جەبری سەرەتایی

جەبری سەرەتایی (بە ئینگلیزی: Elementary algebra) کردارە بنچینەییەکان لەسەر چوار کردەی سەرەکی دەگرێتە خۆی. دوای پێناسەی ھێماکان کە ژمارە نەگۆڕ و گۆڕاوەکان لێک جیا دەکاتەوە، چۆنیەتی شیکاریکردنی ھاوکێشەکان پێناسە دەکات. سەرەڕای بەکاھێنانی چوار کردەی سەرەکی کۆکردنەوە، لێدەرکردن، لێکدان و دابەشکردن، لە جەبری سەرەتاییدا ھێماکانی $x$ و $y$ یان $a$ و $b$ بۆ دیاریکردنی ژمارەکان بەکاردێن کە پێیان دەوترێت گۆڕەک.

ھاوکێشە

ئەنیمەیشنی دیتانەی پیتاگۆرس لە سێگۆشەیەکی وەستاودا دووجای ژێ یەکسانە بە ئەنجامی کۆکردنەوەی دووجای دوو لاکەی تری سێگۆشە

وتاری سەرەکی: ھاوکێشە

ھاوکێشە بریتییە لە دەقێکی بیرکارییانە کە ھاوسەنگی نێوان دوو بڕ دەردەبڕیت. بە گۆڕەکی ھاوکێشە دەوترێت نەزانراو و ئەو بەھای ھاوکێشە پاسادان دەکات پێی دەوترێت شیکار. ھێمای $=$ بۆ دوو بڕی یەکسان بەکار دەھێنرێت. بۆ نموونە ئەمە ھاوکێشەی پیتاگۆرسە

$c^{2}=a^{2}+b^{2}$

پیتاگۆرس ئەم ھاوکێشەی سەلماند کە دەڵێت لە سێگۆشەیەکی وەستاودا دوو جای ژێ ($c^{2}$) یەکسانە بە ئەنجامی کۆکردنەوەی دووجای دوو لای تری سێگۆشە (واتە ئەنجامی کۆکردنەوەی دووجای $a$ و $b$)

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «جبر مقدماتی»، ویکیپیدیای فارسی. سەردان لە ٢٤ ئازاری ٢٠١٨.