بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھیسپانی و ئەمریکییە لاتینییەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ھیسپانی و ئەمریکییە لاتینییەکان (بە ئینگلیزی: Hispanic and Latino Americans) گرووپێکی نەتەوەیی- زمانەوانی ئەمریکییە کە ڕەگ و ڕیشەی دیمۆگرافییان دەگەڕێتەوە بۆ وڵاتانی ئەمریکای لاتین و ئیسپانیا. بە شێوەیەکی فراوانتر، ئەم گرووپە ھەموو ئەو کەسانە لە ئەمریکا دەگرێتەوە کە خۆیان وەک یان بە تەواوی یان بەشێکی ھیسپانی یان لاتینی دەناسێنن.[١][٢][٣] ئیسپانییەکان لە ساڵی ٢٠١١دا ١٦٫٧٪ی دانیشتووانی ئەمریکایان پێکھێناوە و ٥٢ ملیۆن کەسیان ھەبووە. ڕێژەی گەشەکردنیان لە ساڵی ٢٠٠٠ تا ٢٠٠٧ ٢٨٫٧٪ بووە - سێ ھێندەی ڕێژەی گەشەی کۆی دانیشتووانی وڵاتەکە. لە ئەمریکا ٤١ ملیۆن کەس بە زمانی ئیسپانی قسە دەکەن. بەپێی ئامارەکان ١٣٪ی کۆی دانیشتووانی ئەم وڵاتەیە. دوازدە ملیۆن کەس لەم وڵاتەدا بە ھەردوو زمانی ئینگلیزی و ئیسپانی قسە دەکەن.[٤][٥][٦][٧][٨][٩][١٠][١١] بەم شێوەیە ئەمریکا دووەم وڵاتە کە زۆرترین ژمارەی زمانی ئیسپانی قسەکەری ھەیە و لە پێش ئیسپانیاوە کەوتووە.[١٢] لە ساڵی ١٩٩٠ەوە ژمارەی ئەو کەسانەی کە زمانی ئیسپانی قسە دەکەن لە ئەمریکا زیاتر لە دوو ھێندە زیادی کردووە. ئەگەر ئەم ڕەوتە بەردەوام بێت، تەنانەت ژمارەی ئەو کەسانەی کە بە ئیسپانی قسە دەکەن لە ئەمریکادا لە ژمارەی مەکسیک زیاتر دەبێت. تەنانەت لە نێو خەڵکی نا لاتینیشدا، زمانی ئیسپانی بەناوبانگترین زمانی دووەمە لە ئەمریکا.[١٣]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Latino Lives in America: Making It Home. Temple University Press. 2010. p. 145. ISBN 978-1-4399-0050-5.
  2. ^ Nancy L. Fisher (1996). Cultural and Ethnic Diversity: A Guide for Genetics Professionals. Johns Hopkins University Press. p. 19. ISBN 978-0-8018-5346-3.
  3. ^ Contemporary Latin America: 1970 to the Present. John Wiley & Sons. 2012. p. 18. ISBN 978-1-118-27487-3.
  4. ^ «49 CFR Part 26». لە 2012-10-22 ھێنراوە. 'Hispanic Americans,' which includes persons of Mexican American-, Puerto Rican-, Cuban, Dominican-, Central or South American, or other Spanish, culture or origin, regardless of race;
  5. ^ «US Small Business Administration 8(a) Program Standard Operating Procedure» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ۲۵ ئەیلوول ۲۰۰۶ ئەرشیڤ کراوە. لە 2012-10-22 ھێنراوە. SBA has defined 'Hispanic American' as an individual whose ancestry and culture are rooted in South America, Central America, Mexico, Cuba, the Dominican Republic, Puerto Rico, or the Iberian Peninsula, including Spain and Portugal. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |archivedate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠٠٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  6. ^ «Overview of Race and Hispanic Origin: 2010» (PDF). U.S. Census Bureau. لە 2011-03-28 ھێنراوە. "Hispanic or Latino" refers to a person of Cuban, Mexican, Puerto Rican, South or Central American, or other Spanish or Portuguese culture or origin regardless of race.
  7. ^ «American FactFinder Help: Hispanic or Latino origin». United States Census Bureau. لە ڕەسەنەکە لە ۱۲ دسامبر ۲۰۱۲ ئەرشیڤ کراوە. لە 2008-10-05 ھێنراوە. For Census 2000, American Community Survey: People who identify with the terms "Hispanic" or "Latino" are those who classify themselves in one of the specific Hispanic or Latino categories listed on the Census 2000 or ACS questionnaire - "Mexican," "Puerto Rican," or "Cuban" - as well as those who indicate that they are "other Spanish, Hispanic, or Latino." The countries or people who are in the Hispanic or Latino American groups in the Census Bureau's reports are the following: Spain, Mexico, Puerto Rico, Cuba, Brazil, Dominican Republic, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Nicaragua, Panama, El Salvador, Argentina, Bolivian, Chile, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru, Uruguay, Venezuela. Origin can be viewed as the heritage, nationality group, lineage, or country of birth of the person or the person's parents or ancestors before their arrival in the United States. People who identify their origin as Spanish, Hispanic, or Latino may be of any "race". 1990 Census of Population and Housing: A self-designated classification for people whose origins are from Spain, the Spanish speaking countries of Central or South America, the Caribbean, or those identifying themselves generally as Spanish, Spanish-American, etc. Origin can be viewed as ancestry, nationality, or country of birth of the person or person's parents or ancestors prior to their arrival in the United States. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |archivedate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ٥ی ئازاری ٢٠٠١ لو Library of Congress، ئەرشیڤ کراوە
  8. ^ Office of Management and Budget. «Revisions to the Standards for the Classification of Federal Data on Race and Ethnicity. Federal Register Notice October 30, 1997». لە ڕەسەنەکە لە ٨ی شوباتی ٢٠٠٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 2012-06-01 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)
  9. ^ Grieco، Elizabeth M. «Overview of Race and Hispanic Origin: 2000» (Portable Document Format). United States Census Bureau. لە 2008-04-27 ھێنراوە.
  10. ^ «B03001. Hispanic or Latino origin by specific origin». 2009 American Community Survey 1-Year Estimates. U.S. Census Bureau. لە ڕەسەنەکە لە ۱۲ فوریه ۲۰۲۰ ئەرشیڤ کراوە. لە 2010-10-17 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |archivedate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ١٢ی شوباتی ٢٠٢٠ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
  11. ^ «CIA – The World Factbook – Field Listing :: Ethnic groups». لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە 2010-11-18 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)
  12. ^ US Census Bureau Public Information Office. «Most Children Younger Than Age 1 are Minorities, Census Bureau Reports - Population - Newsroom - U.S. Census Bureau». لە 5 March 2015 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  13. ^ «T1. Population Estimates [10]; Data Set: 2007 Population Estimates». United States Census Bureau. لە ڕەسەنەکە لە ۱۲ فوریه ۲۰۲۰ ئەرشیڤ کراوە. لە 2008-04-30 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |archivedate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |dead-url= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ١٢ی شوباتی ٢٠٢٠ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە