لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
مزگەوتی دارولئیحسان یان مزگەوتی جامیعە مزگەوتێکی شاری سنەیە، کە لە ١٢٢٧ی مانگی لەلایەن ئەمانوڵڵا خان ئەردەڵانەوە دروست کراوە. یەکێک لە سیما سەرەکییەکانی مزگەوتی جامیعی سنە، دیکۆری حەوت ڕەنگی، خشتی جامکراوە لە جیاتی بەردی نقومکردن، ھەروەھا نووسینی دوو لەسەر سێی پێکھاتەی قورئان لەسەر نووسراوەکانی مزگەوتەکە. مزگەوتەکە دەکەوێتە بەری باکووری شەقامی خومەینی و لە پێکھاتەی کۆنی سنە ئەو شەقامەی کە ئێستا مزگەوتەکەی دەکەوێتە تەنیشتییەوە، لە ساڵی ١٣١٠ ھەتاوی دامەزراوە بەپێی ئەو نوسراوانەی کە ھەیە، بینای مزگەوتەکە لە ساڵی ١٢٢٧ کوچی لەلایەن ئامانوڵڵا خان ئەردەڵان دروستکراوە. بیناکە لە دوو ھەیوانی ڕۆژھەڵات و باشوور پێکھاتووە، کە چەپکە گوڵیان لەسەروو ھەیوانی ڕۆژھەڵاتەوە، حەوشەیەکی ناوەندییە، ١٢ حوجرەی فەقێی، ٢٤ کۆڵەکە و ٣٦ گومەزەی ھەیە. دەکرێت مزگەوت بە قوتابخانەیەکی مزگەوت دابنرێ، چونکە بەشێک لە مزگەوتەکە بۆ ژووری زانایانی ئایینی تەرخانکراوە و بەشی باشووریش حەوشەی سەرەکیی مزگەوتە. بەشی باشوور لە دەوروبەری نەڤێو و سەری ستوونەکان بە دوو لەسەر سێی قورئان ڕازێندراوە، کە بە خشت ئایەتیان نووسیوە، لە دێڕێکی ھاوشێوەی دەقی کوفی. لە ڕابردوودا ئەم مزگەوتە یەکێک بووە لە گرنگترین زانایانی ئایینی و چەندین زانستخواز لە ئێرا زانستی جۆراوجۆریان پەیدا کردووە. مزگەوتی دارۆل ئێحسان یەکێکە لە بەنرخترین مزگەوتەکانی پارێزگای کوردستان لە ڕووی بیناسازی و دیکۆراتی بیناسازییەوە. گرنگترین تایبەتمەندییە ھونەرییەکانی ئەو بینایە جوانترین و جوانییەکەی جگە لەوەش نووسراوە جوانەکانی مزگەوتەکە لەسەر مەڕمەڕ و ھەڵکردنی گوڵ و نەمامی دەوروبەریان ڕازاندنەوی ڕازاندنەوە یەکی ناوازەن.[١][٢]
