فرووغ فەڕوخزاد

فرووغ فەڕوخزاد
فرووغ فەڕوخزاد
	وێنەی ڕەنگکراوی فرووغ فەڕوخزاد
ناوی خۆماڵی	فروغ فرخ‌زاد
لەدایکبوون	فرووغزەمانی فەڕوخزادی عێراقی; ١٩٣٤ی کانوونی یەکەمی ٢٩; تاران، ئێران
مردن	١٣ی شوباتی ١٩٦٧ (٣٢ ساڵ ژیاوە); تاران، ئێران
گۆڕ (گڵکۆ)	گۆڕستانی زاھیر دەولە
پیشە	شاعیر، فیلمساز
نەتەوە	ئێرانی
ھاوسەر	پەروێز شاپوور (ھاوسەرگیری ١٩٥٢؛ جیابوونەوە ١٩٥٥)
ھاوبەش	ئیبراھیم گوڵستان (١٩٦٠کان–١٩٦٧)
مناڵەکان	کامیار; حوسێن (ھەڵگیراوە)
باوان	محەممەد فەڕوخزاد; تووران وەزیرتەبا
خزم(ەکان)	فەرەیدوون فەڕوخزاد (برا); پووران فەڕوخزاد (خوشک)

فرووغزەمانی فەڕوخزادی عێراقی (بە فارسی: فروغ فرخ‌زاد، گۆکردنی فارسی: [fʊˌɾu:ɣe fæɾɾoxˈzɒ:d]؛ ٢٩ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٤ – ١٣ی شوباتی ١٩٦٧) شاعیر و فیلمسازێکی ناوداری ئێرانی بوو.^[٤] شاعیرێکی مۆدێرنیست و ئایکۆنۆکلاست بوو،^[٥] کە لە دیدگای ژنەوە دەینووسی.^[٦]^[٧]

ژیاننامە

فرووغ لە ڕۆژی ٢٩ی کانوونی یەکەمی ١٩٣٤ لە شەقامی «موعزوددەوڵە» لە کۆڵانی «خادم ئازاد» لەدایک بوو. دایکی لە بنەماڵەیەکی کاشانی بوو و باوکی تەفرشی بوو.^[٨] فرووغ منداڵی چوارەمی بنەماڵەکەی بوو. فەرەیدوون فەڕوخزادی برای پێشکەشکاری تەلەڤیزیۆنی و گۆرانیبێژ بوو.

فرووغ لە ساڵانی ١٩٥٠ لە تەمەنی ١٦ ساڵیدا لەگەڵ پەرویز شاپوور ھاوسەرگیریی کرد. ئەم پێوەندە لە ١٩٥٥ بە تەڵاق کۆتایی ھات. ئەوان لەم ھاوسەرگیرییەدا منداڵێکیان بە ناوی کامیار بوو. فرووغ لە دوای تەڵاق، لەگەڵ شووە پێشووەکەی نامەنووسی عاشقانەیان دەکرد و ئەم نامانە دواتر بە دەستی کامیاری کوڕی فرووغ لە پەرتووکێکدا لە چاپ دران.^[٩]^[١٠]

دوای تەڵاق فرووغ دەستی بە گەشتێک کرد بۆ وڵاتانی ئەورووپی و لەم گەشتەدا لەگەڵ چاند و ھونەری ئەورووپیدا ئاشنا بوو و کاریگەرییەکی زۆریان کردە سەر ڕوانگەی فرووغ بۆ سەر ژیان. ھەر لە ھەمان کاتدا فرووغ لەگەڵ ئیبراھیم گوڵستان ئاشنا بوو و ئەمەش گۆڕانی فرووغی بەتەوژمتر کرد. فرووغ لە ١٩٦٢ فیلمێکی بە ناوی خانە سیاە (بە کوردیی ناوەندی: ماڵی ڕەش) دروست کرد و لە چەندین فێستیڤاڵی جیھانیدا بەشداریی کرد و چەندین خەڵاتی گرینگی مسۆگەر کرد کە ھۆی بەناوبانگتربوونی فرووغ بوو.^{[ژێدەر پێویستە]}

مردن

گۆڕی فرووغ فەڕوخزاد لە گۆڕستانی زاھیر دەولە

فرووغ لە ١٩٦٣، جارێک ویستی خۆی بکوژێت، بەڵام سەرکەوتوو نەبوو. لە ١٩٦٧ لە کاتی شۆفێریکردن بە ئۆتۆمبێلی جیپی ئیبراھیم گوڵستان، تووشی ڕووداوی ھاتوچۆ بوو و گیانی لە دەست دا.^[١١]^[١٢]

کتێبەکان

١٩٥٢ - اسیر، کۆی ٤٣ شیعر
١٩٥٦ - دیوار، کۆی ٢٥ شیعر
١٩٥٧ - عصیان، کۆی ١٧ شیعر
١٩٦٢ - تولدی دیگر، کۆی ٣٥ شیعر
١٩٦٣ - ایمان بیاوریم بە آغاز فصل سرد، کۆی ٧ شیعر

سەرچاوەکان

^ نسیم مقرب (صحرا) (٢٣ی شوباتی ۲۰۱۷). «فروغ فرخزاد؛ بخشی از تاریخ زنان ایران».
^ «روزی که فروغ را در باغچه کاشتند». BBC News فارسی (بە فارسی). ٦ی شوباتی ٢٠٠٩. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
^ Farzaneh Milani (١١ی ئازاری ٢٠١٦). Forough Farrokhzhad's Biography & Unpublished Letters (Video). کتێبخانەی کۆنگەرە. لە ١٧ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ Hamid Dabashi (٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٢). The World of Persian Literary Humanism. Harvard University Press. لاپەڕە ٢٩٠–. ژپنک ٩٧٨-٠-٦٧٤-٠٧٠٦١-٥.
^ *Daniel، Elton L.؛ Mahdi, Ali Akbar (٢٠٠٦). Culture and Customs of Iran. Greenwood Press. لاپەڕە ٨١–٨٢. ژپنک ٩٧٨-٠-٣١٣-٣٢٠٥٣-٨.
^ Janet Afary (٩ی نیسانی ٢٠٠٩). Sexual Politics in Modern Iran. Cambridge University Press. لاپەڕە ٢٨٣–. ژپنک ٩٧٨-١-١٠٧-٣٩٤٣٥-٣.
^ Parvin Paidar (٢٤ی تەممووزی ١٩٩٧). Women and the Political Process in Twentieth-Century Iran. Cambridge University Press. لاپەڕە ١٦٨–. ژپنک ٩٧٨-٠-٥٢١-٥٩٥٧٢-٨.
^ «Persian Language & Literature: Forough Farrokhzad». www.iranchamber.com. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە. ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.
^ «WEBSITE.WS – Your Internet Address For Life™». jahed.malakut.ws. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.
^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئایاری ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.

خضری، حیدر: تەنیا دەنگە کە دەمێنێتەوە: ژیان و ھونەری فروغ فەڕوخزاد لەگەڵ وەرگێڕانی کۆمەڵە ھۆنراوەکانی «لە دایکبوونێکی تر» و «باوەڕ بێنین بە سەرەتای وەرزی سارد» - چاپخانەی زانکۆی سەلاحەدین ٢٠١٦
قەرەداخی، ناصح (ئارام قەرەداخی). ژنێکی تەنیا، ژیان و ھەڵبژاردەی ھۆنراوەکانی فروغ فەڕڕوخزاد. (چاپی یەکەم، چاپخانەی زانکۆی سەلاحەدین، ھەولێر ٢٠٠١)، (چاپی دووەمی ئەلەکترۆنی ٢٠٠٨).
بەرزەنجی، ئازاد (ھەڵبژاردن و وەرگێڕانی). فروغ فەڕوخزاد، ژنێ لە بەردەم وەرزێکی سارددا –ژیان و شیعر-، سلێمانی ٢٠٠٢.
فەڕوخزاد، فروغ. یەکەمین ترپە عاشقانەیییەکانی دڵم، نامەکانی فروغ فەڕوخزاد بۆ پەرویز شاپووری ھاوسەری، بە ھەوڵ و کۆششی کامیار شاپوور و عومرانی سەلاحی، وەرگێڕانی لە فارسییەوە: ئەبوبەکر قەرەداغی، وەزارەتی ڕۆشنبیری، بەرێوەبەرایەتی خانەی وەرگێڕان، ژمارەی ٧٢٠، سلێمانی، ٢٠٠٦.
Ferroxzad, Furûx. Em Baweriyê Bi Destpêka Demsala Sar Bînin, Werger: Cewad Pale & Muhsîn Ozdemîr, Çapa Yekemîn, Ronahî, Amed 2013. 48 L

[ToolAutoGenRef1-1] نسیم مقرب (صحرا) (٢٣ی شوباتی ۲۰۱۷). «فروغ فرخزاد؛ بخشی از تاریخ زنان ایران».

[2] «روزی که فروغ را در باغچه کاشتند». BBC News فارسی (بە فارسی). ٦ی شوباتی ٢٠٠٩. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[3] Farzaneh Milani (١١ی ئازاری ٢٠١٦). Forough Farrokhzhad's Biography & Unpublished Letters (Video). کتێبخانەی کۆنگەرە. لە ١٧ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[Dabashi2012-4] Hamid Dabashi (٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٢). The World of Persian Literary Humanism. Harvard University Press. لاپەڕە ٢٩٠–. ژپنک ٩٧٨-٠-٦٧٤-٠٧٠٦١-٥.

[daniel-5] *Daniel، Elton L.؛ Mahdi, Ali Akbar (٢٠٠٦). Culture and Customs of Iran. Greenwood Press. لاپەڕە ٨١–٨٢. ژپنک ٩٧٨-٠-٣١٣-٣٢٠٥٣-٨.

[Afary2009-6] Janet Afary (٩ی نیسانی ٢٠٠٩). Sexual Politics in Modern Iran. Cambridge University Press. لاپەڕە ٢٨٣–. ژپنک ٩٧٨-١-١٠٧-٣٩٤٣٥-٣.

[Paidar1997-7] Parvin Paidar (٢٤ی تەممووزی ١٩٩٧). Women and the Political Process in Twentieth-Century Iran. Cambridge University Press. لاپەڕە ١٦٨–. ژپنک ٩٧٨-٠-٥٢١-٥٩٥٧٢-٨.

[8] «Persian Language & Literature: Forough Farrokhzad». www.iranchamber.com. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.

[9] «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە. ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[10] «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٥ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.

[11] «WEBSITE.WS – Your Internet Address For Life™». jahed.malakut.ws. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٢٥ ھێنراوە.

[12] «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١ی ئایاری ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تەممووزی ٢٠١٤ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]