ڕۆژھەڵاتی دوور

نووسراوەکان
ڕۆژھەڵاتی دوور
	شوێنی ڕۆژھەڵاتی دوور، کە لە ڕووی جوگرافییەوە پێناسە کراوە و دیاریکراوە
چینیی سادەکراو	远东
چینیی تەقلیدی	遠東
هانیو پینین
نووسراوەکان
Mandarin
هانیو پینین	Yuǎn Dōng

ڕۆژھەڵاتی دوور ئەو ناوچە جوگرافییەیە کە ڕۆژھەڵاتترین بەشی کیشوەری ئاسیا دەگرێتەوە، لەوانەش ڕۆژھەڵات و باکوور و باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا.^[١]^[٢]

ئەم زاراوەیە بۆ یەکەمجار لە سەدەی پازدەھەمدا لە گوتارێکی جیۆپۆلەتیکی ئەورووپیدا بەکارھات، بەتایبەتی بەریتانییەکان، کە ڕۆژھەڵاتی دوور وەک «دوورترین» سێ «ڕۆژھەڵات» دیاری دەکات.^[٣] بە ھەمان شێوە لە سەردەمی شانشینی چینگ لە سەدەی نۆزدەھەم زاراوەکە بەکار ھاتووە.^[٤]

لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەمەوە، ئەم زاراوەیە زیاتر بۆ ناوچەی دەزگاکانی ڕاگەیاندنی گشتیی نێودەوڵەتیدا بەکارنەھاتووە بەھۆی واتا سیاسییەکانییەوە.^[٥]^[٦]^[٧] باکووری ئاسیا ھەندێک جار بەھۆی جیاوازی کولتووری و نەتەوەیییەوە لەم زاراوە جوگرافییە دوورخراوەتەوە.^[٨]

ناوبانگ[دەستکاری]

لە نێو ئەورووپییەکانی ڕۆژاوادا، پێش سەردەمی کۆلۆنیالیزم، ڕۆژھەڵاتی دوور ئاماژەی بە ھەر شتێک دەکرد کە لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست زیاتر بێت. لە سەدەی شازدەیەمدا، شا جۆنی سێیەمی پورتوگال، ھیندستانی بە «وڵاتێکی دەوڵەمەند و سەرنجڕاکێش» لە ڕۆژھەڵاتی دوور^[٩] (بە پورتوگالی: Extremo Oriente) ناوبرد، ئەم زاراوەیە لە سەردەمی ئیمپراتۆریەتیی بەریتانیدا وەک زاراوەیەکی تەواوکەر بۆ زەوییەکانی ڕۆژھەڵاتی ھیندستانی بەریتانیا بەکار دەھات.^[١٠]^[١١]

ئەمانەش ببینە[دەستکاری]

ڕێکخراوەکان

ASEAN+3
ھاوبەشی ئابووری گشتگیر بۆ ڕۆژھەڵاتی ئاسیا
ھاوبەشی ئابووری گشتگیری ناوچەیی
سەنتەری گەشەپێدانی ڕاوچییەکانی ماسی لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ "Oxford Dictionaries – Dictionary, Thesaurus, & Grammar". askoxford.com. Archived from the original on 29 September 2007. ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "What is the Far East?". WorldAtlas. 1 August 2017. Retrieved 9 June 2022.
^ "Where is the Middle East? The Near East? The Far East?". Dictionary.com. 24 February 2012. Retrieved 19 October 2021.
^ "List Of Countries In The Far East Region" (بە ئینگلیزی). 2013-04-08. Retrieved 2023-12-30.
^ Fields, Larry. "The Eurocentric Worldwiew: Misunderstanding East Asia" (PDF). asj.upd.edu.ph. p. 40. Archived (PDF) from the original on 2015-10-22. Retrieved 9 June 2022.
^ "A menagerie of monikers". The Economist. 7 January 2010. Retrieved 9 July 2011.
^ Reischauer, Edwin and John K Fairbank, East Asia: The Great Tradition, 1960.
^ "East and Southeast Asia". ANDE. Retrieved 19 October 2021.
^ Robert Sewell (1901). A Forgotten Empire: Vijayanagar; A Contribution to the History of India. ISBN 9788120601253.
^ "East Asia | Countries, Map, & Population | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). 2023-12-30. Retrieved 2023-12-30.
^ "About the Far East". forumvostok.ru. Retrieved 2023-12-30.

دەروازەی جوگرافیا

[1] "Oxford Dictionaries – Dictionary, Thesaurus, & Grammar". askoxford.com. Archived from the original on 29 September 2007. ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[2] "What is the Far East?". WorldAtlas. 1 August 2017. Retrieved 9 June 2022.

[3] "Where is the Middle East? The Near East? The Far East?". Dictionary.com. 24 February 2012. Retrieved 19 October 2021.

[4] "List Of Countries In The Far East Region" (بە ئینگلیزی). 2013-04-08. Retrieved 2023-12-30.

[5] Fields, Larry. "The Eurocentric Worldwiew: Misunderstanding East Asia" (PDF). asj.upd.edu.ph. p. 40. Archived (PDF) from the original on 2015-10-22. Retrieved 9 June 2022.

[Economist-6] "A menagerie of monikers". The Economist. 7 January 2010. Retrieved 9 July 2011.

[Reischauer_1960-7] Reischauer, Edwin and John K Fairbank, East Asia: The Great Tradition, 1960.

[8] "East and Southeast Asia". ANDE. Retrieved 19 October 2021.

[9] Robert Sewell (1901). A Forgotten Empire: Vijayanagar; A Contribution to the History of India. ISBN 9788120601253.

[10] "East Asia | Countries, Map, & Population | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). 2023-12-30. Retrieved 2023-12-30.

[11] "About the Far East". forumvostok.ru. Retrieved 2023-12-30.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]