بۆ ناوەڕۆک بازبدە

سەرئێشەی سترێس

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

سەرئێشەی سترێس، ھەروەھا ناسراو بە جەختە سەرئێشە، باوترین جۆرە لە سەرئێشە یەکەمەکان. ئازارەکە لە چەندین شوێن ھەستپێدەکرێن وەکو لە بەشی خوارەوە و پشتەوەی سەر، لە مل، لە چاو و ھەروەھا لە گرووپە ماسولکەکانی لەشدا، و زۆرترین کات کاریگەری لەسەر ھەردوو لای سەر ھەیە. سەرئێشەی سترێس نزیکەی ٩٠٪ سەرئێشەکان پێکدێنێت.

دەرمانی ئازار، وەکوو ئەسپیرین و ئایبووپرۆفێن، سوودمەندن بۆ چارەسەرکردنی ئەم جۆرە سەرئێشەیە. ھەروەھا دەرمانی جۆری ترایسایکلیک دژە-وەستێنەر وا دەردەکەوێت کە بەسوود بێت دۆ خۆپاراستن لێی. بەڵام بەڵگە سنووردارە بۆ دەرمانی وەکوو پرۆپانۆلۆل و پشوودەری ماسولکە.

ژنێک ئەزموونی سەرئێشەی سترێس دەکات

لە ساڵی ٢٠١٦ نزیکەی ١٫٨٩ ملیار کەس تووشی سەرئێشەی سترێس بوون، و ئەم سەرئیشەیە زیاتر لەناو ژنان باو بوو (٢٣٪ تووشبوو ژن بوون و ١٨٪ پیاو بوون)

ھێما و نیشانەکانی نەخۆشی

[دەستکاری]

بەپێی چەندین توێژینەوەی زانستی، سەرئێشەکان پێویستە ئەم پێوەرانەیان ھەبێ:

  • درێژایی نەخۆشییەکە لە نێوان ٣٠ خولەک تاکو ٧ ڕۆژ بخایەنێتت
  • بە لایەنی کەم دوو لەم خەسلەتانەی ھەبێت:
    • لە ھەردوو لای جەستە بێت
    • ئازارێکی لە شێوەی زەخت یاخوود تووندکردن (ئازارەکە بە کوتە نەبێ)
    • ئازارێکی بە ئەستەم تاکو ناوەندی
    • دۆخی ئازارەکە بە جوولە و ڕۆوتین خراپتر نەبێت
  • پێویستە ئەم دوو خەسلەتەش بگرێتەوە
    • ھێلنج و ڕشانەوە لەخۆ نەگرێتەوە
    • زیاتر لە یەک لەم دوو حاڵەتە لەخۆ نەگرێت: فۆتۆفۆبیا (ھەستیاری بۆ ڕۆناکی)؛ فۆنۆفۆبیا (ھەستیاری بۆ دەنگی بەرز)

سەرئێشەی سترێس لەوانەیە ھاودەمی بێت لەگەڵ ناسک بوونی کەللەی سەر لە کاتی زەختکردنی دەستیی لەسەری دا.

ھۆکارەکانی مەترسی

[دەستکاری]

چەندین ھۆکاری جۆراوجۆر ھەن کە دەبنە ھۆی تووشبوونی کەسێک بەم جۆرە سەرئێشەیە:

  • دڵەڕاوکێ
  • سترێس
  • کێشەی خەوتن
  • تەمەنی گەنجێتی
  • تەندروستی لاواز

میکانیزم

[دەستکاری]

ھەرچەندە ماسوولکەکانی سەر و مل، و ھەروەھا باری دەروونی وەکوو سترێس ڕۆلێک دەبینن لە ڕێگەکاری ئەم جۆرە سەرئێشەیە، ھیچکامیان باوەرپێنەکراون تاکە ھۆکاری دروستبوونی سەرئێشەی سترێس بن. بنچینەی نەخۆشزیانی سەرئێشەی سترێس لەوانەیە لە پەیوەندی نێوان ھۆکاری تاکەکەسی، ھۆکاری ژینگەیی، و ھەروەھا نۆرەکاری ھەردووک ڕێگەی ئازاری کۆئەندامی بڵاو و ناوەڕاست سەرھەڵگرێت. دەماری ھەستیار بۆ ئازار سیگناڵ لە ماسوولکەکانی دەوری کەللە سەر وەردەگرێت، کە وا دیارە دەبێتە ھۆی سەرئێشەی سترێسی جاروباری. جگە لەمە، ناسکبوونی ماسوولکەکانی دەوروبەری کاللا سەر، ھەوکردن، و ھەروەھا ئاشیمیای ماسوولکە (کەمی چوونی خوێن بۆ ماسوولکە) تاقیکراون وەکو چەندین ھۆکار بۆ ڕێگەکاری بڵاوی سەرئێشەی سترێس. بەڵام چەندین توێژینەوەی زانستی شکستیان ھێناوە بەلگە دابینبکەن لەسەر ڕۆڵی نەخۆشزیانی ئاشیمیا و ھەوکردن لەناو ماسوولکەکان. ناسک بوونی ناوچەکانی دەوروبەری کەللەی سەریش وەکو ھۆکارێک بۆ ئەم سەرئێشەیە دیارینەکراوە، بەڵام لەوانەیە وەکو پەلەپیتکە کار بکات بۆ دروستکردنی سایکلێک ئازار کە تییایدا وەڵام بۆ ئازارە بڵاوەکە دەگۆڕێت بۆ وەڵامێکی ناوەڕاستی. پاشان ئەم درێژە پێدانە دەبێتە ھۆی زیادەکاری ئەندامە دەمارییە ناوەندییەکانی ئازار، کە دەبێتە ھۆی گۆڕانی جۆری سەرئێشەکە بۆ سەرئێشەی سترێسی بەردەوام.

دەستنیشانکردنی نەخۆشییەکە

[دەستکاری]

لەگەڵ سەرئێشەی سترێس، تاقیکردنەوەکە چاوەڕوان کراوە ئاسایی بێت، بە ڕیزپەری ناسکی ماسوولکەکانی ھەردوو لای کەللەی سەر، و دۆزینەوەی ھەرکام لە حاڵەتی فۆتۆفۆبیا و فۆنۆفۆبیا.

پۆلێنکردن

[دەستکاری]
سیستەمی پۆلێنکردن بۆ سەرئێشەی سترێس

نوێترین شێوازی پۆلێنکردنی سەرئێشەی سترێس لەلایان ڕێکخراوەی سەرئێشەی نێودەوڵەتی لە ساڵی ٢٠١٨. ئەم سیستەمە پۆڵێنکردنە سەرئێشەی سترێس دەکات بە دوو بەش: سەرئێشەی سترێسی جاروباری و سەرئێشەی سترێسی بەردەوام. سەرئێشەی سترێسی بەردەوام پێناسەدەکرێت بەم جۆرە سەرئێشە سترێسەی کە بۆ ١٥ ڕۆژ لە مانگێک یاخود زیاتر سەرئێشەکەت ھەبێت بۆ درێژایی ٣ مانگ، یان بۆ ١٨٠ ڕۆژ لە ساڵێک یاخود زیاتر؛ و سەرئێشەی سترێسی جاروباری پێناسەدەکرێ بەم جۆرە سەرئێشە سترێسەی کە بۆ ١٥ ڕۆژ لە مانگێک کەمتر سەرئێشەکەت ھەبێت، یان بۆ ١٨٠ ڕۆژ لە ساڵێک کەمتر، و ھەروەھا دابەش کراوە بۆ دوو جۆریتر: زووزووی و دەگمەن. زووزوویییەکە بەمە ناسراوە ١٠ یاخود زیادتر ڕووداوی سەرئێشەت ھەبێ لە ١–١٤ ڕۆژدا ھەموو مانگێک، بۆ زیاتر لە ٣ مانگ، یاخود بە لایەنی کەم ھار ساڵێک ١٢ جار سەرئێشەکەت ھەبێت، بەڵام کەمتر لە ١٨٠ جار؛ دەگمەن بەمە ناسراوە ھەر ساڵێک لە ١٢ سەرئێشە کەمترت گرتبێت.

جیاوازی دەستنیشانکردن

[دەستکاری]

پشکنینی گەورە و درێژەپێدراو پێویست نییە چونکە سەرئێشەی سترێس بە مێژوو و باری فیزیایی نەخۆش دەستنیشان دەکرێت. بەڵام، گەر نیشانەکان وا دەردەخەن کە نەخۆشییەکی گەورەتر باوە، ئەوا ئێم ئاڕ ئای پێویستە لێرە بۆ دەستنیشانکردنی ئەم نەخۆشییە گومانلێکراوانە، ھەندێک لەم نەخۆشییانە وەکو:

  • مایگرەین
  • نەخۆشی بۆشەڵەکانی دەوری لوو
  • نەخۆشی چاو
  • نەخۆشی بڕبڕەی مل
  • سەرئێشەی ژێردەستە (سەرئێشەکە بەھۆی نەخۆشییەکیترە)

خۆپاراستن

[دەستکاری]

شێوازی ژیان

[دەستکاری]

خواردنەوەی ئاو و خۆ بە دوور گرتن لە وشک بوون یارمەتیدەرن بۆ خۆپاراستن لە سەرئێشەی سترێس. بەڕێوەبردنی گوشاری دەروونی و ئارام بوونەوە بازۆریی سەرئێشە کەمتر دەکا. خواردنەوەی کھوولی دەتوانێ سەرئێشەکان بەھێزتر بکات و لەوانەشە زیاتر و درێژتری بکات. وەستان بە ڕێکوپێکی لەوانەیە ئازاری مل کەم بکاتەوە گەر ھیچ ھەبوو. ھەروەھا، ئەو کەسانەی کە چنگی شەویلگەیان ھەیە لەوانەیە تووشی سەرئێشەی سترێس بن، و بە وەرگرتنی چارەسەر لە پزیشکی ددان دەتوانی خۆت بپارێزی لیێ. ھەروەھا تەکنیکی بایۆفیدباک (ئاگاداربوون و تێگەیشتن لە کارەکانی جەستەت) کاریگەرە بۆ خۆپاراستن.

دەرمان وەرگرتن

[دەستکاری]

ئەو کەسانەی کە ١٥ سەرئێشە یاخود زیاتریان ھەیە لە مانگێک، دەتوانن چارەسەر لە ڕێگەی ھەندێک دەرمانی دیاریکراوی جۆری دژە-وەستێنەر وەربگرنز ھەروەھا دەرمانی وەکوو ئامیتریپتیلین، میرتازەپین و ڤێنلافاکسین، کە ھەر یەکەو پیداوەستی تایبەتی خۆی ھەیە. ھەروەھا دەرمانی پرۆپانۆلۆل و ئارامکەرەوەی ماسوولکەش ھەن، بەڵام تاکو ئێستا بەڵگە بەلگە لەسەر کاریگەرییەکانیان سنووردارە.

چارەسەر

[دەستکاری]

چارەسەر بۆ سەرئێشەی سترێس خواردنەوەی ئاوە و سەلماندنە کە جەستەت ئاوی پێوەستی ھەیە و وشک نییە. گەر نیشانەکانی سەرئێشە ھەر لانەکەوتن کاتژمێرێک پاش ئاو خواردنەوە، ئەوە پێویستە کەسەکە ئارام ببێتەوە و گوشاری دەروونی خۆی بەڕێوەبباتز

وەرزش کردن

[دەستکاری]

چەندین بەلگە ھەن دەیسەلمێنن کە وەرزشی شان و مل زۆر سوودمەندن بۆ ئەم سەرئێشانە سترێسانەی کە پەیوەندییان بە ئازاری ملەوە ھەیە. وەرزشە سوودمەندەکان ئەمانە لە خۆ دۆگرێت:

  • کێشاندن
  • بەھێز کردن
  • مەودایەک وەرزشی جووڵە

دەرمان وەرگرتن

[دەستکاری]

سەرئێشەی سترێسی جاروباری

[دەستکاری]

دەرمانی سەر کاونتەر، وەکو پانادۆڵ، ئەسپیرین، یاخود دەرمانی وەکو ئایبووپرۆفێن، ناپرۆکسین و کێتۆپرۆفین دەتوانن سوودمەند بن بۆ چارەسەری سەرئێشەی سترێس، بەڵام بە لایەنی زۆر ھەفتەی تەنھا چەندجارێک کاریگەرییان دەبێت. ئەو کەسانەی کێشەی گەدە و ڕیخۆڵەکیان ھەیە وا باشترە پانادۆل بخۆن لە شوێنی ئەسپیرین. ھەروەھا پێویستە گرنگی بدرێت کە ڕۆژانە زۆر خواردنی پانادۆڵ دەبێتە ھۆی زیان بەخشین بە جگەر، بە تایبەتی بۆ ئەو کەسانەی ڕۆژانە ٣ جار یاخود زیاتر دەخۆنەوە، یاخود ئەوانەی پێشکات کێشەی جگەریان ھەبووە. ھەروەھا ئایبووپرۆفێنیش دەتوانرێ وەکو چارەسەر بەکاربھێندرێت، بەڵام دەتوانێ نەخۆشەکە تووشی ناڕەحەتی گەدە و ڕیخۆڵەکان بکاتز

سەرئێشەی سترێسی بەردەوام

[دەستکاری]

چەندین جۆر دەرمان سوودماندن لە چارەسەرکردنی ئەم سەرئێشەیە، بۆ نموونە ترایسایکلیک دژە-وەستێنەر، بێنزۆدیازێپاین (ڕێژەیەکی کەم لە کلۆنازێپام) و ھەروەھا ئارامکەرەوەی ماسوولکە (کە کاریگەرە بۆ ئەم نەخۆشانەی کە کرز بوونی ماسوولکەکانیان ھەیە)

بەڵام، ئەم دەرمانانە کاریگەرییان نامێنێت گەر بە ڕێژەیەکی زۆر بەکاربھێندرێن. پێش ھاموو چارەسەر گۆڕینێک پێویستە زیاد لە سنووری ڕێژەی بەکارھێنان کەم بکرێتەوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. Derry، Sheena؛ Wiffen، Philip J؛ Moore، R Andrew؛ Bendtsen، Lars (٣١ی تەممووزی ٢٠١٥). «Ibuprofen for acute treatment of episodic tension‐type headache in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews. ٢٠١٥ (7): CD٠١١٤٧٤. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠١١٤٧٤.pub٢. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٦٤٥٧٩٤٠. PMID ٢٦٢٣٠٤٨٧.
  2. Loder، Elizabeth؛ Rizzoli، Paul (١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨). «Tension-type headache». BMJ: British Medical Journal. ٣٣٦ (7635): ٨٨–٩٢. doi:١٠.١١٣٦/bmj.٣٩٤١٢.٧٠٥٨٦٨.AD. ISSN ٠٩٥٩-٨١٣٨. PMC ٢١٩٠٢٨٤. PMID ١٨١٨٧٧٢٥.
  3. Jackson، Jeffrey L؛ Shimeall، William؛ Sessums، Laura؛ DeZee، Kent J؛ Becher، Dorothy؛ Diemer، Margretta؛ Berbano، Elizabeth؛ O’Malley، Patrick G (٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠). «Tricyclic antidepressants and headaches: systematic review and meta-analysis». The BMJ. ٣٤١: c٥٢٢٢. doi:١٠.١١٣٦/bmj.c٥٢٢٢. ISSN ٠٩٥٩-٨١٣٨. PMC ٢٩٥٨٢٥٧. PMID ٢٠٩٦١٩٨٨.
  4. Verhagen، A. P؛ Damen، L.؛ Berger، M. Y؛ Passchier، J.؛ Koes، B. W (٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩). «Lack of benefit for prophylactic drugs of tension-type headache in adults: a systematic review». Family Practice. ٢٧ (2): ١٥١–١٦٥. doi:١٠.١٠٩٣/fampra/cmp٠٨٩. ISSN ٠٢٦٣-٢١٣٦.
  5. Banzi، Rita؛ Cusi، Cristina؛ Randazzo، Concetta؛ Sterzi، Roberto؛ Tedesco، Dario؛ Moja، Lorenzo (١ی ئایاری ٢٠١٥). «Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) and serotonin‐norepinephrine reuptake inhibitors (SNRIs) for the prevention of tension‐type headache in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews. ٢٠١٥ (5): CD٠١١٦٨١. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠١١٦٨١. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٦٨٦٤٩٤٢. PMID ٢٥٩٣١٢٧٧.
  6. Lenaerts، Marc E. (١ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٦). «Burden of tension-type headache». Current Pain and Headache Reports (بە ئینگلیزی). ١٠ (6): ٤٥٩–٤٦٢. doi:١٠.١٠٠٧/s١١٩١٦-٠٠٦-٠٠٧٨-z. ISSN ١٥٣٤-٣٠٨١.
  7. Vos، Theo؛ Flaxman، Abraham D؛ Naghavi، Mohsen؛ Lozano، Rafael؛ Michaud، Catherine؛ Ezzati، Majid؛ Shibuya، Kenji؛ Salomon، Joshua A؛ Abdalla، Safa؛ Aboyans، Victor؛ Abraham، jerry (١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٢). «Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010». Lancet (London, England). ٣٨٠ (9859): ٢١٦٣–٢١٩٦. doi:١٠.١٠١٦/S٠١٤٠-٦٧٣٦(١٢)٦١٧٢٩-٢. ISSN ٠١٤٠-٦٧٣٦. PMC ٦٣٥٠٧٨٤. PMID ٢٣٢٤٥٦٠٧.
  8. Chen، Yaniv (٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩). «Advances in the pathophysiology of tension-type headache: From stress to central sensitization». Current Pain and Headache Reports (بە ئینگلیزی). ١٣ (6): ٤٨٤. doi:١٠.١٠٠٧/s١١٩١٦-٠٠٩-٠٠٧٨-x. ISSN ١٥٣٤-٣٠٨١.
  9. «Current headache reports». Current headache reports. (بە English). ٢٠٠٢. ISSN ١٥٣٩-٣٢٩١. OCLC ٤٩٣٩٣١٣٦.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  10. Chen، Yaniv (2009-12). «Advances in the pathophysiology of tension-type headache: from stress to central sensitization». Current Pain and Headache Reports. ١٣ (6): ٤٨٤–٤٩٤. doi:١٠.١٠٠٧/s١١٩١٦-٠٠٩-٠٠٧٨-x. ISSN ١٥٣٤-٣٠٨١. PMID ١٩٨٨٩٢٩٢. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  11. Walls، Ron M (٢٠١٨). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice (بە English). ژپنک ٩٧٨-٠-٣٢٣-٣٩٠١٦-٣. OCLC ٩٨٩١٥٧٣٤١. {{cite book}}: |یەکەم2= missing |یەکەم2= (یارمەتی); |یەکەم3= missing |یەکەم3= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر)[بەستەری مردوو‍]
  12. Jay، Gary W.؛ Barkin، Robert L. (2017-12). «Primary Headache Disorders- Part 2: Tension-type headache and medication overuse headache». Disease-a-month: DM. ٦٣ (12): ٣٤٢–٣٦٧. doi:١٠.١٠١٦/j.disamonth.٢٠١٧.٠٥.٠٠١. ISSN ١٥٥٧-٨١٩٤. PMID ٢٨٨٨٦٨٦١. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  13. Ashina، Sait؛ Bendtsen، Lars؛ Ashina، Messoud (١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٥). «Pathophysiology of tension-type headache». Current Pain and Headache Reports (بە ئینگلیزی). ٩ (6): ٤١٥–٤٢٢. doi:١٠.١٠٠٧/s١١٩١٦-٠٠٥-٠٠٢١-٨. ISSN ١٥٣٤-٣٠٨١.
  14. Ashina، Sait؛ Bendtsen، Lars؛ Ashina، Messoud (2005-12). «Pathophysiology of tension-type headache». Current Pain and Headache Reports. ٩ (6): ٤١٥–٤٢٢. doi:١٠.١٠٠٧/s١١٩١٦-٠٠٥-٠٠٢١-٨. ISSN ١٥٣١-٣٤٣٣. PMID ١٦٢٨٢٠٤٢. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  15. Ashina، M.؛ Lassen، L. H.؛ Bendtsen، L.؛ Jensen، R.؛ Olesen، J. (٢٣ی کانوونی دووەمی ١٩٩٩). «Effect of inhibition of nitric oxide synthase on chronic tension-type headache: a randomised crossover trial». The Lancet (بە English). ٣٥٣ (9149): ٢٨٧–٢٨٩. doi:١٠.١٠١٦/S٠١٤٠-٦٧٣٦(٩٨)٠١٠٧٩-٤. ISSN ٠١٤٠-٦٧٣٦. PMID ٩٩٢٩٠٢٢.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  16. Ashina، M.؛ Lassen، L. H.؛ Bendtsen، L.؛ Jensen، R.؛ Olesen، J. (٢٣ی کانوونی دووەمی ١٩٩٩). «Effect of inhibition of nitric oxide synthase on chronic tension-type headache: a randomised crossover trial». Lancet (London, England). ٣٥٣ (9149): ٢٨٧–٢٨٩. doi:١٠.١٠١٦/s٠١٤٠-٦٧٣٦(٩٨)٠١٠٧٩-٤. ISSN ٠١٤٠-٦٧٣٦. PMID ٩٩٢٩٠٢٢.
  17. Gobel، Hartmut. «2.3 Chronic tension-type headache». ICHD-3 (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  18. Gobel، Hartmut. «2.1 Infrequent episodic tension-type headache». ICHD-3 (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  19. Gobel، Hartmut. «2.2 Frequent episodic tension-type headache». ICHD-3 (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  20. Gobel، Hartmut. «2. Tension-type headache (TTH)». ICHD-3 (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  21. Gobel، Hartmut. «2.4 Probable tension-type headache». ICHD-3 (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  22. Reports، Consumer. «Tension Headache Treatment and Prevention». Consumer Reports (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  23. «APA PsycNet». doi.apa.org. doi:١٠.١٠٣٧/٠٠٢٢-٠٠٦x.٧٦.٣.٣٧٩. لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  24. Nestoriuc، Yvonne؛ Rief، Winfried؛ Martin، Alexandra (2008-06). «Meta-analysis of biofeedback for tension-type headache: efficacy, specificity, and treatment moderators». Journal of Consulting and Clinical Psychology. ٧٦ (3): ٣٧٩–٣٩٦. doi:١٠.١٠٣٧/٠٠٢٢-٠٠٦X.٧٦.٣.٣٧٩. ISSN ٠٠٢٢-٠٠٦X. PMID ١٨٥٤٠٧٣٢. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  25. Bendtsen، Lars؛ Jensen، Rigmor (١ی ئایاری ٢٠١١). «Treating tension-type headache – an expert opinion». Expert Opinion on Pharmacotherapy. ١٢ (7): ١٠٩٩–١١٠٩. doi:١٠.١٥١٧/١٤٦٥٦٥٦٦.٢٠١١.٥٤٨٨٠٦. ISSN ١٤٦٥-٦٥٦٦.
  26. Bendtsen، Lars؛ Jensen، Rigmor (2011-05). «Treating tension-type headache -- an expert opinion». Expert Opinion on Pharmacotherapy. ١٢ (7): ١٠٩٩–١١٠٩. doi:١٠.١٥١٧/١٤٦٥٦٥٦٦.٢٠١١.٥٤٨٨٠٦. ISSN ١٧٤٤-٧٦٦٦. PMID ٢١٢٤٧٣٦٢. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  27. Varatharajan، Sharanya؛ Ferguson، Brad؛ Chrobak، Karen؛ Shergill، Yaadwinder؛ Côté، Pierre؛ Wong، Jessica J.؛ Yu، Hainan؛ Shearer، Heather M.؛ Southerst، Danielle؛ Sutton، Deborah؛ Randhawa، Kristi (١ی تەممووزی ٢٠١٦). «Are non-invasive interventions effective for the management of headaches associated with neck pain? An update of the Bone and Joint Decade Task Force on Neck Pain and Its Associated Disorders by the Ontario Protocol for Traffic Injury Management (OPTIMa) Collaboration». European Spine Journal (بە ئینگلیزی). ٢٥ (7): ١٩٧١–١٩٩٩. doi:١٠.١٠٠٧/s٠٠٥٨٦-٠١٦-٤٣٧٦-٩. ISSN ١٤٣٢-٠٩٣٢.
  28. European Spine Society (0000 uuu). «European spine journal organ of: European Spine Society». European spine journal organ of: European Spine Society. (بە English). ISSN ٠٩٤٠-٦٧١٩. OCLC ٨٨٤٠٨٤٩٥٩. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  29. Varatharajan، Sharanya؛ Ferguson، Brad؛ Chrobak، Karen؛ Shergill، Yaadwinder؛ Côté، Pierre؛ Wong، Jessica J.؛ Yu، Hainan؛ Shearer، Heather M.؛ Southerst، Danielle؛ Sutton، Deborah؛ Randhawa، Kristi (2016-07). «Are non-invasive interventions effective for the management of headaches associated with neck pain? An update of the Bone and Joint Decade Task Force on Neck Pain and Its Associated Disorders by the Ontario Protocol for Traffic Injury Management (OPTIMa) Collaboration». European Spine Journal: Official Publication of the European Spine Society, the European Spinal Deformity Society, and the European Section of the Cervical Spine Research Society. ٢٥ (7): ١٩٧١–١٩٩٩. doi:١٠.١٠٠٧/s٠٠٥٨٦-٠١٦-٤٣٧٦-٩. ISSN ١٤٣٢-٠٩٣٢. PMID ٢٦٨٥١٩٥٣. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  30. Derry، Sheena؛ Wiffen، Philip J؛ Moore، R Andrew (١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧). «Aspirin for acute treatment of episodic tension‐type headache in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews. ٢٠١٧ (1): CD٠١١٨٨٨. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠١١٨٨٨.pub٢. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٦٤٦٤٧٨٣. PMID ٢٨٠٨٤٠٠٩.
  31. Stephens، Guy؛ Derry، Sheena؛ Moore، R Andrew (٢٥ی ئەیلوولی ٢٠١٥)، «Aspirin for acute treatment of episodic tension-type headache in adults»، Cochrane Database of Systematic Reviews، Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd، لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە
  32. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD011888.pub2/full
  33. Derry، Sheena؛ Wiffen، Philip J.؛ Moore، R. Andrew (١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧). «Aspirin for acute treatment of episodic tension-type headache in adults». The Cochrane Database of Systematic Reviews. ١: CD٠١١٨٨٨. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠١١٨٨٨.pub٢. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٦٤٦٤٧٨٣. PMID ٢٨٠٨٤٠٠٩.
  34. Simpson، David M.؛ Hallett، Mark؛ Ashman، Eric J.؛ Comella، Cynthia L.؛ Green، Mark W.؛ Gronseth، Gary S.؛ Armstrong، Melissa J.؛ Gloss، David؛ Potrebic، Sonja؛ Jankovic، Joseph؛ Karp، Barbara P. (١٠ی ئایاری ٢٠١٦). «Practice guideline update summary: Botulinum neurotoxin for the treatment of blepharospasm, cervical dystonia, adult spasticity, and headache». Neurology. ٨٦ (19): ١٨١٨–١٨٢٦. doi:١٠.١٢١٢/WNL.٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٢٥٦٠. ISSN ٠٠٢٨-٣٨٧٨. PMC ٤٨٦٢٢٤٥. PMID ٢٧١٦٤٧١٦.
  35. Simpson، David M.؛ Hallett، Mark؛ Ashman، Eric J.؛ Comella، Cynthia L.؛ Green، Mark W.؛ Gronseth، Gary S.؛ Armstrong، Melissa J.؛ Gloss، David؛ Potrebic، Sonja؛ Jankovic، Joseph؛ Karp، Barbara P. (١٠ی ئایاری ٢٠١٦). «Practice guideline update summary: Botulinum neurotoxin for the treatment of blepharospasm, cervical dystonia, adult spasticity, and headache: Report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology». Neurology (بە ئینگلیزی). ٨٦ (19): ١٨١٨–١٨٢٦. doi:١٠.١٢١٢/WNL.٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٢٥٦٠. ISSN ٠٠٢٨-٣٨٧٨. PMID ٢٧١٦٤٧١٦.
  36. Simpson، David M.؛ Hallett، Mark؛ Ashman، Eric J.؛ Comella، Cynthia L.؛ Green، Mark W.؛ Gronseth، Gary S.؛ Armstrong، Melissa J.؛ Gloss، David؛ Potrebic، Sonja؛ Jankovic، Joseph؛ Karp، Barbara P. (١٠ی ئایاری ٢٠١٦). «Practice guideline update summary: Botulinum neurotoxin for the treatment of blepharospasm, cervical dystonia, adult spasticity, and headache: Report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology». Neurology. ٨٦ (19): ١٨١٨–١٨٢٦. doi:١٠.١٢١٢/WNL.٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠٢٥٦٠. ISSN ١٥٢٦-٦٣٢X. PMC ٤٨٦٢٢٤٥. PMID ٢٧١٦٤٧١٦.
  37. Linde، Klaus؛ Allais، Gianni؛ Brinkhaus، Benno؛ Fei، Yutong؛ Mehring، Michael؛ Shin، Byung-Cheul؛ Vickers، Andrew؛ White، Adrian R (١٩ی نیسانی ٢٠١٦). «Acupuncture for the prevention of tension-type headache». The Cochrane database of systematic reviews. ٤: CD٠٠٧٥٨٧. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠٠٧٥٨٧.pub٢. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٤٩٥٥٧٢٩. PMID ٢٧٠٩٢٨٠٧.
  38. Linde، Klaus؛ Allais، Gianni؛ Brinkhaus، Benno؛ Fei، Yutong؛ Mehring، Michael؛ Shin، Byung-Cheul؛ Vickers، Andrew؛ White، Adrian R. (١٩ی نیسانی ٢٠١٦). «Acupuncture for the prevention of tension-type headache». The Cochrane Database of Systematic Reviews. ٤: CD٠٠٧٥٨٧. doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠٠٧٥٨٧.pub٢. ISSN ١٤٦٩-٤٩٣X. PMC ٤٩٥٥٧٢٩. PMID ٢٧٠٩٢٨٠٧.
  39. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007587.pub2/full
  40. Fernández-de-las-Peñas، César؛ Alonso-Blanco، Cristina؛ Cuadrado، Maria Luz؛ Miangolarra، Juan Carlos؛ Barriga، Francisco J.؛ Pareja، Juan A. (2006-03). «Are Manual Therapies Effective in Reducing Pain From Tension-Type Headache?: A Systematic Review». The Clinical Journal of Pain (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٢ (3): ٢٧٨–٢٨٥. doi:١٠.١٠٩٧/٠١.ajp.٠٠٠٠١٧٣٠١٧.٦٤٧٤١.٨٦. ISSN ٠٧٤٩-٨٠٤٧. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  41. Fernández-de-Las-Peñas، César؛ Alonso-Blanco، Cristina؛ Cuadrado، Maria Luz؛ Miangolarra، Juan Carlos؛ Barriga، Francisco J.؛ Pareja، Juan A. (2006-03). «Are manual therapies effective in reducing pain from tension-type headache?: a systematic review». The Clinical Journal of Pain. ٢٢ (3): ٢٧٨–٢٨٥. doi:١٠.١٠٩٧/٠١.ajp.٠٠٠٠١٧٣٠١٧.٦٤٧٤١.٨٦. ISSN ٠٧٤٩-٨٠٤٧. PMID ١٦٥١٤٣٢٩. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  42. Biondi، David M. (٢٠٠٥). «Physical Treatments for Headache: A Structured Review». Headache: The Journal of Head and Face Pain (بە ئینگلیزی). ٤٥ (6): ٧٣٨–٧٤٦. doi:١٠.١١١١/j.١٥٢٦-٤٦١٠.٢٠٠٥.٠٥١٤١.x. ISSN ١٥٢٦-٤٦١٠.
  43. Biondi، David M. (2005-06). «Physical treatments for headache: a structured review». Headache. ٤٥ (6): ٧٣٨–٧٤٦. doi:١٠.١١١١/j.١٥٢٦-٤٦١٠.٢٠٠٥.٠٥١٤١.x. ISSN ٠٠١٧-٨٧٤٨. PMID ١٥٩٥٣٣٠٦. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  44. Bronfort، G.؛ Nielsen، N.؛ Haas، M. de؛ Evans، R.؛ Goldsmith، C.؛ Assendelft، W. J. J.؛ Bouter، L. M. (٢٠٠٩). «Noninvasive physical treatments for chronic recurrent headache (Cochrane Review)». Cochrane Library (بە English). ٢٠٠٤ (3). doi:١٠.١٠٠٢/١٤٦٥١٨٥٨.CD٠٠١٨٧٨.pub٢. ISSN ١٤٦٤-٧٨٠X.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  45. Chaibi، Aleksander؛ Russell، Michael Bjørn (٣٠ی ئازاری ٢٠١٢). «Manual therapies for cervicogenic headache: a systematic review». The Journal of Headache and Pain. ١٣ (5): ٣٥١–٣٥٩. doi:١٠.١٠٠٧/s١٠١٩٤-٠١٢-٠٤٣٦-٧. ISSN ١١٢٩-٢٣٦٩. PMC ٣٣٨١٠٥٩. PMID ٢٢٤٦٠٩٤١.
  46. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD001878.pub2/full
  47. Chaibi، Aleksander؛ Russell، Michael Bjørn (٢٠١٤). «Manual therapies for primary chronic headaches: a systematic review of randomized controlled trials». The Journal of Headache and Pain. ١٥ (1): ٦٧. doi:١٠.١١٨٦/١١٢٩-٢٣٧٧-١٥-٦٧. ISSN ١١٢٩-٢٣٦٩. PMC ٤١٩٤٤٥٥. PMID ٢٥٢٧٨٠٠٥.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (بەستەر)
  48. «Global, regional, and national burden of migraine and tension-type headache, 1990–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016». The Lancet. Neurology. ١٧ (11): ٩٥٤–٩٧٦. 2018-11. doi:١٠.١٠١٦/S١٤٧٤-٤٤٢٢(١٨)٣٠٣٢٢-٣. ISSN ١٤٧٤-٤٤٢٢. PMC ٦١٩١٥٣٠. PMID ٣٠٣٥٣٨٦٨. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە سەرئێشەی سترێس تێدایە.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=سەرئێشەی_سترێس&oldid=1444737»