کۆچەر بیرکار
| کۆچەر بیرکار | |
|---|---|
 وێنەیەکی کۆچەر بیرکار | |
| لەدایکبوون | فەرەیدوون درەخشانی[١][٢] ١٩٧٨ (تەمەن ٤٤–٤٥) مەریوان، ئێران |
| نیشتەجێ | کامبریدج، شانشینی یەکگرتوو |
| نەتەوە | کورد[٣] |
| بوارەکان | ڕەھەند و ئەندازەی جەبری |
| دامەزراوەکان | زانکۆی کامبریج |
| خوێندی باڵا | زانکۆی تاران زانکۆی نۆتینگھام |
| ڕاوێژکاری دکتۆرا | Ivan Fesenko و Vyacheslav Shokurov |
| ناسراوە بەھۆی | flips, minimal models, finite generation, pluricanonical systems, boundedness of Fano varieties, char p geometry |
| خەڵاتە دیارەکان | خەڵاتی لێڤێرھووڵم ٢٠١٠ خەڵاتی بنکەی بیرکاریی پاریس ٢٠١٠ خەڵاتی مۆر بۆ وتاری لێکۆڵینەوەیی ٢٠١٦ خەڵاتی فیڵدز ٢٠١٨ |
| وێبگە Caucher Birkar Website | |
کۆچەر بیرکار (FRS) (فەرەیدوون درەخشانی؛ لەدایکبووی ١٩٧٨ لە مەریوان، ئێران) بیرکارێکی ھاوچەرخی کوردە، کە ئێستا لە زانکۆی کەمبریج پرۆفیسۆرە.[٤] لە ساڵی ٢٠١٨دا توانی گەورەترین خەڵاتی بیرکاریی جیھانی فیڵدز کە بە نۆبێلی بیرکاری ناسراوە دەستەبەر بکات. کۆچەر بیرکار وتوویەتی «ھیوادارم ئەم خەڵاتە بزە بخاتە سەر لێوی چل ملیۆن کورد».[٥]
ژیاننامە[دەستکاری]
کۆچەر بیرکار، لە ساڵی ١٩٧٨، لە گوندی نێی سەر بە شارستانی مەریوان لە خێزانێکی جووتیار لەدایک بوو، کۆچەر سێھەم منداڵی خێزانێکی ٦ منداڵییە. خێزانەکەی پێداویستی ژیانیان لە ڕێگەی کشتوکاڵ و چاندنی گەنم و سەوزیجات دابین کردووە. ڕۆژانی منداڵی کۆچەر لە بارودۆخێکی ناخۆشدا بوو، لەو کاتەی شۆڕشی ئیسلامی ئێران لە ناوخۆدا سەری ھەڵدابوو و لە لایەکی تر شەڕیی نێوان عێراق و ئێران ناوچەکەی کاول کردبوو، بەڵام بنەماڵەی کۆچەر سەرەڕای ئەم ناخۆشییە توانیبوویان شوێنێکی ئارام بۆ کۆچەر دابین بکەن، ھەر وەک کۆچەر خۆی دەڵێت: «ڕێک لەدوای لەدایکبوونم شۆڕشی ئیسلامیی ئێران دەستی پێ کرد و دواتر جەنگی ئێران-عێراق، بەڵام خۆشبەختانە ئێمە ھەموو ئەو شتانەی کە پێویست بوون خۆمان دابینمان دەکردن، بۆیە توانیمان ڕزگارمان بێت».[٦]
خوێندەواری[دەستکاری]
خوێندنی سەرەتایی لە مەریوان بردووەتە سەر و پلەی کارناسیی لە ساڵی ٢٠٠٠دا لە زانکۆی تاران دوایی ھێناوە. لە دوایی لە ساڵی ٢٠٠٤دا لە زانکۆی ناتینگھام پلەی پی ئێچ دیی بە دەست ھێناوە.
توێژینەوە[دەستکاری]
بیرکار بە زۆری لەسەر ئەندازەی جەبری (Algebraic Geometry) کار دەکات. ھەروەھا بەرپرس و داھێنەری ماڵپەڕی کۆری زانیاری و داھێنان بووە. ھەروەھا بیرکار لە زۆرێک کونفڕانسی بیرکاری لە وڵاتانی دونیادا بەشداریی کردووە.
خەڵاتەکان[دەستکاری]
کۆچەر بیرکار چوار خەڵاتی گرنگی لە بواری بیرکاریدا بەدەست ھێناوە:
- خەڵاتی بنکەی بیرکاریی پاریس
- خەڵاتی لێڤێرھووڵم
- خەڵاتی مۆر بۆ وتاری لێکۆڵینەوەیی، ٢٠١٦[٧]
- خەڵاتی فیڵدز لە ساڵی ٢٠١٨دا
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ "جایزه معادل "نوبل ریاضی" به یک کرد ایرانی پناهنده به بریتانیا رسید". VoA (بە فارسی). 1 August 2018.
- ^ "چرا مریم میرزاخانی و کوچر بیرکار مهاجرت کردند؟". BBC (بە فارسی). 3 August 2018.
- ^ نیکۆڵا داڤیس و نامان خاو. A Kurdish man who came to Britain as a refugee after fleeing conflict two decades ago is one of four men who have been awarded the Fields medal, considered the equivalent of a Nobel prize for mathematics. (ئینگلیزی). ماڵپەڕی دەگاردیان. سەردان لە ڕێکەوتی ٨-٨-٢٠١٨.
- ^ زانکۆی کامبریج. "ماڵپەڕی فەرمی پرۆفیسۆر بیرکار". Retrieved 1-8-2018.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ^ گۆڤاری نەیچر,
- ^ گۆڤاری زانستیی ھۆژین، ساڵی دووھەم، ژمارەی پێنج و شەش، کۆچەر بیرکار کێیە؟
- ^ ": کۆمەڵگەی بیرکارانی ئەمریکی".
بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]
- ئەندامانی ئەنجومەنی پاشایەتی
- براوەکانی خەڵاتی فیڵدز
- بریتانییەکانی بە ڕەچەڵەک کورد
- پەنابەرە ئێرانییەکان
- خەڵکی پارێزگای کوردستان
- خەڵکی مەریوان
- دەرچووانی زانکۆی تاران
- زانا کوردەکان
- زیندووان
- کەسایەتییەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان
- کورد
- کوردەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان
- کۆچبەرە ئێرانییەکانی شانشینی یەکگرتوو
- لەدایکبووانی ١٩٧٨
- ماتماتیکزانانی ئێرانی
- ماتماتیکزانانی بریتانی
- ماتماتیکزانانی کورد