بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئیمپراتۆریەتیی ھان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە شانشینی ھانەوە ڕەوانە کراوە)

پۆتانەکان: 34°09′21″N 108°56′47″E / 34.15583°N 108.94639°E / 34.15583; 108.94639

وێنەی شوێنی فەرمانڕەوایی هان.

بنەماڵەی ھان بۆ ماوەی ٤٠٠ساڵ (لە سەرەتای ٢٠٦ یان ٢٢٠ پێش لە دایکبوونی یەسووع) لە وڵاتی ئیمڕۆیی چین دا فەرمانڕەوایینا کردووە. بە ھۆی درێژایی دەورانی حکوومەتی ئەم بنەماڵی لە وڵاتی چین زۆربەی خەڵکی چین ھەتا ئێستاش خۆیان ھەر بە ئەندامی ئەم بنەماڵە دەزانن.

رۆژاوای ھان

[دەستکاری]

یەکەم ئیمپراتۆریەت لە وڵاتی چین، بریتی بوو لە ئیمپراتۆریەتی چین (لە ٢٢١ پێش زاین تا ٢٠٧ی پێش زاین) توانی چین یەک بخاتەوە لە سەردەمی شەڕی شەش ویلایەتەکە. بەڵام ئیمپراتۆریەکە ناجێگیر بوو دوای مردنی یەکەم ئیمپراتۆر وە لە دوای چوار ساڵ بەدواوە لەدوای کوودەتایەک ئیمپراتۆریەتەکە رووخا[١] لەلایەن ھەردوو کودەتاچی لۆرد سیانگ یووی چوو، وە لیو بانگی ھان،

History of China
دێرین
Neolithic ٨٥٠٠ تا ٢٠٧٠ی پێش زاین BCE
سیا c. 2070 – c. 1600 BCE
شانگ c. ١٦٠٠ تا ١٠٤٦ی پێش زاین BCE
ژۆو c. 1046 – 256 BCE
 ڕۆژھەڵاتی ژۆو
 ڕۆژاوای ژۆو
   سەردەمی بەھار و پایز
   سەردەمی شەڕی ویلایەتەکان
شاھانە
چین 221–207 BCE
ھان 202 BCE – 220 CE
  رۆژاوای ھان
  سین
  ڕۆژھەڵاتی ھان
سێ شانشینەکە 220–280
  وێی, شو and وو
جین 266–420
  رۆژاوای جین
  ڕۆژھەڵاتی جین شانزە شانشینەکە
Northern and Southern dynasties
420–589
سوی 581–618
تانگ 618–907
  (Wu Zhou 690–705)
پێنج ئیمپراتۆریەتەکە
و پێنج شانشینەکە

907–979
لیاۆ 916–1125
سۆنگ 960–1279
  Northern Song ڕۆژاوای سیا
  Southern Song جین Western Liao
یوان 1271–1368
مینگ 1368–1644
چینگ 1636–1912
جیھانی مۆدێرن
Republic of China on the mainland 1912–1949
People's Republic of China 1949–present
Republic of China in Taiwan 1949–present

ڕۆژھەڵاتی ھان

[دەستکاری]

رۆژھەڵاتی ھان (بە چینی دێرین: 東漢 بە چینی ئاسانکراو:东汉 شێوازی خوێندنەوە:دۆنگھان) ھەروەھا بە ھانـی دواتر ناسراوە (بە چینی دێرین: 後漢 چینی ئاسانکراو: 后汉 شێوازی خوێندنەوە: ھۆو ھان) بە شێوەیەکی فەرمی لە ٢٥ ی ئابی زاینی دەستی پێکرد کاتێک لیو سیو بووبە ئیمپراتۆر لە سەردەمەدا کودەتایەکی فراوان لە دژی وانگ مانگ بەرپا دەبوو[٢]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Ebrey (1999), pp. 60–61.
  2. ^ Knechtges (2010), p. 116.