت بە بەشداریی ھێزە نا موسڵمانەکان لە شەڕی عێراقدا.

ژمارەی وردی ئەندامانی ئیخوان موسلمین لە سعودیە نازانرێت، بەڵام مەکۆ و بلۆگ و تۆڕە کۆمەڵایەتییە ئۆنلاینەکان ئاماژەیەکی ڕوونیان بە بوونی ئەو کەرتە جەماوەرییانە داوە کە پاڵپشتی ئیخوانەکان و ھاوسۆزییان لەگەڵدا دەکەن، ھەروەھا «چاودێری گشتی گرووپ»یان نییە، وەک لە ئوردن و سووریا، بۆ نموونە لە ۷ی ئازاری ٢٠١٤، وەزارەتی ناوخۆی سعوودیە لە بەیاننامەیەکدا ڕای گەیاند کە ئیخوان موسلمین لە سعوودیە و دەرەوەی وڵات تیرۆریستە، لەگەڵ ڕێکخراوەکانی تردا لە بەیاننامەکەدا تاوانبارکردنی ئەو کەسانەی ڕاگەیاند کە دەچێتە نێویانەوە، یان یارمەتی دارایی دەکەن، یان پشتگیریان دەکەن، و ھاوسۆزییان لەگەڵدا دەردەبڕن، و دروشمەکانی بەکاردەھێنن، یان ئەو شتانە بەکاردەھێنن کە بەیاننامەکە بە ھێماکانی گرووپەکە دەزانێت، وەک ھێمای «رابعة العدوية» بۆ نموونە لە ماڵپەڕەکانی سۆشیال میدیا یان دەرەوەی ئەم بەیاننامەیە.

کاریگەریی ئیخوان لەسەر ڕەوتە ئیسلامییەکانی سعوودیە

بیرۆکەکانی ئەو گرووپە لە بەشداریکردن لە سەرھەڵدانی ڕەوتە ئیسلامییەکان لە بازنەکانی سعوودی نزیک لە بیری ئیخوان، وەک ئەلسوروورییە و ئەلسەحوە ڕەنگدانەوەی ھەبوو و لە لایەکی دیکەشەوە ڕەوتی ئیسلامی لە شانشینەکە دەرکەوتن کە نزیکن لە بیرکردنەوەی ئیخوانەکان، وەکو ئالجامییە کە دەگەڕێتەوە بۆ محەممەد بن ئامان ئەلجامی، و مەدخەلییەت کە دەگەڕێتەوە بۆ ڕەبیعی مەدخەلی.

سەرچاوەکان

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «الإخوان المسلمون في السعودية»، ویکیپیدیای عەرەبی. سەردان لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤.