پەرستاری خێزانیی پزیشکی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
پەرستاری خێزانیی پزیشکی لیوا. مایکل سێرڤس چاودێری کچێک دەکات لە نەخۆشخانەی دەریایی ئەمریکا (USNH) یۆکۆسوکا.

پەرستاری خێزان (FNP) چاوەدێری تەندروستی بەردەوام و گشتگیر بۆ تاک و خێزان لە سەرانسەری هەموو تەمەنەکان، ڕەگەزەکان، نەخۆشیەکان و سیستەمی جەستەدا دابین دەکات. چاودێری سەرەتایی جەخت لەسەر سروشتی گشتگیری تەندروستی دەکاتەوە و لەسەر بنەمای زانیاری نەخۆش لە چوارچێوەی خێزان و کۆمەڵگادا دامەزراوە، جەخت لەسەر خۆپاراستن لە نەخۆشی و بەرەوپێشبردنی تەندروستی دەکاتەوە.[١]

ئەم مێژووەی ئەم ڕۆڵە لە ساڵانی شەستەکانەوە دەستی پێکرد کاتێک پلاندانەرانی چاودێری تەندروستی و یاسادانەران دیارییان کرد کە چاودێری تەندروستی سەرەتایی داواکارییە دەستبەجێیەکانی هاوڵاتیانی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا جێبەجێ ناکات. قوتابخانە پزیشکییەکان پارەیان پێدرا بۆ دەستپێکردنی بەرنامەکانی پراکتیکی خێزان بۆ دابینکردنی ئەم پێویستییە و بزووتنەوەی پراکتیک دەستی بە گەشەکردن کرد.

بڕوانامەی خوێندن و دەستەی کارگێڕی[دەستکاری]

دوای ئامادەکاری پەروەردەیی لە ئاستی ماستەر یان دکتۆرا،پەرستاری خێزانیەکان دەبێت ببنە بڕوانامەی بۆرد لەلایەن دەزگایەکی بڕوانامەدانی پەسەندکراوەوە. بڕوانامەی دەستەی کارگێڕی دەبێت بە بەدەستهێنانی کرێدیتی خوێندنی پەرستاری بەردەوام بپارێزرێت. لە ئەمریکا، بڕوانامەی دەستەی کارگێڕی یان لە ڕێگەی سەنتەری بڕوانامەی پەرستارانی ئەمریکی (بڕوانامەی FNP-BC دەبەخشێت) یان لە ڕێگەی پرۆگرامی بڕوانامەدانی کۆمەڵەی پەرستارانی ئەمریکی (بڕوانامەی NP-C دەبەخشێت) دابین دەکرێت.[٢]

بوون بە پەرستاری خێزانی[دەستکاری]

پێش ئەوەی کەسێک ببێتە پزیشکی پەرستاری خێزان، دەبێت لە پرۆگرامی پەرستاری کۆلێژ یان زانکۆی چوار ساڵە دەربچێت کە لەلایەن کۆمەڵەی کۆلێژەکانی پەرستاری ئەمریکی (AACN) یان خولی نیشتمانی بۆ پەرستاری (NLN) باوەڕپێکراوە. ئەمەش دەبێتە هۆی بەدەستهێنانی بەکالۆریۆسی زانست لە پەرستاری لە کۆلێژ یان زانکۆ. دواتر، کەسێک پێویستی بە دەرچوون دەبێت لە تاقیکردنەوەی مۆڵەتپێدانی RN، کە بریتییە لە NCLEX (تاقیکردنەوەی مۆڵەتی ئەنجومەنی نیشتمانی). دوای دەرچوون لەم تاقیکردنەوە، کەسەکە پەرستارێکی تۆمارکراوە و توانای ئەوەی هەیە بچێتە ناو هێزی کارەوە. زۆربەی پەرستاران بۆ ماوەی چەند ساڵێک لەم بوارەدا کاردەکەن پێش ئەوەی خوێندنی زیاتر بەدەستبهێنن.[٣]

دوای تەواوکردنی ئەم کارە پێشووە، کەسێک دەتوانێت داواکاری پێشکەش بکات و بڕوانامەی ماستەر یان دکتۆرا لە پرۆگرامی پەرستاری خێزانیی پزیشکی وەربگرێت. پێویستە پرۆگرامەکە لەلایەن کۆمیسیۆنی پەروەردەی پەرستاری کۆلێژی (CCNE) یان کۆمیسیۆنی باوەڕپێکردن بۆ پەروەردە لە پەرستاری (ACEN) باوەڕپێکراو بێت.

پەرستاری خێزان لەوانەیە لە چەندین شوێنی کلینیکیدا کار بکات، بە بەکارهێنانی کۆمەڵە کارامەییەکانیان وەک پزیشکی کلینیکی چاوەدێری سەرەتایی بە هاوکاری لەگەڵ کەسانی دیکە.

مەودای پراکتیکی[دەستکاری]

پەرستاری خێزانیەکان کۆمەڵێک نەخۆشی توندی ئیپیزۆدی پێشکەش دەکەن کە بە شێوەیەکی گشتی لە شوێنی چاودێری دەرەوەی نەخۆشخانە یان چاودێری بەپەلە چارەسەر دەکرێن، و خزمەتگوزارییەکانی چاوەدێری تەندروستی درێژخایەن و خۆپارێزی. جگە لە دەستنیشانکردن و چارەسەرکردنی نەخۆشی، چاودێری خۆپارێزیش پێشکەش دەکەن، لەوانە پشکنینی ڕۆتینی، هەڵسەنگاندنی مەترسی تەندروستی، پشکنینی کوتان و سکرینکردن، و ڕاوێژکاری کەسی سەبارەت بە پاراستنی شێوازی ژیانی تەندروست. هەروەها FNPs نەخۆشی درێژخایەن بەڕێوەدەبەن، زۆرجار چاوەدێری هەماهەنگ دەکەن کە لەلایەن پزیشکە پسپۆڕەکانەوە پێشکەش دەکرێت.[پێویستە ئاماژەیە]. مەودای پراکتیکی FNP بەڕێوەبردنی کلینیکی نەخۆشە توندەکانی خراپبوو وەک ئەوانەی پێویستیان بە چاودێری هەیە لە یەکەی چڕدا ناگرێتەوە.

سەرچاوە[دەستکاری]

  1. ^ فریدمان، ماریلین م. (٢٠٠٣). پەرستاری خێزان: لێکۆڵینەوە، تیۆری و پراکتیک. ڕووباری سەرەوەی سەدل، نیوجرسی: هۆڵی پرێنتیس. لاپەڕە ٤٢.
  2. ^ "دەزگاکانی بڕوانامەدانی NP". ڕێکخراوی نیشتمانی فاکەڵتیەکانی پەرستارانی پراکتیکی..
  3. ^ "ڕێبەری پیشەی پەرستاری خێزانیی". nurse.org. (لە ڕێکەوتی ٤ی نیسانی ٢٠١٩).