بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھایپەرلووپ یەک

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Hyperloop One XP-1 پۆد لە کاتی خستنەروود.

هایپەرلووپ هایپەرلۆپ یەک (لە ئۆکتۆبەری ٢٠١٧ تا تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ بە ڤێرجن هایپەرلووپ یان ڤێرجن هایپەرلووپ یەک ناسراوە) کۆمپانیایەکی ئەندازیاریی گواستنەوەی ئەمریکییە کە کاردەکات بۆ بازرگانیکردنی چەمکی گەشتە خێراکان کە پێی دەوترێت ھایپەرلووپ کە جۆرێکە لە شەمەندەفەری بۆشایی. کۆمپانیاکە لە ١ی حوزەیرانی ٢٠١٤دامەزراوە و لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ڕێکخرایەوە و ناوی گۆڕدرا.

سیستەمی ھایپەرلووپ مەبەست لێی گواستنەوەی بارەکانە (پێشتر سەرنشینەکانیش) بە خێرایی هێڵی ئاسمانی بەڵام بە بەشێکی کەم لە تێچوونەکە. ئەوان بە شێوەیەک دیزاین کراون کە بە هەڵواسراو لەلایەن سیستەمی موگناتیسیەوە لە بۆرییەکی بۆشاییدا کاربکەن[١]، چەمکی ڕەسەنی هایپەرلۆپ پێشنیاری بەکارهێنانی ماتۆڕێکی کارەبایی هێڵی کرد بۆ خێراکردن و خاوکردنەوەی پۆدێکی بەرزبوونەوەی هەوا لە ڕێگەی بۆرییەکی پەستانی نزمەوە. ئۆتۆمبێلەکە بە خێرایی ٧٦٠ میل لە کاتژمێرێکدا بە بێدەنگی دەخلیسکا و گێژاوی زۆر کەم بوو[٢]، پێشنیار دەکرێت سیستەمەکە بە تەواوی سەربەخۆ بێت، بێدەنگ بێت، ڕاستەوخۆ بۆ شوێنی مەبەست و لەسەر داواکاری بێت. بەو پێیەی پێشنیار دەکرێت لەسەر ستوون یان تونێل لە ژێر زەویدا دروست بکرێت، مەترسییەکانی پەڕینەوە لە پلەدا لەناو دەبات و پێویستی بە مافی ڕێگای بچووکترە لە چاو شەمەندەفەری خێرا یان ڕێگای خێرا، ڤێرجن هایپەرلووپ گۆڕانکاری تەکنیکی جەوهەری لە پێشنیاری سەرەتایی ئیلۆن مەسکدا کردووە و هەڵیبژاردووە کە ڕێگای خەیاڵیی لۆس ئەنجلۆس بۆ سان فرانسیسکۆ پەیڕەو نەکات کە ماسک لە وەرەقە سپییەکەی ساڵی ٢٠١٣ی دیزاینی ئەلفادا پێشبینی کردووە.کۆمپانیاکە لە ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧ ٢٩٥ ملیۆن دۆلاری کۆکردبووەوە [٣] و جۆرێک لە تەکنەلۆژیای پاڵنانی لە ١١ی ئایاری ٢٠١٦ لە شوێنی تاقیکردنەوەکەی لە باکووری لاس ڤێگاس نیشان دا، ٥٠٠ مەتری گەشەپێدانی لوپ (DevLoop)ی تەواو کردووە و لە ١٢ی ئایاری٢٠١٧، یەکەم تاقیکردنەوەی تەواوی خۆی ئەنجامدا. تاقیکردنەوەکە پێکهاتەکانی هایپەرلۆپی تێکەڵ کرد کە بریتی بوون لە بۆشایی، پاڵنەر، بەرزبوونەوە، شلە، سیستەمی کۆنترۆڵ، بۆری و پێکهاتەکان، تا مانگی ئایاری ٢٠١٩ کۆمپانیاکە ٤٠٠ ملیۆن دۆلاری کۆکردبووەوە.

ئامانجی ئاشکراکراوی ئەو کۆمپانیایە ئەوەیە کە تا ساڵی ٢٠٣٠ دەست بە کارەکانی بازرگانی بکات.

لە ٨ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، دوای زیاتر لە ٤٠٠ تاقیکردنەوەی بێ تیم، کۆمپانیاکە یەکەم تاقیکردنەوەی مرۆڤی بە خێرایی ١٧٢ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا لە شوێنی تاقیکردنەوەکەی لە لاس ڤێگاس لە ویلایەتی نیڤادا ئەنجامدا، بەڵام لە شوباتی ٢٠٢٢ کۆمپانیاکە پلانەکانی بۆ گەشتکردن بە ڕێژەی مرۆیی وازی لێهێنا و لەبری ئەوە سەرنجی خستە سەر گواستنەوەی بار، زیاتر لە سەد کارمەندی لە کارەکانیان دوورخستەوە کە دەکاتە نیوەی کۆی هێزی کارەکەی. دواتر لە مانگی تشرینی دووەمی ئەو ساڵەدا کۆمپانیاکە ڕەزامەندی دەربڕی لەسەر دەستبەرداربوون لە مارکەی ڤێرجن، گەڕایەوە بۆ ناوی هایپەرلووپ یەک.

مێژوو

[دەستکاری]

بیرۆکە

[دەستکاری]

بیرۆکەی شەمەندەفەر لە بۆشاییدا چەندین جار لە مێژووی زانست و زانستی خەیاڵیدا وردتر کراوەتەوە. چەمکی گواستنەوەی هایپەرلۆپ بۆ یەکەمجار لەلایەن ڕۆبەرت ئێچ گۆداردەوە لە ساڵی ١٩٠٤ ناسێندرا.[٤] [٥]

پلانەکانی ئەم دواییە بۆ وەشانێکی شەمەندەفەری بۆشایی بە ناوی هایپەرلووپ لە گفتوگۆیەکی نێوان ئیلۆن مەسک و شێرڤین پیشەڤار وەبەرهێنەری ئەمریکییە ئێرانییەکان لە دۆڵی سلیکۆن سەریهەڵدا کاتێک لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٢دا پێکەوە دەچوونە کوبا بۆ ئەرکێکی مرۆیی، پیشەڤار داوای لە ماسک کرد وردەکارییەکانی هایپەرلۆپەکەی بخاتەڕوو بیرۆکەکە، کە پیشەسازییەکە ماوەیەک بوو بیری لێدەکردەوە. پیشەڤار پێشنیاری بەکارهێنانی بۆ بارهەڵگر کرد، بیرۆکەیەک کە ماسک لەبەرچاوی نەگرتبوو، بەڵام وتی بیر لە سەرچاوە کراوە دەکاتەوە بۆ چەمکەکە چونکە زۆر سەرقاڵی بەڕێوەبردنی سپەیس ئێکس و تێسلا بووە. پیشەڤار پاڵ بە ماسکەوە نا کە بیرۆکەکانی خۆی سەبارەت بە هایپەرلووپ بڵاو بکاتەوە، بۆ ئەوەی پیشەڤار بتوانێت لێیان بکۆڵێتەوە.

لە ١٢ی ئابی ٢٠١٣، ماسک وەرەقەی سپی هایپەرلووپ ی بڵاوکردەوە، کە سەرنج و جۆش و خرۆشێکی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا. لە چەند مانگی دواتردا پیشەڤار کۆمپانیای هایپەرلووپ تەکنەلۆجیای دامەزراند کە دواتر ناوی گۆڕدرا بۆ هایپەرلۆپ یەک و یەکەم ئەندامانی دەستەی کارگێڕی وەرگرت، لەوانە دەیڤید ئۆ ساکس، جیم مێسینا و جۆ لۆنسدەیل. هەروەها پیشەڤار هاودامەزرێنەرێکی دامەزراند کە ئەندازیاری پێشووی سپەیس ئێکس بوو برۆگان بامبرۆگان. کۆمپانیاکە لە مانگی نۆڤەمبەری ٢٠١٤ لە گەراجی بامبرۆگان لە لۆس ئەنجلۆس دوکانی دانا، تا مانگی یەکی ساڵی ٢٠١٥ کۆمپانیاکە ٩ ملیۆن دۆلاری وەک سەرمایەی مەترسیدار لە شێرپا کاپیتاڵی پیشەڤار و وەبەرهێنەرانی وەک فۆرماسیۆنی ٨ و ژێن فند کۆکردەوە، و توانی بچێتە ناو ئێستای خۆیەوە کەمپەس لە ناوچەی هونەری لۆس ئەنجلۆس. گۆڤاری فۆربێس کۆمپانیاکەى خستە بەرگی شوباتی ٢٠١٥، بەمەش کۆمپانیا دەستپێشخەرەکە زۆر کەسی تازە و ئارەزووی وەبەرهێنەرە نوێیەکانی نیشتەوە. لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٥، پیشەڤار ڕۆب لۆید سەرۆکی پێشووی سیسکۆی وەک وەبەرهێنەر و لە کۆتاییدا بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیاکە دامەزراند.[٦] [٧]

پارەدان و گەشەکردن

[دەستکاری]

لە نێوان مانگی حوزەیرانی ٢٠١٥ و کانوونی دووەمی ٢٠١٥ کۆمپانیاکە بەردەوام بوو لە دامەزراندنی ئەندازیاران و فراوانکردنی کەمپی ناوەندی شارەکەی (ئێستا تا ٧٥ هەزار پێی چوارگۆشە). لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ کۆمپانیای هایپەرلووپ تەک ڕایگەیاند کە تاقیکردنەوەی پاڵنەر لە هەوای کراوەدا لە شوێنێکی نوێی تاقیکردنەوە و سەلامەتی لە ویلایەتی نیڤادا ئەنجام دەدات. لەو کاتەدا کۆمپانیاکە ئاشکرای کرد کە تا ئێستا ٣٧ ملیۆن دۆلاری لە بواری دارایی کۆکردۆتەوە و خولێکی زنجیرەی بی بە بڕی ٨٠ ملیۆن دۆلار تەواو دەکات، کە لە مانگی ئایاری ٢٠١٦دا دایانخست. لە ئۆکتۆبەری ٢٠١٦ کۆمپانیاکە ڕایگەیاند کە ٥٠ ملیۆن دۆلاری دیکەی کۆکردۆتەوە، کە بە سەرکردایەتی وەبەرهێنانێکی کۆمپانیای دی پی وۆرلد بووە.[٨]

تاقیکردنەوەی پاڵنەر لە هەوای کراوە یان POAT، بە سەرکەوتوویی لە باکووری لاس ڤێگاس لە ١١ی ئایاری ٢٠١٦ بەڕێوەچوو. POAT sled خێراتر بوو بۆ ١٣٤ میل لە کاتژمێرێکدا (٢٠١٦ کم/کاتژمێر) لە ٢.٣ چرکەدا، کە نوێنەرایەتی بەڵگەیەکی گرنگی چەمکەکە دەکات، لەو کاتەدا، کۆمپانیای Hyperloop One کە ناوی گۆڕدرابوو، ڕایگەیاند کە هاوبەشی لەگەڵ کۆمپانیاکانی ئەندازیاری و دیزاینی جیهانی وەک AECOM، SYSTRA، Arup، Deutsche Bahn، General Electric و Bjarke Ingels مسۆگەر کردووە.[٩]

لە ١٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦، هایپەرلووپ یەک یەکەم دیزاینی سیستەمی خۆی بە هاوکاری لەگەڵ گروپی Bjarke Ingels بڵاوکردەوە.

تەرکیز لەسەر گواستنەوەی بار و دەرکردن

[دەستکاری]

لە شوباتی ٢٠٢٢، ڕۆژنامەی فاینانشیاڵ تایمز بڵاویکردەوە کە کۆمپانیاکە زیاتر لە ١٠٠ کارمەندی لە کارەکانیان دوورخستووەتەوە، بەم هەنگاوە ڕێگەی پێداوە لەبری گەشتکردنی سەرنشینەکان سەرنجی لەسەر گواستنەوەی بارهەڵگرەکان بێت. لە کانوونی دووەمی ٢٠٢٢، خولی دووەمی دەرکردنەکان ڕاپۆرت کرا، کە تیایدا سەرنجی لەسەر ستافی ناوەندی شاری لۆس ئەنجلۆسی کۆمپانیاکە و تیمی کارپێکردنی لاس ڤێگاس بوو.

لە کاتێکدا کە هایپەرلووپ یەک گرنگی بە گواستنەوەی بار دەدات، ڕکابەرەکانی بەردەوامن لە گرنگیدان بە تێکەڵەیەک لە گەشتی بارهەڵگر و سەرنشین.

پارەدان

[دەستکاری]

کۆمپانیای هایپەرلووپ یەک تا مانگی ئایاری ٢٠١٩ زیاتر لە ٤٨٥ ملیۆن دۆلاری کۆکردۆتەوە، وەبەرهێنەرەکانی بریتین لە شێرپا کاپیتال، فۆرماسیۆنی ٨، ١٣٧ ڤێنچەرز، دی پی وۆرلد، خوسلا ڤێنچەرز،کاسپیان ڤێنچەر کاپیتال، فاست دیجیتاڵ، وێستەرن تەکنەلۆجی ئینڤێستمەنت، ژێن فند، جی ئێی ڤێنچەرز. [١٠] [١١]

داوای یاسایی

[دەستکاری]

لە تەمموزی ٢٠١٦، CTO و هاودامەزرێنەری کۆمپانیاکە برۆگان بامبرۆگان کۆمپانیاکەیان بەجێهێشت، دواتر سکاڵای یاساییان لەگەڵ سێ کارمەندی پێشووی دیکە تۆمارکرد کە تۆمەتی پێشێلکردنی ئەرکی باوەڕپێکراوی و خراپ بەکارهێنانی سەرچاوەکانی کۆمپانیاکەیان تۆمارکرد. لە ١٩ی تەمموزی ٢٠١٦، کۆمپانیای هایپەرلووپ وەن سکاڵای پێچەوانەی لە دژی ئەو چوار کارمەندەی پێشوو تۆمار کرد و گوایە کودەتایەکی شکستخواردووی کۆمپانیاکەیان ئەنجامداوە، لە پرۆسەی پێشێلکردنی ڕێکەوتنەکانی دەوروبەری ئەرکی متمانەپێکراوی، ڕکابەری نەکردن، زانیاری خاوەندارێتی و بێڕێزی نەکردن، هەروەها دەستوەردانی بە مەبەست لە پەیوەندییە گرێبەستییەکان. ڕۆژی ١٨ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ هەردوولا ڕێککەوتن لەسەر یەکلاییکردنەوەی ئەو داوایە. مەرجەکان نهێنی بوون و ئاشکرا نەکرابوون. بامبرۆگان و کارمەندانی پێشووی هایپەرلووپ یەک و سپەیس ئێکس، دواتر کۆمپانیای ئاریڤۆیان دامەزراند، کە ئێستا کۆمپانیایەکی هایپەرلووپ لەکارکەوتووە.[١٢] [١٣] [١٤]

پێشانگا

[دەستکاری]

سەرچاوە

[دەستکاری]
  1. ^ «"مێژووی هایپەرلۆپ و بۆرییە هەواییەکان وەک گواستنەوە - بزنس ئینسایدەر"». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢٥ی ئایاری ٢٠٢٠.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  2. ^ «ئۆپجینۆرد، ماکس ئێم ج. "لەبارەی دیزاینی ئایرۆداینامیکیی چەمکی هایپەرلۆپ" (PDF). وێب.میت.ئێدو» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ «ڕیچارد برانسۆن چەرخی هایپەرلووپ دەگرێت دوای ئەوەی پیشەڤار لە ژێر هەورێکدا دەردەچێت».
  4. ^ «پاتێنت US2511979A: سیستەمی گواستنەوەی بۆری بۆشایی patents.google.com،».
  5. ^ «گارفیڵد، لیانا. "١٥ وێنەی سەرنجڕاکێش کە پەرەسەندنی ٢٠٠ ساڵەی هایپەرلووپ نیشان دەدەن". بزنس ئینسایدەر. لە ڕێکەوتی ١ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە».
  6. ^ «"Hyperloop Is Real: ناسینی ئەو دەستپێشخەرانەی کە گەشتی سەروو دەنگی دەفرۆشن". فۆربێس. ئێمە. February 11, 2015. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە 14ی تشرینی دووەمی 2016. وەرگیراوە لە 11ی تشرینی دووەمی 2016».
  7. ^ «سینگڵتۆن، میکا (١١ی شوباتی ٢٠١٥). "هایپەرلووپ تەکنەلۆجی هەوڵدەدات خەونی ئیلۆن ماسک بکاتە واقیع". لێوار، قەراخ، سنوور. ئێمە. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە ١٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥. بەدواداچوون بۆ ٢٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥».
  8. ^ «"هایپەرلۆپ یەک پشتگیری لە دی پی وۆرلد بەدەست دەهێنێت". ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. وەرگیراوە لە 15ی تشرینی دووەمی 2016».
  9. ^ «واکەر، ئەلیسا (١٠ی ئایاری ٢٠١٦). "لێرەدا یەکەم تاقیکردنەوەی تەواوەتی هایپەرلووپ چۆن دەبێت [نوێکرایەوە]". گیزمۆدۆ. ئەمریکا: گاوکەر میدیا. لە ئەسڵیەوە ئەرشیڤ کراوە لە 11ی ئایاری 2016. وەرگیراوە لە 11ی ئایاری 2016».
  10. ^ «تیلی، ئارۆن (١١ی ئایاری ٢٠١٦). "هایپەرلۆپ یەک هاوبەشی سەرەکی ڕادەگەیەنێت، وەبەرهێنانی ٨٠ ملیۆن دۆلار لەکاتێکدا یەکەم تاقیکردنەوەی گشتی ئامادە دەکات". فۆربێس. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧. وەرگیراوە لە ٣١ی ئابی ٢٠١٧».
  11. ^ «"خولەکانی پارەدان بە ڤێرجین هایپەرلۆپ یەک، بەهادان و وەبەرهێنەران". ئایاری ٢٠١٩».
  12. ^ «گیوس، مێگان (١ی تەمموزی ٢٠١٦). "CTO و هاوبەشی دامەزرێنەری کۆمپانیای هایپەرلووپ یەک لەناو گرژییە ڕاپۆرتکراوەکاندا جێدەهێڵێت". ئارس تەکنیکا. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە ٢٤ی تەمموزی ٢٠١٦. وەرگیراوە لە ٢٠ی تەمموزی ٢٠١٦».
  13. ^ «ڕیم، گارێت (٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦). "هایپەرلۆپ یەک داوای یاسایی کارمەندان یەکلایی دەکاتەوە". گۆڤاری بازرگانی لۆس ئەنجلۆس. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە 21ی تشرینی دووەمی 2016. بەدواداچوون بۆ 21ی تشرینی دووەمی 2016».
  14. ^ «گیوس، مێگان (١٢ی تەمموزی ٢٠١٦). "CTO پێشووی هایپەرلۆپ ون ئیدعای ئەوە دەکات کە جێبەجێکارەکە پەتێکی لە ئۆفیسەکەیدا داناوە". ئارس تەکنیکا. ئەرشیڤ کراوە لە ئەسڵی لە ٢٠ی تەمموزی ٢٠١٦. وەرگیراوە لە ٢٠ی تەمموزی ٢٠١٦».

بەستەری دەرەکی

[دەستکاری]