یۆسێف ھایدن

یووسف ھایدن
بە ئەڵمانی: Joseph Haydn
لەدایکبوون	٣١ی ئازاری ١٧٣٢ ڕۆهروو، نەمسا
مردن	٣١ی ئایاری ١٨٠٩(١٨٠٩--٣١) (٧٧ ساڵ ژیاوە) ڤیێنا، نەمسا
باوک	Mathias Haydn
خوشک و برا	Michael Haydn، Johann Evangelist Haydn
زمانەکانی ئاخاوتن	Alemannic
پیشە	ئاوازدانەر، ڕابەر (مۆسیقا)، مۆسیقاناس، پیانۆژەن، مۆسیقاژەن
بواری کار	هونەری نمایشی
پۆستەکان	نوێنەری ئۆرکێسترا
بزووتنەوەی ڕۆشنبیری	سەردەمی کلاسیک
خاوەنی	Q47010909
پلەی ئەکادیمی	دکتۆری مۆسیقا
قوتابیی	نیکۆلا پۆرپۆرا
شوێنی کار	ڤیێنا
دەستپێکی چالاکی	١٧٤٠
Sponsor	Joseph Francis, 7th Prince of Lobkowicz
ئامێری مۆسیقا	ئۆرگن، پیانۆ
شاکارەکان	Symphony No. 100، Symphony No. 101، Das Lied der Deutschen
ژانر	مۆسیقای کلاسیک، سەردەمی کلاسیک، ئۆپێرا، سیمفۆنی
کارتێکراوە لەلایەن	Johann Joseph Fux
خەڵاتەکان	honorary citizen of Vienna
حاڵەتی مافەکانی لەبەرگرتنەوە	مافەکانی لەبەرگرتنەوە بەسەرچوون
کارە کۆکراوەکان	Procuratoria di San Marco musical archive
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

یوسف ھایدن لە دایکبووی (٢١ی ئادەری ١٧٣٢) لە خانەوایەکی دەوڵەمەند لە گووندی (روواوی - نەمسا) لە دایکبووە. پیشەی بووری مۆسیقیارێکی نەمسایی بووە و خاوەن ناو و بانگێکی زۆۆر بوە.

لە بەرواری (١٦ی ئەیەری ١٨٠٩) زایینی لە (ڤییەنا، نەمسا) کۆجی دوایی کردووە.

سەرەتای منداڵی

لەتەمەنی شەش ساڵیدا یەکێک لە خزمەت کارەکانی باوکی بەخێوی کردووەو لە خوێندگایەی گرنگی پێدراوە و فێری مۆسیقا بووە. خۆی کەسێی بەھرەمەند و بەتوانا بووە لە بواری مۆسیقا. لەتەمەنیھەشت ساڵیدا پەیوندی کردووە بە تیپی سروودەکان لە یەکێک لە کڵێسەکان، لەوێدا فێری دانانی شێواز و ڕێکخستنی ئاوازەکان بووە. لاکاتی گەیشتنی بە تەمەنی شازدە ساڵکیدا کڵێسای بە جێھێشت جەند ساڵێکی زۆۆر بە شێوەیەکی ھەژاری بەسەر بردووە.

سەردانیکردنی لەندەن

لە ساڵی (١٧٦١) سەردانی شاری (لەندەن)ی کردووە و بیست ئاھەنگی مۆسیقی گەورەی ئەنجام داوە، لەبەتەواوی (ئینگلستا) ی ھەژاند، تا ئاستێک کە (زانکۆی ئۆکسفۆرد) ڕاستەوخۆ بڕوانامەی (دکتۆرا) ی لە (مۆسیقا) دا پێ بەخشی.