ئینگلتەرا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ب ←وەرزش |
ڕاستی (لێدوان | بەشدارییەکان) چاککردنی ڕێنووس، خاڵبەندی تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری دەستکاریی مۆبایل بە وێبی مۆبایل دەستکاری کراوە |
||
ھێڵی ٥: | ھێڵی ٥: | ||
|image_flag = Flag of England.svg |
|image_flag = Flag of England.svg |
||
|flag_width = 125px |
|flag_width = 125px |
||
⚫ | |||
|alt=Vertical red cross on a white background |
|||
|image_coat = Royal Standard of England (2) at 3^5 ratio.svg |
|image_coat = Royal Standard of England (2) at 3^5 ratio.svg |
||
|alt=Stylised image of three golden coloured lions, heads facing left, one above the other, on a dark red background |
|||
|symbol_width = 125px |
|symbol_width = 125px |
||
|symbol_type = Royal Banner |
|symbol_type = Royal Banner |
||
ھێڵی ١٧: | ھێڵی ١٦: | ||
|map_width = 250px |
|map_width = 250px |
||
|map_caption = {{map caption|location_color=سەوزی تاریک|subregion=شانشینی یەکگرتوو|subregion_color=سەوزی کاڵ|region=کیشوەری ئەورووپا|region_color=خۆڵەمێشیی تاریک}} |
|map_caption = {{map caption|location_color=سەوزی تاریک|subregion=شانشینی یەکگرتوو|subregion_color=سەوزی کاڵ|region=کیشوەری ئەورووپا|region_color=خۆڵەمێشیی تاریک}} |
||
⚫ | |||
|capital = [[لەندەن]] |
|capital = [[لەندەن]] |
||
|demonym = [[ |
|demonym = [[ئینگلیز]] |
||
|latd=51 |latm=30 |lats=27.8 |latNS=N |
|latd=51 |latm=30 |lats=27.8 |latNS=N |
||
|longd=0 |longm=7 |longs=40.7 |longEW=W |
|longd=0 |longm=7 |longs=40.7 |longEW=W |
||
ھێڵی ٥٩: | ھێڵی ٥٧: | ||
}} |
}} |
||
'''ئینگلستان''' یان '''ئینگلتەڕا''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''England'') |
'''ئینگلستان''' یان '''ئینگلتەڕا''' (بە [[زمانی ئینگلیزی|ئینگلیزی]]: ''England'') بەشێکە لە [[بریتانیای مەزن]] و پایتەختەکەی شاری [[لەندەن]]ە. خەڵکی ئینگلستان بە [[زمانی ئینگلیزی]] دەدوێن و پێشیان دەوترێت [[ئینگلیز]]. ئینگلستان هاوسنوورە لەگەڵ [[وێڵز]] و [[سکۆتلاند]]، شاری [[لەندەن]] یش گەورەترین شاری وڵاتەکەیە لەپاش ئەمیش [[بێرمینگهام]] و [[لیدز]] و [[مانچستەر]] بەپلەی دووەم و سێیەم و چوارەم دێن لەڕووی گەورە شاری ووڵاتەکەن، ئاڵای ووڵاتەکە سپیە و خاچێکی سووری تێدایە. |
||
==زمانی ووڵات== |
==زمانی ووڵات== |
||
{{سەرەکی|زمانی ئینگلیزی}} |
{{سەرەکی|زمانی ئینگلیزی}} |
||
'''زمانی ئینگلیزی'''، سەر بە خێزانی زمانەکانی ھیندۆ - ئەورووپاییە، بەشێکە لە |
'''زمانی ئینگلیزی'''، سەر بە خێزانی زمانەکانی ھیندۆ - ئەورووپاییە، بەشێکە لە خێزانی [[زمانە جێرمەنییەکان]]، کە بۆ یەکەم جار لە وڵاتی ئینگلتەرا سەری ھەڵداوە. |
||
لە ھەرە [[زمان]]ە دەوڵەمەندەکانی دنیایە و ژمارەیەکی زۆر لە خەڵکی جیھان ئەم زمانە دەزانن، کە ھەژماردەکرێن بە نزیکەی ٥٠٠ |
لە ھەرە [[زمان]]ە دەوڵەمەندەکانی دنیایە و ژمارەیەکی زۆر لە خەڵکی جیھان ئەم زمانە دەزانن، کە ھەژماردەکرێن بە نزیکەی ٥٠٠ ملیۆن ئاخێوەر و [[زمانی فەرمی]] زۆر لە وڵاتانی دونیایە.<ref name="زمانه زۆر بهکارهاتووهکانی جیهان">[http://www.vistawide.com/languages/language_statistics.htm].</ref> زمانی ئینگلیزی لە زۆربەی وڵاتاندا دەخوێندرێت و زمانی یەکەمی ڕێکخراوەی [[نەتەوە یەکگرتووەکان]] و [[یەکێتی ئەورووپا]] و [[ناتۆ]]یە. |
||
زمانی ئینگلیزی ھەر لە سەرەتای [[سەدەی ھەژدەھەم]]ەوە پێشکەوتنێکی یەکجار گەورەی بەخۆوە بینی لە ئەنجامی ئەو پێشکەوتنە ڕامیاری، سەربازی، زانستی، |
زمانی ئینگلیزی ھەر لە سەرەتای [[سەدەی ھەژدەھەم]]ەوە پێشکەوتنێکی یەکجار گەورەی بەخۆوە بینی لە ئەنجامی ئەو پێشکەوتنە ڕامیاری، سەربازی، زانستی، ڕۆشەنبیری و داگیرکەرانەی [[ئینگەلتەرا|ئینگلتەرا]] و [[بریتانیای مەزن]]، دوایش لە ناوەڕاستی [[سەدەی بیستەم]] لە پاش پێشکەوتنەکانی [[وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا]]<ref name="مێژووی فێرکردنی زمانی ئینگلیزی">[http://books.google.com/books?id=g2e7iw_F-ZcC&hl=en],پهرهکانی 127 - 133، چاپخانهی زانکۆی ئۆکسفۆرد، ISBN 0-19-442185-6.</ref>. |
||
==وەرزش== |
==وەرزش== |
||
گرنگترین وەرزش لە ئینگلترا |
گرنگترین وەرزش لە ئینگلترا(تۆپ پێ)و(هونەری جەنگی تایکواندۆ) بەر چاوە، هەڵبژاردەی نشتیمانی ئینگلستان لە جامی جیهانی فیفای ١٩٦٦ توانیویەتی پاڵەوانیەتیەکە بباتەوە کە ئەمە گرینگترین دەستکەوتیانە لە یاری تۆپانێ |
||
جگەلەمەش |
جگەلەمەش وڵاتەکە میوانداری [[ئۆڵۆمپیادی هاوینەی ٢٠١٢|ئۆڵەمپیادی هاوینەی ٢٠١٢]] ی کرد لەشاری لەندەن کە لە گشت یاریەکان ٦٥ مێدالیایان بەدەست هێنا. |
||
==کەسایەتیەکانی |
==کەسایەتیەکانی وڵاتەکە== |
||
*[[ویلیام شێکسپیر]] |
*[[ویلیام شێکسپیر]] |
||
*[[ئیساک نیوتۆن]] |
*[[ئیساک نیوتۆن]] |
وەک پێداچوونەوەی ١٨:٢٢، ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧
ئینگلستان England |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
دروشم: Dieu et mon droit | ||||||
سروود: None (de jure) God Save the Queen (دیفاکتۆ) |
||||||
ھەڵکەوتەی ئینگلتەرا (سەوزی تاریک) – لە کیشوەری ئەورووپا (سەوزی کاڵ و خۆڵەمێشیی تاریک) |
||||||
پایتەخت و گەورەترین شار | لەندەن 51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W | |||||
زمانە فەرمییەکان | ئینگلیزی (دیفاکتۆ) | |||||
زمانە ناوچەییەکان | Cornish | |||||
گرووپە ڕەگەزییەکان (٢٠٠٩) | 87.5% سپی، 6.0% باشووری ئاسیایی، 2.9% ڕەش، 1.9% ڕەگەزی تێکەڵ، 0.8% چینی، 0.8% دیکە | |||||
ناوی هاووڵاتی | ئینگلیز | |||||
دەوڵەت | Non-devolved constituent country within a constitutional monarchy | |||||
- | مەلیکی شانشینی یەکگرتوو | ئەلیزابێتی دووەم | ||||
- | سەرۆکوەزیرانی شانشینی یەکگرتوو | تێریسا مەی | ||||
یاسادانەر | پەرلەمانی شانشینی یەکگرتوو | |||||
ڕووبەر | ||||||
- | سەرجەم | ١٣٠,٣٩٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە ٥٠,٣٤٦ مایلی چوارگۆشە |
||||
ژمارەی دانیشتوان | ||||||
- | بەراوردی ٢٠١٠ | 52,234,000 | ||||
- | سەرژمێریی ٢٠٠١ | 49,138,831 | ||||
- | چڕی | 395 کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە ١٬٠٢٣کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
دراو | پاوند ستەرلینگ (GBP ) |
|||||
ناوچەی کاتی | GMT (UTC0) | |||||
- | ھاوین (DST) | BST (UTC+1) | ||||
شێوازەکانی ڕێکەوتنووسین | dd/mm/yyyy (AD) | |||||
لای لێخوڕین | چەپ | |||||
پاوانی ئینتەرنێت | .uk | |||||
کۆدی تەلەفۆن | 44 | |||||
Patron saint | سەینت جۆرج |
ئینگلستان یان ئینگلتەڕا (بە ئینگلیزی: England) بەشێکە لە بریتانیای مەزن و پایتەختەکەی شاری لەندەنە. خەڵکی ئینگلستان بە زمانی ئینگلیزی دەدوێن و پێشیان دەوترێت ئینگلیز. ئینگلستان هاوسنوورە لەگەڵ وێڵز و سکۆتلاند، شاری لەندەن یش گەورەترین شاری وڵاتەکەیە لەپاش ئەمیش بێرمینگهام و لیدز و مانچستەر بەپلەی دووەم و سێیەم و چوارەم دێن لەڕووی گەورە شاری ووڵاتەکەن، ئاڵای ووڵاتەکە سپیە و خاچێکی سووری تێدایە.
زمانی ووڵات
زمانی ئینگلیزی، سەر بە خێزانی زمانەکانی ھیندۆ - ئەورووپاییە، بەشێکە لە خێزانی زمانە جێرمەنییەکان، کە بۆ یەکەم جار لە وڵاتی ئینگلتەرا سەری ھەڵداوە. لە ھەرە زمانە دەوڵەمەندەکانی دنیایە و ژمارەیەکی زۆر لە خەڵکی جیھان ئەم زمانە دەزانن، کە ھەژماردەکرێن بە نزیکەی ٥٠٠ ملیۆن ئاخێوەر و زمانی فەرمی زۆر لە وڵاتانی دونیایە.[١] زمانی ئینگلیزی لە زۆربەی وڵاتاندا دەخوێندرێت و زمانی یەکەمی ڕێکخراوەی نەتەوە یەکگرتووەکان و یەکێتی ئەورووپا و ناتۆیە.
زمانی ئینگلیزی ھەر لە سەرەتای سەدەی ھەژدەھەمەوە پێشکەوتنێکی یەکجار گەورەی بەخۆوە بینی لە ئەنجامی ئەو پێشکەوتنە ڕامیاری، سەربازی، زانستی، ڕۆشەنبیری و داگیرکەرانەی ئینگلتەرا و بریتانیای مەزن، دوایش لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەم لە پاش پێشکەوتنەکانی وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا[٢].
وەرزش
گرنگترین وەرزش لە ئینگلترا(تۆپ پێ)و(هونەری جەنگی تایکواندۆ) بەر چاوە، هەڵبژاردەی نشتیمانی ئینگلستان لە جامی جیهانی فیفای ١٩٦٦ توانیویەتی پاڵەوانیەتیەکە بباتەوە کە ئەمە گرینگترین دەستکەوتیانە لە یاری تۆپانێ جگەلەمەش وڵاتەکە میوانداری ئۆڵەمپیادی هاوینەی ٢٠١٢ ی کرد لەشاری لەندەن کە لە گشت یاریەکان ٦٥ مێدالیایان بەدەست هێنا.
کەسایەتیەکانی وڵاتەکە
پەراوێز
- ^ [١].
- ^ [٢],پهرهکانی 127 - 133، چاپخانهی زانکۆی ئۆکسفۆرد، ISBN 0-19-442185-6.