ڕۆژی جیهانی پەرستاران

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
خوێندکارانی پەرستاری چیک (٢٠٠٦).

ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران (IND) ڕۆژێکی نێودەوڵەتییە کە لە سەرانسەری جیهاندا لە ١٢ی ئایار (ساڵڕۆژی لەدایکبوونی فلۆرەنس نایتینجڵ) هەموو ساڵێک بەڕێوەدەچێت، بۆ یادکردنەوەی ئەو بەشداریانەی کە پەرستاران لە کۆمەڵگادا دەیکەن.[١]

پاشبنەما[دەستکاری]

ئەنجومەنی نێودەوڵەتی پەرستاران (ICN) لە ساڵی ١٩٦٥ەوە ئەم ڕۆژەی بەڕێوەدەبات، لە ساڵی ١٩٥٣ دۆرۆتی سازەرلاند، بەرپرسێک لە وەزارەتی تەندروستی و پەروەردە و خۆشگوزەرانی ئەمریکا، پێشنیاری کرد کە سەرۆک دوایت دی ئایزنهاوەر "ڕۆژی پەرستاران" ڕابگەیەنێت: بەڵام پەسەندی نەکرد.

لە مانگی یەکی ساڵی ١٩٧٤، ١٢ی ئایار بۆ ئاهەنگگێڕان بەو ڕۆژە هەڵبژێردرا چونکە ساڵڕۆژی لەدایکبوونی فلۆرانس نایتنگەیلە، دامەزرێنەری پەرستاری مۆدێرن،[٢] ساڵانە ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران کیتی ڕۆژی جیهانی پەرستاران ئامادە دەکات و دابەشی دەکات، کیتەکە کەرەستەی پەروەردەیی و زانیاری گشتی لەخۆدەگرێت، بۆ بەکارهێنانی لەلایەن پەرستارانەوە لە هەموو شوێنێک. لە ساڵی ١٩٩٨ەوە، ٨ی ئایار وەک ڕۆژی ساڵانەی نیشتمانی پەرستاری خوێندکار دەستنیشانکرا.

تەوەرەکان[دەستکاری]

بابەتەکانی ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران بۆ ڕۆژی جیهانی پەرستاران:

  • ١٩٨٨ – دایکایەتی سەلامەت
  • ١٩٨٩ – تەندروستی قوتابخانە
  • ١٩٩٠ – پەرستاران و ژینگە
  • ١٩٩١ – تەندروستی دەروونی – پەرستاران لە کرداردا
  • ١٩٩٢ – پیربوونی تەندروست
  • ١٩٩٣ – کوالیتی و تێچوون و پەرستاری
  • ١٩٩٤ – خێزانە تەندروستەکان بۆ نەتەوەیەکی تەندروست
  • ١٩٩٥ – تەندروستی ژنان: پەرستاران ڕێگایان خۆشکرد
  • ١٩٩٦ – تەندروستی باشتر لە ڕێگەی توێژینەوەی پەرستارییەوە
  • ١٩٩٧ – گەنجانی تەندروست = داهاتوویەکی گەشاوەتر
  • ١٩٩٨ – هاوبەشی بۆ تەندروستی کۆمەڵگا
  • ١٩٩٩ – ئاهەنگ گێڕان بە ڕابردووی پەرستاری، ئیدیعای داهاتوو
  • ٢٠٠٠ – پەرستاران – هەمیشە بۆ تۆ
  • ٢٠٠١ – پەرستاران، هەمیشە بۆ ئێوە: یەکگرتوو دژی توندوتیژی
  • ٢٠٠٢ – پەرستاران هەمیشە بۆ تۆ: چاودێریکردنی خێزانەکان
  • ٢٠٠٣ – پەرستاران: بەرەنگاربوونەوەی چەواشەکاری ئایدز، کارکردن بۆ هەمووان
  • ٢٠٠٤ – پەرستاران: کارکردن لەگەڵ هەژاران؛ دژی هەژاری
  • ٢٠٠٥ – پەرستاران بۆ سەلامەتی نەخۆشەکان: بە ئامانجگرتنی دەرمانی ساختە و دەرمانی ناستاندارد
  • ٢٠٠٦ – کارمەندی سەلامەت ژیانی ڕزگار کرد
  • ٢٠٠٧ – ژینگەکانی پراکتیکی ئەرێنی: شوێنی کارکردنی کوالیتی = چاودێری کوالیتی نەخۆش
  • ٢٠٠٨ – گەیاندنی کوالیتی، خزمەتکردنی کۆمەڵگاکان: پەرستاران پێشەنگی چاودێری تەندروستی سەرەتایی و چاودێری کۆمەڵایەتی
  • ٢٠٠٩ – گەیاندنی کوالیتی، خزمەتکردنی کۆمەڵگاکان: پەرستاران پێشەنگی داهێنانەکانی چاودێری
  • ٢٠١٠ – گەیاندنی کوالیتی، خزمەتکردنی کۆمەڵگاکان: پەرستاران پێشەنگی چاودێری درێژخایەن
  • ٢٠١١ – داخستنی بۆشایی: زیادکردنی دەستڕاگەیشتن و یەکسانی
  • ٢٠١٢ – داخستنی بۆشایی: لە بەڵگەوە بۆ کردار
  • ٢٠١٣ – داخستنی بۆشایی: ئامانجەکانی گەشەپێدانی هەزارە
  • ٢٠١٤ – پەرستاران: هێزێک بۆ گۆڕانکاری – سەرچاوەیەکی گرنگ بۆ تەندروستی
  • ٢٠١٥ – پەرستاران: هێزێک بۆ گۆڕانکاری: چاودێری کاریگەرە، کاریگەرە لە تێچوون
  • ٢٠١٦ – پەرستاران: هێزێک بۆ گۆڕانکاری: باشترکردنی خۆڕاگری سیستەمی تەندروستی
  • ٢٠١٧ – پەرستاران: دەنگێک بۆ سەرکردایەتیکردن – گەیشتن بە ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام
  • ٢٠١٨ – پەرستاران: دەنگێک بۆ سەرکردایەتیکردن – تەندروستی مافێکی مرۆڤە
  • ٢٠١٩ – پەرستاران: دەنگێک بۆ سەرکردایەتیکردن – تەندروستی بۆ هەمووان
  • ٢٠٢٠ – پەرستاران: دەنگێک بۆ سەرکردایەتیکردن – پەرستاری جیهان بۆ تەندروستی [٣]
  • ٢٠٢١ - پەرستاران: دەنگێک بۆ سەرکردایەتیکردن - دیدگایەک بۆ چاودێری تەندروستی داهاتوو
  • ٢٠٢٢ - پەرستاران: جیاوازی دروست بکەن
  • ٢٠٢٣ - پەرستارەکانمان. داهاتوومان.

چالاکییە نیشتمانییەکان[دەستکاری]

ئوتسرالیا[دەستکاری]

باشترین پەرستاری ساڵ لە ئوسترالیا لە مەراسیمێکدا لە یەکێک لە پایتەختەکانی ویلایەتەکە ڕادەگەیەنرێت. سەرەڕای ئەوەش، لە هەریەک لە ویلایەت و ناوچەکانی ئوسترالیا، لە ماوەی هەفتەکەدا ئاهەنگی جۆراوجۆری خەڵاتکردنی پەرستاری بەڕێوەدەچێت.[٤]

چین[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠٠٧دا ٥٠٠٠ پەرستار لە شاری یچون لە هەرێمی جیانگشی لە ڕۆژهەڵاتی چین کۆبوونەوە.[٥]

ئێرلەندا[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠١٢ەوە، پەرستار جۆبس ئێرلەندا (دەزگایەکی دامەزراندنی پەرستارانی ئێرلەندی) هەڵمەتێکی هەفتەیی بەبێ بەرامبەر دەستپێدەکات بۆ ئاهەنگگێڕان بە پەرستاران لە ٦-١٢ی ئایار هەموو ساڵێک. ئەم ئاهەنگە هەفتەییە پلاتفۆرمە دیجیتاڵیەکانی وەک تویتەر و فەیسبووک بەکاردەهێنێت بۆ پەرەپێدانی ئەو کارە گەورەیەی پەرستاران ئەنجامی دەدەن بە بەکارهێنانی هاشتاگی #CelebrateNurses. خەڵک سەرنج و سوپاس و پێزانینی ئەرێنی خۆیان لە ماڵپەڕی ئاهەنگگێڕان بە پەرستاران بەجێدەهێڵن کە تێیدا کۆکراونەتەوە بۆ کتێبێکی ئەلیکترۆنی کە لە دامەزراوە پزیشکییەکان لە سەرانسەری ئێرلەندا هاوبەشە.[٦]

سەنگاپورە[دەستکاری]

سەنگافورە لە یەکەمی ئابدا ڕۆژی پەرستاران بەڕێوەدەبات، [٧]لە ساڵانی ١٨٠٠دا، سەنگافورەیەکی گەشەسەندوو خۆی بینی کە پێویستی بە پێشکەشکردنی چاودێری تەندروستی و خزمەتگوزاری پزیشکی باشترە بۆ دانیشتووانێکی گەشەسەندوو. لە کاتێکدا چەند نەخۆشخانەیەک هەبوون، کەمی پەرستار هەبوو بۆ پاڵپشتی پزیشکەکان. ڕاهیبە فەرەنسییەکانی خانەقای عیسای کۆرپەی پیرۆز ڕاهێنران بۆ ئەوەی ببنە پەرستار بۆ جێبەجێکردنی ئەم پێویستییە، چونکە وەک تاکە ژنە ئەوروپییە خوێندەوارەکان لە سەنگافورە سەیر دەکران کە بتوانن ئەم تەحەدایە ئەنجام بدەن. 1ی ئابی ساڵی ١٨٨٥ سەرەتای گەشەسەندنی پەرستارییە لە سەنگافورە کاتێک ئەم ڕاهیبانە دەستیان بە ئەرکی پەرستاری خۆیان کرد لە نەخۆشخانەی گشتی لە هێڵی سیپۆی لە ناوچەی ئۆترام.[٨]

تایوان[دەستکاری]

لە ساڵی ٢٠٠٣، دوای سەرهەڵدانی نەخۆشی سارس کە زۆر درمییە، سەرۆک چێن شوی بیان لە ڕۆژی جیهانی پەرستاراندا سەردانی نەخۆشخانەیەکی کرد بۆ دەربڕینی سەرسامی بۆ ٣ پەرستار کە بەهۆی سارسەوە گیانیان لەدەستدا، لەنێو کارمەندانی دیکەی پزیشکی کە لە هێڵی پێشەوە شەڕیان دەکرد. ئەو هیوای گەیاندە پەرستاران بۆ خۆبەخشییان بۆ ئەرکی چاودێریکردن و کارمەندانی نەخۆشخانەکانی بیرخستەوە کە پێویستە ڕێوشوێنی خۆپارێزی توند بگرنەبەر بۆ پاراستنی خۆیان پێش ئەوەی پەیوەندییان بە نەخۆشەکانەوە هەبێت.[٩]

تایلەند[دەستکاری]

لە ساڵی ١٩٩٠ەوە، تایلەند ٢١ی تشرینی یەکەم وەک ڕۆژی نیشتمانی پەرستاران بەڕێوەدەبات วันพยาบาลแห่งชาติ (Wan Phayaban Haeng Chat). بەروارەکە یادی لەدایکبوونی سرینەگاریندرا دایکی شازادەیە و لە ٤ی نیسانی ١٩٩٠ پەسەندکرا.[١٠]

بەریتانیا[دەستکاری]

ساڵانە لە وێستمینستەر ئەبی لە لەندەن پرۆسەیەک بەڕێوەدەچێت لە کاتی نوێژەکەدا چرایەکی ڕەمزی لە کەنیسەی پەرستاران لە ئابای وەرگیراوە و لە پەرستارێکەوە دەدرێتە پەرستارێکی دیکە، لەوێشەوە دەدرێتە ڕاگر، کە لەسەر قوربانگای بەرز دادەنێت.

ئەمریکا و کەنەدا (هەفتەی نیشتمانی پەرستاری)[دەستکاری]

ئەمریکا ساڵانە هەفتەی نیشتمانی پەرستاری لە ٦ی ئایار تا ١٢ی ئایار (ڕۆژی لەدایکبوونی فلۆرانس نایتنگەیل) بەڕێوەدەبات. کەنەدا ساڵانە هەفتەی نیشتمانی پەرستاری بەڕێوەدەبات لەماوەی ئەو هەفتەیەی کە ١٢ی ئایار لەخۆدەگرێت. وەزیری تەندروستی کەنەدا هەفتەی نیشتمانی پەرستاری لە کەنەدا لە ساڵی ١٩٨٥ دامەزراند.[١١]

ڤێتنام[دەستکاری]

لە ساڵانی نەوەدەکانەوە پەرستاران ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاریان ناساندووە. بە فەرمی، نەخۆشخانەی زانکۆی ڤێت دوک، هانۆی، ڤێتنام، دەستەی بەڕێوەبەر ساڵیادی ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستارانی لە ١٢ی ئایاری ٢٠١٥ پەسەند کرد. لە ساڵی ٢٠١٨ەوە پرسەکانی وەزارەتی تەندروستی، یەکەم ڕاگەیاندن هاندەری هەموو نەخۆشخانەی چاودێری تەندروستی و دامەزراوە میوانداری بۆنە یان کۆبوونەوە بۆ ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستار لە سەرتاسەری ڤێتنام.

سەرچاوە[دەستکاری]

  1. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران". ئەنجومەنی نێودەوڵەتی پەرستاران..
  2. ^ "فلۆرانس نایتنگەیل: سوپەرستارەکەی پزیشکی". دەیلی ئێکسپرێس. (لە ڕێکەوتی ١٢ی ئایاری ٢٠١٦).
  3. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران پیرۆز بێت". ڕێکخراوەی تەندروستی جیهانی..
  4. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران ٢٠٢٠"..
  5. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران..
  6. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران بە ڕێزلێنانێکی تایبەتی 'ڕووناکی بدرەوشێنەوە' بەڕێوەدەچێت"..
  7. ^ سەنگافورە، دەستەی کتێبخانەی نیشتمانی. "ڕۆژی پەرستاران.
  8. ^ زیاتر لە بانگەوازێک : پەرستاری لە سەنگافورە لە ساڵی ١٨٨٥ەوە. سەنگافورە. وەزارەتی تەندروستیی. سەنگافورە: وەزارەتی تەندروستی..
  9. ^ "سەرۆک چێن پشکنینی بەشی کەرەنتینەی نەخۆشخانەی گشتی پێشمەرگە دێرینەکانی تایپە دەکات". نووسینگەی سەرۆکی تایوان..
  10. ^ "เรื่อง วันพยาบาลแห่งชาติ". سکرتاریەتی ماڵپەڕی کابینە (بە زمانی تایلەندی). (لە ڕێکەوتی ١ی حوزەیرانی ٢٠١٩).
  11. ^ "ڕۆژی نێودەوڵەتی پەرستاران ٢٠٢٠: مێژوو و بابەت و گرنگی ساڵیادی لەدایکبوونی فلۆرانس نایتنگەیل بزانە". (لە ڕێکەوتی ١١ی ئایاری ٢٠٢٠).

بەستەری دەرەکی[دەستکاری]