پراگماتیزم
پراگماتیزم یان کردەوەخوازی یان کردارخوازی[١] ھۆرتەوبەرەیەکی فەلسەفییە کە وشە و ھزر بە ئامرازی پێشبینیکردن و چارەسەرکردنی پرس و دەستبەکاربوون دەزانێ و، ئەوە ڕەت دەکاتەوە کە ئەرکی ئەندێشە گێڕانەوە و نواندنەوەی واقیعە. پراگماتیستەکان دەڵێن بۆ ئەوەی کە فەلسەفیترین مژارەکان - وەک سروشتی مەعریفەت و زمان و تێگەیشتەکان و مانا و باوەڕەکان و زانست - بە باشترین شێوە خۆیان نیشان بدەن، پێویستە بە کردەوە بە کار بگیرێن و ڕادەی سەرکەوتن یا پەککەوتنیان لە کردەوەدا ھەڵبسەنگێندرێ.[٢] پراگماتیزم پێی وایە ئێمە ھەقیقەتی ڕەھامان نییە، بەڵکوو ھەقیقەتی سوودبەخش یا مەعریفەتی سوودبەخشمان ھەیە و ئەزموون ئەمەی سەلماندووە. ھەقیقەت بە ئاکامەکانیەوە دەناسرێ و خۆی دەردەخا. ھەرچی قازانج و سوودی بێ ئەوە ھەقیقەتە و ڕاستە.[٣]
پراگماتیزم لە ۱۸۷۰کان لە ویلایەتە یەکگرتووکاندا دەستی پێ کرد. سەرچاوەکەی زۆرتر دەگەڕێننەوە بۆ چارڵز سەندێرز پێرس و ویلیام جەیمز و جۆن دیوویی.[٣]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ سەجادی, بەختیار (2022). فەرھەنگی زاراوەی ڕەخنەیی. ماڵی وەفایی. p. 362.
- ^ "Pragmatism", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2022-10-01, retrieved 2022-10-25
- ^ ئ ا ئەحمەد ئەسوەد, نەوزاد. فەرھەنگی زاراوەکانی ئەدەب و زانستە مرۆڤایەتییەکان. غەزەلنووس. p. 107.
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پراگماتیزم تێدایە. |