بۆ ناوەڕۆک بازبدە

خۆپیشاندانەکانی ئێران (٢٠١٩–٢٠٢٠)

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
خۆپیشاندانەکانی ٢٠١٩-٢٠٢٠ی ئێران
خۆپیشاندەران لە تشرینی دووەمی ٢٠١٩
ڕۆژ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ - ١٦ی تەممووزی ٢٠٢٠
شوێن
لە ٢٩ پارێزگا، زیاتر لە ١٠٤ شار و ٧١٩ شوێن لە ئێران[١]
میتۆدخۆپیشاندان، شۆڕش، مانگرتن، ڕاگرتنی ئۆتۆمۆبیل لەسەر شەقام.
بەشداری حیزبەکان

خۆپیشاندانەکی بە گرانی کردنی بەنزین، دۆزی خرانی ئابووریی خەڵک


ئۆپووزسیۆنی کۆماری ئێران
ئێران کۆماری ئیسلامیی ئێران
دەزگا و خۆپیشاندەرانی سەر بە حکوومەت[٢][٣]
کەسە دیارەکان
بێ شێوازی ڕابەریکراو
ژمارە
٢٠٠،٠٠٠[٤][٥]
زیانە گیانییەکان
٧٣١ بانک و ١٤٠ ناوەندی حکوومی سووتێندران[١٠]

خۆپیشاندانەکانی ٢٠١٩-٢٠٢٠ی ئێران کۆمەڵێک لە خۆپیشاندان و دەربڕێنی ناڕەزایی لەلایەن خەڵکی ئێران بوو کە بەھۆی گرانبوونی نرخی بەنزین دەستیپێکرد[١١][١٢][١٣] و خۆپیشاندەران خوازیاری لەناوچوونی حکوومەتی کۆماری ئیسلامی و ڕێبەری ئەو وڵاتە، عەلی خامنەیی بوون.[١٤][١٥] خۆپیشاندانەکان سەرەتا وەک کۆبوونەوەی ئاشتیخوازی لە ١٥ی تشرینی دووەم بەڕێوەچوو، بەڵام دوای تێپەڕبوونی چەند سەعات بە ٢١ شار بڵاوبۆوە، لەبەرئەوەی کە فیلمەکانی خۆپیشاندانەکان لە ماوەیەکی کەمدا لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاوبوونەوە.[١٦][١٧][١٨][١٩][٢٠] ئەو خۆپیشاندانانە دواتر بوونە گەورەترین نائارامیی دژەدەوڵەتی لە مێژووی ھاتنەسەرکاری کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە.[٢١][٢٢][٢٣]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ https://www.hra-news.org/periodical/a-70/ خبرگزاری هرانا، جمع‌بندی از اعتراضات خونین ۹۸، نسخه دوم، ۱۳۹۸/۹/۱۲
  2. ^ «Tehran launches pro-government protests in Iran | 25.11.2019». DW.COM. لە ٢٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  3. ^ «Iran summons British ambassador Rob Macaire as anti-UK protests break out». Sky News.
  4. ^ «Iran says 200,000 took to streets in anti-government protests». 27 November 2019. لە 28 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 28 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  5. ^ «Iran admits 200,000 took part in recent anti-government protests, 731 banks torched». 28 November 2019. لە 28 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 28 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  6. ^ «وزیر کشور ایران می‌گوید بیش از ۲۰۰ نفر در جریان اعتراضات آبان کشته شدند». BBC News فارسی.{{cite news}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  7. ^ Amnesty (20 May 2020). «iran details of 304 deaths in crackdown on november 2019 protests» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  8. ^ «Special Report: Iran's leader ordered crackdown on unrest – 'Do whatever it takes to end it'». 23 December 2019. لە 23 December 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 23 December 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  9. ^ «Iran arrests 7,000 fuel protesters in one week». ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان=، |ڕێکەوت=، و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  10. ^ «Iran says hundreds of banks were torched in 'vast' unrest plot». Reuters. 27 November 2019. لە 29 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 9 December 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  11. ^ «Iran gasoline rationing, price hikes draw street protests». Reuters. 15 November 2019. لە ڕەسەنەکە لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 8 December 2019 ھێنراوە. the price of a liter of regular gasoline was increased to 15,000 rials (12.7 U.S. cents) from 10,000 rials and the monthly ration for each private car was set at 60 litres. Additional purchases would cost 30,000 rials per liter. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  12. ^ «Iran Abruptly Raises Fuel Prices, and Protests Erupt». Iran Watch. ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. The changes increased the price of gas to 15,000 rials per liter (approximately 13 cents) from 10,000 rials, while limiting private cars to 60 liters per month with a price of 30,000 rials per liter for additional purchases. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  13. ^ «Iran starts gasoline rationing, price hikes». IranOilGas. ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. According to the report, the price of one liter of regular gasoline jumped to Rials 15,000 from Rials 10,000, while the monthly ration for each private car has been set at 60 liters per month. Additional purchases would cost Rials 30,000 per liter. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= و |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  14. ^ «گسترش اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین: یک معترض در سیرجان با شلیک ماموران کشته شد». Iran International (بە فارسی). ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان=، |ڕێکەوت=، و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  15. ^ «Protests erupt over Iran petrol rationing». 16 November 2019. لە 16 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 16 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  16. ^ «Amnesty International: Over 100 Killed in 21 Cities in Iran Protests». Haaretz. 19 November 2019. لە 25 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 25 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  17. ^ «Hikes in the cost of petrol are fuelling unrest in Iran». The Economist. 17 November 2019. لە 18 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 18 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  18. ^ «افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد». رادیو فردا. لە ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  19. ^ Fassihi، Farnaz (19 November 2019). «Iran's 'Iron Fist': Rights Group Says More Than 100 Protesters Are Dead». The New York Times. ISSN 0362-4331. لە 20 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 21 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  20. ^ «Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise». The New York Times. 21 November 2019. لە 28 November 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 27 November 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
  21. ^ «Iranian security forces are using lethal force to crush protests». Amnesty International. ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٢٢ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان=، |ڕێکەوت=، و |ڕێکەوتی ئەرشیڤ= (یارمەتی)
  22. ^ «With Brutal Crackdown, Iran Is Convulsed by Worst Unrest in 40 Years». The New York Times. December 2019. لە 2 December 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 3 December 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |archive-date= (یارمەتی)
  23. ^ ھۆکاری خۆپیشاندانەکانی ئێران چییە؟[بەستەری مردوو]، ماڵپەڕی دواڕۆژ.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=خۆپیشاندانەکانی_ئێران_(٢٠١٩–٢٠٢٠)&oldid=1354191»