پەرستاری تۆمارکراو

نیشانەی فەیلەقی پەرستارانی سوپای ئەمریکا.

پەرستاری تۆمارکراو کورتکراوەی (RN) پەرستارێکە کە بە سەرکەوتوویی لە پرۆگرامی پەرستاری لە قوتابخانەی پەرستاری دانپێدانراو دەرچووە و ئەو مەرجانەی بەدیهێناوە کە لەلایەن وڵاتێک، ویلایەتێک، پارێزگایەک یان دەزگای مۆڵەتدانی هاوشێوەی مۆڵەتپێدراوی حکومەتەوە دیاریکراون بۆ بەدەستهێنانی مۆڵەتی پەرستاری، مەودای کارکردنی تۆماری پەرستاران بە یاسا دیاری دەکرێت، و لەلایەن دەزگایەکی پیشەیی یان ئەنجومەنێکەوە ڕێکدەخرێت.

پەرستارە تۆمارکراوەکان لە چەندین شوێنی پیشەیی جۆراوجۆردا دامەزراون و زۆرجار پسپۆڕن لە بوارێکی پراکتیکدا. لەوانەیە ئەوان بەرپرسیار بن لە سەرپەرشتیکردنی چاوەدێری کە لەلایەن کارمەندانی چاودێری تەندروستی دیکەوە پێشکەش دەکرێت، لەوانە پەرستارانی خوێندکار، پەرستارانی پراکتیکی مۆڵەتپێدراو (جگە لە کەنەدا)، کارمەندانی یارمەتیدەری بێ مۆڵەت و پەرستاری تۆمارکراوی کەم ئەزموون.

پەرستارانی تۆمارکراو بەزۆری دەبێت کەمترین کاتژمێرەکانی مەشقکردن بەدیبهێنن و خوێندنی بەردەوام ئەنجام بدەن بۆ پاراستنی مۆڵەتەکەیان، جگە لەوەش، زۆرجار مەرجێک هەیە کە تۆماری پەرستاران ئازاد بێت لە سزای تاوانکاری جددی.

مێژوو

فلۆرانس نایتنگەیل پەرستارێکی بەریتانی بوو کە بناغەی پیشەی پەرستاری دابین کرد. نایتنگەیل ئەزموونی خۆی لە کاتی جەنگی کریمەدا بەدەستهێناوە. شەقام. نەخۆشخانەی تۆماس و قوتابخانەی ڕاهێنانی نایتنگەیل بۆ پەرستاران لە ساڵی ١٨٦٠ لەلایەن فلۆرانس نایتنگەیلەوە دامەزراوە.

تۆمارکردنی پەرستاران لەلایەن ئەنجومەنی پەرستاری یان بۆردەکانەوە لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە دەستی پێکرد، نیوزیلاندا یەکەم پەرستاری لە ساڵی ١٩٠١ تۆمار کرد بە دامەزراندنی یاسای تۆمارکردنی پەرستاران، پەرستاران دەبوو سێ ساڵ مەشق و ڕاهێنان تەواو بکەن و لە تاقیکردنەوەیەکی ئیدارەی دەوڵەت دەربچن. تۆمارکردن تا ڕادەیەک یەکدەنگی لە پەروەردەی پەرستارانی نوێدا مسۆگەر دەکرد و بەزۆری نازناوەکە بە یاسا پارێزراو بوو. بۆ نموونە لە دوای ساڵی ١٩٠٥ لە کالیفۆڕنیا، ئیدیعاکردنی تۆماری پەرستاران بەبێ بڕوانامەی تۆمارکردن بوو بە تاوان. ئێستا مەرجە ئاساییەکان بۆ مۆڵەتی RN لە ئەمریکا بریتین لە بەدەستهێنانی یان بڕوانامەی هاوبەش (کۆلێژی کۆمەڵایەتی) یان بڕوانامەی بەکالۆریۆس (کۆلێژ یان زانکۆ) لە پەرستاری و دەرچوون لە تاقیکردنەوەیەک.

یاساکانی تۆمارکردن ڕێگەی بە دەسەڵاتداران دەدا تا ڕادەیەک کۆنترۆڵی ئەوە بکەن کە کێ لە پیشەکەدا وەرگیراوە. پێداویستییەکان بەپێی شوێنەکان جیاواز بوون، بەڵام زۆرجار مەرجێکیان لەخۆگرتبوو کە داواکار دەبێت "کارەکتەری ئەخلاقی باشی هەبێت" و نابێت بارودۆخی دەروونی یان جەستەیی هەبێت کە وای لێبکات نەتوانێت پراکتیزە بکات.

پێش ساڵانی ١٨٧٠ زۆربەی خەڵک لە ماڵەوە لەلایەن ئەندامانی خێزانەوە چاودێری دەکران. ڕوانگەی پەرستاری دەستی بە گۆڕانکاری کرد لەگەڵ پێشکەوتنی پزیشکی زیاتر لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا و بەرەو سەرەتای سەدەی بیستەم.

لەگەڵ ئەوەی پەرستاری زیاتر بوو بە پیشەیەکی نێودەوڵەتی، لەگەڵ گەشتکردنی پەرستاری تۆمارکراو بۆ دۆزینەوەی کار یان باشترکردنی بارودۆخی کارکردن و کرێ، هەندێک وڵات دەستیان کرد بە جێبەجێکردنی تاقیکردنەوە ستانداردەکانی زمانی (بەتایبەت سیستەمی نێودەوڵەتی تاقیکردنەوەی زمانی ئینگلیزی).

سوودەکانی پەرستاری

لە کاتی بەدەستهێنانی بڕوانامەی پەرستاریدا، سوودی کەسی هەیە کە لەگەڵیدا دێت. یەکێک لە سوودە کەسییەکان ئەوەیە کە پەرستاری پۆستێکی زۆر ڕێزدارە، یەکێکی دیکە لە سوودە کەسییەکان، بەردەستبوونی کارە؛ پەرستاران خواستێکی زۆریان لەسەرە. هەروەها پەرستاری چەندین ئەگەری جیاوازی دامەزراندن دەڕەخسێنێت، چونکە لەگەڵ بڕوانامەی پەرستاریدا، چەندین پۆست هەن کە دەکەونە ژێر ئەم پۆلە. توانای گەڕان بەدوای چەندین بژاردەدا، دەرفەت دەدات بە کەسێک کە گونجاوترین کار بۆ خۆی بدۆزێتەوە.

نەخۆشەکان سوودمەند دەبن لە هەبوونی ژمارەیەکی پێویست لە پەرستار بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی کلینیک یان نەخۆشخانە، لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی پەرستاران، کوالیتی ژیانی نەخۆشەکان بە هەمان شێوە زیاد دەکات.

پرسەکانی ناو پەرستاری تۆمارکراو

پەرستاری پیشەیەکە کە بەرپرسیارە لە پێشکەشکردنی کوالیتی بەرزی چاودێری و پاراستنی باشی نەخۆشەکان. لەگەڵ ئەوەی کە ئەمە دەگوترێ، پەرستاران بە هۆکاری جیاوازەوە هەست بە زەبر و زەنگ دەکەن. هۆکارێک کە پەرستاران هەست بە زەبر و زەنگ دەکەن پەیوەندی بە ئەنجامی لەدەستدانی چاودێری پەرستارییەوە هەیە کاتێک باری کار زۆر قورس دەبێت بۆ پەرستاران. زۆرێک لە پەرستاران لە ئەرکەکانی ڕۆژانەیاندا ڕووبەڕووی بارێکی کارێکی بەرگە نەگیراو دەبنەوە، ئەمەش شوێنێکی زۆر بۆ هەڵە و ڕووداوی نەخوازراو دەڕەخسێنێت. هەروەها نەبوونی کات بۆ تەواوکردنی ئەرکەکان و ئاستی کارمەندان ڕۆڵێکی گەورە دەگێڕێت لەوەی کە چۆن پەرستاران ڕەنگە لایەنەکانی چاودێری پەرستاری لەدەست بدەن، نیشاندەرێکی باری کاری زۆر کە پەرستاران ڕووبەڕووی دەبنەوە پەیوەندی بە چاوەدێری و چالاکییەکانی پەرستاری لەدەستچووەوە هەیە، بەهۆی چاوەدێری و چالاکییە لەدەستچووەکان، پەرستاران لەوانەیە هەست بە فشار و دڵەڕاوکێ لە ناو ژینگەی کارکردنیاندا بەدەست بهێنن، هەروەها باو و ئاساییە کە پەرستاران تووشی تێکچوونی خەو دەبن کە دەتوانێت ببێتە هۆی لەدەستدانی خەو یان نەتوانن بخەون. هەرچەندە هەموو پەرستاران ڕووبەڕووی ئەم کێشانە نابنەوە، بەڵام لەناو بواری پەرستاریدا زۆر باون و ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە پەرستارانی تۆمارکراو ئەم کێشانە و هەستانە ئەزموون بکەن.