وەبەرھێنانی ڕاستەوخۆی بیانی لە ئێران
وەبەرھێنانی ڕاستەوخۆی بیانی لە ئێران (FDI) (بە فارسی: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران) بەزۆری لە ئاستێکی نزمدایە بەھۆی بارودۆخی نالەبار یان پێداویستییە ئاڵۆزەکانی ئۆپەراسیۆن و سزا نێودەوڵەتییەکان و بەربەستی زۆر لە ڕێڕەویدا ھەیە. ھەرچەندە حکوومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران لە سەرەتای ساڵانی ٢٠٠٠دا ڕێساکانی وەبەرھێنانی ئازاد کرد، بەڵام ئێران لە شیکارییەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیھانی لە ساڵی ٢٠١١دا بۆ توانای ڕکابەری ئابووری جیھانی لە پلەی ٦٢دا لە کۆی ١٤٢ وڵاتدایە.[١][٢] لە ساڵی ٢٠١٠ ئێران لە ڕووی ڕاکێشانی وەبەرھێنانی دەرەکییەوە پلەی شەشەمی جیھان بوو.[٣]وەبەرھێنەرانی بیانی چالاکییەکانیان لە پیشەسازییەکانی نەوت و گاز، بەرھەمھێنانی ئۆتۆمبێل، کانگاکانی مس، پترۆکیمیایی، پیشەسازییەکانی خۆراک و دەرماندا چڕکردووەتەوە. ئێران لە ساڵی ١٩٩٣ تا ٢٠٠٧ نزیکەی ٢٤٫٣ ملیار دۆلار وەبەرھێنانی بیانی بۆ خۆی ڕاکێشاوە، ھەوەھا ٣٤٫٦ ملیار دۆلار بۆ ٤٨٥ پرۆژە لە ساڵی ١٩٩٢ تا ٢٠٠٩ ڕاکێشاوە.[٤]ڕێگەدان بە وەبەرھێنەرانی بیانی بۆ چوونە ناو بازاڕی ئێران لە دەیەکانی داھاتوودا دەتوانێت ببێتە سوودێک بۆ کۆمپانیا فرەنەتەوەیییە کێبڕکێکارەکان کە لە کەرتە جۆراوجۆرەکانی بەرھەمھێنان و خزمەتگوزاریدا چالاکن. بەھای ئەم دەرفەتانە لە نێوان ٦٠٠ بۆ ٨٠٠ ملیار دۆلار مەزەندە دەکرێت.[٥][٦][٧][٨]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ Iran ranks 69th out of 139 in global competitiveness ٨ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Global Competitiveness Report, World Economic Forum (2010). Retrieved 18 September 2010.
- ^ Iran's competitiveness rank up 7 places: WEF ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Tehran Times, 9 August 2011. Retrieved 18 September 2010.
- ^ "Iran ranks 6th in attracting foreign investments". tehran times. Retrieved 2012-01-23.
- ^ Iran attracted $24.3b foreign capital in 16 years[بەستەری مردوو] Payvand's Iran News
- ^ Asa Fitch: Post-Sanctions Iran Could Be A Turkey-Size Win for Investors. Wall Street Journal, 12 March 2014. Retrieved 13 March 2014.
- ^ Dean A. DeRosa & Gary Clyde Hufbauer: "Normalization of Economic Relations". (U.S.) National Foreign Trade Council. 21 November 2008. Retrieved 30 March 2012.
- ^ Jason Rezaian: U.S. investors begin to imagine a return to Iran. Washington Post, 28 May 2014. Retrieved 1 June 2014.
- ^ Jay Solomon (1 July 2014). "Oil, Auto Companies Make Plans to Invest in Iran if Sanctions Ease". The Wall Street Journal. Retrieved 5 July 2014.
