کودەتا سەربازییە وا وتراوەکەی تورکیا ١٩٩٣

کودەتا سەربازییە وا وتراوەکەی تورکیا ١٩٩٣، کودەتایەک بوو کە گوایە لەلایەن توخمەکانی سوپای تورکیاوە بە ڕێگەی شاراوە ڕێکخرابوو ئەنجامدرا. ھەرچەندە سەرەتای نەوەدەکان قۆناغێکی توندوتیژی توند بوو لە تورکیا بەھۆی ململانێی تورکیا و کوردەوە، بەڵام ساڵی ١٩٩٣ زنجیرەیەک کوژرانی گوماناوی بەخۆیەوە بینی – وەک سەرۆک تورگوت ئۆزال، ھەروەھا کوژرانی ژمارەیەک کەسایەتی سەربازیی پێشەنگ کە پشتیوانی ئاشتییەکەی بوون و ئەو ڕۆژنامەنووسانەی لێکۆڵینەوەیان لە سووپای تورکیا کرد. بەتایبەتی لە چوارچێوەی دادگاییکردنەکانی ئەرگەنەکۆن لە ساڵی ٢٠٠٨ بەدواوە و لێکۆڵینەوە و لێکۆڵینەوەکانی پەیوەندیدار بە «دەوڵەتی قووڵ»ی تورکیا سەبارەت بە مردنی گوماناوی لەم ماوەیەدا، چەندین جار داوای «کودەتای نھێنی» کراوە بە ئامانجی ڕێگریکردن لە یەکلاییکردنەوەی ئاشتی (و پاراستنی نھێنی پەیوەندییەکانی نێوان سوپای تورکیا و دەزگای ھەواڵگری لەوانەش ڕێکخراوی ھەواڵگری جەندرمە و ئۆپەراسیۆنەکانی دژە گەریلا، ھێزە کوردییەکان لەوانەش حیزبووڵڵای کوردی، و مافیاکانی تورکیا).

فیکری ساغلەر، ئەندامی پێشووی ئەو لیژنەیە پەرلەمانییەی کە بەدواداچوون بۆ ئابڕووچوونی سووسوورلووکی دەکرد کە سەرەتا دەستیکرد بە گرینگیدان بە دەوڵەتی قووڵی تورکیا، یەکێک بوو لەو کەسانەی کە بانگەشەی لەو شێوەیەی کرد و بە «کودەتای سەربازی نھێنی» ناوی برد. سێمدین ساقیق، سەرکردەی پێشووی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)، گرووپێکی پەیوەندیدار بە ئەرگەنەکۆن بە ناوی گرووپی چالاکیی ڕۆژھەڵاتی بە بەرپرس لە چەندین تیرۆر لەوانە تیرۆرکردنی فەرماندەی گشتی جەندرمەی تورکیا، ئەشرەف بیتلیس (١٧ی شوبات) وەسف دەکات)، و سەرۆک تورگوت ئۆزال (١٧ی نیسان)، ژەنەڕاڵ بەھتیار ئایدین (٢٢ی تشرینی یەکەم)، و جەنەڕاڵ مەیجرەکەی پێشوو سێم ئەرجەفەر (٤ی تشرینی دووەم). جگە لە تیرۆرکردنی کەسایەتییە سەرەکییەکانی پشتیوانی لە پرۆسەی ئاشتی، چەندین کۆمەڵکوژی ڕوویانداوە، کە گوایە بەشێکە لە «ستراتیژیی گرژی». لە نێو ئەو کۆمەڵکوژییانەدا، بۆسەی پەکەکە لە ٢٤ی ئایاری ١٩٩٣، کۆمەڵکوژی سیواس، کۆمەڵکوژیی باسباگلار لە سەرەتای مانگی تەممووزدا.