ئێدگار ئالن پۆ

ئێدگار ئالێن پۆ
لەدایکبوون	١٩ی کانوونی دووەم، ١٨٠٩ بۆستن، ماساچووسیتس، ویلایەتە یەکگرتووەکان
مەرگ	٧ی تشرینی یەکەم، ١٨٤٩ بالتیمۆر، مێریلەند، ویلایەتە یەکگرتووەکان
پیشە	شاعیر، نووسەری ئامریکایی
چەشن	ڕۆمانتیسم
واژوو

ئێدگار ئالان پۆ (بە ئینگلیزی: Edgar Allan Poe) لە ساڵی ١٨٠٩ زایینی لە بۆستۆنی ئامریکا لە دایک بووە، و لە کۆتایی دا لە ساڵی ١٨٤٩ لە بالتیمۆری ئەو وڵاتە مردووە. ئەم پیاوە یەکێکە لە گەورەترین نووسەران و شاعیرانی سەردەمی خۆی، کە زۆربەی کەرەکانی ئەم ھونەرمەندە بریتییە لە کورتە چیرۆک کە زۆربی ئەم چیرۆکانە ترسناکن و ھەر بە ھۆی ئەم دانستەوە بەناوبانگن.

ژیان

پۆ لە باژاری بۆستن لە دایک بووە وە ھەتا تەمەنی گەنجی ھەر لەو شارە ژیاوە. لە گەنجی دا لەگەڵ کچی مامەی خۆیدا ژیانی ھاوسەری پێک دێنێت، بەڵام ئەم ژیانە ھاوبەشە زۆر ناخایێەنێت و بە زوویی کۆتایی پێ دێت، بە ھۆی ڕووداوی مردنی ھاوسەرەکەیەوە پۆ تووشی لاوازی و پەژارە دەبێت.