ڕۆژی ڕزگاری نیشتمانی کۆریا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ڕۆژی ڕزگاری نیشتمانی کۆریا
ڕۆژی ڕزگاری نیشتمانی کۆریا
گەلی کۆریا لە ساڵی ١٩٤٥ ئاهەنگی ڕزگاری خۆیان دەگێڕن
ناوی فەرمیChogukhaebangŭi nal
(North Korea)
Gwangbokjeol (South Korea)
دەگێڕدرێ لەلایەن
  • [[کۆریای باکوور

]]

  • [[کۆریای باشوور

]]

جۆرنیشتیمانی
بیرۆکەیادی ڕۆژی سەرکەوتن بەسەر ژاپۆن دەکەنەوە، کاتێک کۆریا لە ژێر دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی ژاپۆن ڕزگاری بوو
ڕێکەوت١٥ی ئاب
ئاھەنگەکاننمایشی مەدەنی و سەربازی، گردبوونەوەی سیاسی

ڕۆژی ڕزگاری نیشتمانی کۆریا (بە ئینگلیزی: National Liberation Day of Korea) پشوویەکی گشتییە کە ساڵانە لە ١٥ـی ئاب لە هەردوو وڵاتی کۆریای باشوور و باکوور بەڕێوەدەچێت. یادی ئەو ڕۆژە دەکرێتەوە کە کۆریا لە ژێر دەستی ٣٥ ساڵەی دەسەڵاتی کۆلۆنیالیزمی ژاپۆن ڕزگاری بوو.

ناوی ڕۆژەکە[دەستکاری]

ڕۆژەکە لە کۆریای باشوور بە Gwangbokjeol ناسراوە (بە کۆری: 광복절؛ واتا ئەو ڕۆژەی ڕووناکی گەڕایەوە)[١]

لە کۆریای باکوور بە Chogukhaebangŭi nal ناسراوە (بە واتای ڕزگارکردنی ڕۆژی نیشتمان) دێت.[٢]

کۆرییەکان لە بری سەربەخۆی ئەو دوو ناوە بەکار دێنن بۆ ئەوەی جەخت لەوە بکەنەوە کە کۆریا بۆ چەندین سەدە پێش دەسەڵاتی ژاپۆن سەربەخۆ بووە.[٣]

مێژوو[دەستکاری]

تەسلیمبوونی هێزەکانی ژاپۆن لە کۆریای باشوور

ئەو ڕۆژە ساڵڕۆژی ئەو ڕاگەیاندنەیە کە ژاپۆن بەبێ مەرج خۆی ڕادەستی هاوپەیمانان دەکات لە ١٥ـی ئابی ١٩٤٥. فەرمان بە سەرجەم هێزەکانی سوپای ئیمپراتۆری ژاپۆن درا کە خۆیان ڕادەستی هاوپەیمانان بکەن.[٤] حکومەتە سەربەخۆکانی کۆریا لە ١٥ی ئابی ١٩٤٨ دوای سێ ساڵ دروستکران.

کۆریا بۆ چەندین سەدە وڵاتێکی سەربەخۆیە، بەڵام چەندین جار داگیرکرابوو، دوایین لەشکرکێشی سەردەمی دەسەڵاتی ژاپۆن بوو. سێ ساڵی خایاند دوای سەربەخۆبوونی کۆریا لە ساڵی ١٩٤٥ تا میلەت لە ١٥ی ئابدا بە ڕاستی کۆماری کۆریایان دامەزراندەوە، کە لەو ڕۆژەدا ڕزگاری نیشتمانی بەڕێوەدەچێت.[٥]

١٥ـی ئاب لەلایەن زۆرێک لە وڵاتانەوە بە ڕۆژی سەرکەوتن بەسەر ژاپۆن دادەنرێت، ئەو ڕۆژەی ئیمپراتۆری ژاپۆن تەسلیمبوونی وڵاتەکەی ڕاگەیاند. بەڵام ئەمریکا لە مانگی ئەیلولدا یادی ئەم ڕۆژە دەکاتەوە کاتێک ژاپۆنییەکان بە فەرمی بەیاننامەی تەسلیمبوونیان واژۆ کرد.[٦]

ڕۆژی ڕزگاری تاکە جەژنی کۆریایە کە لەلایەن هەردوو کۆریای باکوور و کۆریای باشوورەوە بەڕێوەدەچێت.[٧][٨][٩]

کۆریای باکوور[دەستکاری]

پۆستەری ڕۆژی ڕزگاری لە شاری پیۆنگیانگی پایتەختی کۆریای باکوور

لە کۆریای باکوور، شتێکی باوە کە لەو ڕۆژەدا ئاهەنگی هاوسەرگیری دیاری بکرێت.[١٠]

زۆرجار ئەم جەژنە بە نمایشێکی سەربازی لە گۆڕەپانی کیم ئیل سونگ بە ئامادەبوونی سەرۆکی کۆمیسیۆنی کاروباری دەوڵەت و فەرماندەی گشتی هێزە چەکدارەکانی کۆریای باکوور بەڕێوە دەچوو. یەکەم نمایش لە ساڵی ١٩٤٩ لە وێستگەی پیۆنگیانگ بەڕێوەچوو. لە ساڵی ١٩٥٣ جارێکی تر بەڕێوەچوو، پاشان هەموو ساڵێک تا ساڵی ١٩٦٠ بەڕێوەچوو، کاتێک تا سەرەتای ساڵانی ٢٠٠٠ ئەو نمایشە سەربازییە وەستا.[١١]

کۆریای باشوور[دەستکاری]

پشووی گشتی[دەستکاری]

لە کۆریای باشوور لەو ڕۆژەدا چەندین چالاکی و بۆنە بەڕێوەدەچن، لەوانە مەراسیمێکی فەرمی کە سەرۆکی کۆمار یان لە هۆڵی سەربەخۆیی کۆریا لە شاری چۆنان یان لە سەنتەری سێجۆنگ بۆ نمایشە هونەرییەکان ئامادە دەبێت.[١٢][١٣] لە کاتی ئاهەنگەکەدا ئاڵای وڵاتانی جیاواز لە جیهاندا کە لە ناوەڕاستی ڕێگای دەوروبەری ناوچەی جەمسیلی سیئۆل لە نێوان یاریگای ئۆڵۆمپی و پارکی ئۆڵۆمپیدا هەڵواسراون، دەهێندرێنە خوارەوە و ئاڵای نیشتمانی کۆریای باشوور هەڵدەکرێت.3[١٤]

هەموو باڵەخانە و ماڵەکان هاندەدرێن کە ئاڵای نیشتمانی کۆریای باشوور نمایش بکەن. زۆربەی مۆزەخانە گشتییەکان و شوێنە گشتییەکان لەو ڕۆژەدا بە خۆڕایی دەبن، هەروەها دەتوانن بە هەردوو جۆری گواستنەوەی گشتی و شەمەندەفەری نێوان شارەکان بە خۆڕایی گەشت بکەن.[١٥]

"گۆرانی گوانگبۆکجیۆل"ـی فەرمی لە مەراسیمە فەرمییەکان دەوترێتەوە. تێکستی گۆرانییەکە لەلایەن جیۆنگ ئینبۆ و ئاوازەکەی لەلایەن یۆن یۆنگهای دانراوە.[١٦]

حکومەت بە شێوەیەکی نەریتی لەو ڕۆژەدا لێخۆشبوونی تایبەت دەردەکات.[١٧][١٨]

هەوڵی تیرۆرکردن[دەستکاری]

کاتژمێر ١٠:٢٣ بەیانی، لە ١٥ـی ئابی ١٩٧٤، مون سێ گوانگ، هەوڵیدا سەرۆک پارک چۆنگ هی لە شانۆی نیشتمانی کۆریا لە سیئۆل لە میانی مەراسیمێکی گوانگبۆکیۆل تیرۆر بکات؛  پارک هیچ زیانێکی پێنەگەیشت بەڵام هاوسەرەکەی یوک یۆنگ سوو، خانمی یەکەمی کۆریای باشوور، کوژرا.[١٩]

بەستەری دەرەکی[دەستکاری]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "광복절". terms.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  2. ^ NK, Daily (2015-12-07). "Kim Jong Un's birthday still not a holiday | Daily NK" (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  3. ^ Korean, 90 Day (2016-03-22). "National Liberation Day of Korea (Gwangbokjeol) - Celebration of Independence". 90 Day Korean (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  4. ^ "광복절". terms.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  5. ^ Korean, 90 Day (2016-03-22). "National Liberation Day of Korea (Gwangbokjeol) - Celebration of Independence". 90 Day Korean (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  6. ^ Korean, 90 Day (2016-03-22). "National Liberation Day of Korea (Gwangbokjeol) - Celebration of Independence". 90 Day Korean (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  7. ^ "- YouTube". www.youtube.com. Retrieved 2023-08-17.
  8. ^ 머니투데이 (2013-08-15). "8월 15일 한국만 독립한 거 아냐…또 어디?". 머니투데이 (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  9. ^ "北, 공화국 창건 역사 살펴보기". 통일뉴스 (بە کۆری). 2014-09-07. Retrieved 2023-08-17.
  10. ^ "Book sources - Wikipedia". en.wikipedia.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  11. ^ https://www.latimes.com/people/associated-press (2018-09-08). "North Korean military parades: 70 years of propaganda, intimidation and unity". Los Angeles Times (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17. {{cite web}}: External link in |last= (help)
  12. ^ "광복절". terms.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  13. ^ 기자, 문성규. "세종문화회관서 제64주년 광복절 경축식". n.news.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  14. ^ Korean, 90 Day (2016-03-22). "National Liberation Day of Korea (Gwangbokjeol) - Celebration of Independence". 90 Day Korean (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-08-17.
  15. ^ "광복절". terms.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  16. ^ "광복절". terms.naver.com (بە کۆری). Retrieved 2023-08-17.
  17. ^ "광복절 특사, 오늘 오전 11시 대상자 발표". 종합일간지 : 신문/웹/모바일 등 멀티 채널로 국내외 실시간 뉴스와 수준 높은 정보를 제공 (بە کۆری). 2009-08-11. Retrieved 2023-08-17.
  18. ^ www.ytn.co.kr https://www.ytn.co.kr/_ln/0103_200908110742141831. Retrieved 2023-08-17. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  19. ^ Keon, Michael (1977). Korean phoenix : a nation from the ashes. Internet Archive. Englewood Cliffs, N.J. : Prentice-Hall International. ISBN 978-0-13-516823-3.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ڕۆژی_ڕزگاری_نیشتمانی_کۆریا&oldid=1177433»