پەرستاری پزیشکی منداڵان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

پەرستاری منداڵان (PNP) پەرستارێکە کە پسپۆڕە لە چاودێریکردنی منداڵی تازە لەدایکبوو، کۆرپە، منداڵی ساوا، منداڵانی پێش قوتابخانە، منداڵانی تەمەنی خوێندن، هەرزەکاران و گەنجانی پێگەیشتوو،[١] پەرستارانی پزیشکی زانیاری و ئەزموونێکی قووڵیان هەیە لە چاوەدێری تەندروستی منداڵان لەوانەش چاودێری منداڵانی باش، و خۆپاراستن و بەڕێوەبردنی نەخۆشییە توندەکانی باوی منداڵان و حاڵەتە درێژخایەنەکان. ئەم چاوەدێرییە بۆ پشتگیریکردنی تەندروستی گونجاوی منداڵان لە چوارچێوەی خێزان، کۆمەڵگا و ژینگەی خۆیاندا پێشکەش دەکرێت، [٢] بۆ ئەوەی مرۆڤ ببێتە پزیشکی پەرستاری منداڵان دەبێت بەزەییدار بێت، سەرچاوەدار بێت، لە پەیوەندیکردندا باش بێت و گرنگییەکی باشی بە وردەکارییەکان هەبێت.[٣]

خوێندن[دەستکاری]

بوون بە پەرستاری منداڵان دەتوانێت لە هەر شوێنێکدا لە ٧-١٠ ساڵ بخایەنێت، بەپێی ئەو ڕێگایەی کە دەگیرێتەبەر. سەرەتا دەبێت کەسێک بەکالۆریۆسی زانست لە پەرستاری (BSN) بەدەستبهێنێت بە بەشداریکردن لە پرۆگرامی بەکالۆریۆسی چوار ساڵە لە کۆلێژ یان زانکۆیەکی باوەڕپێکراو، کە پسپۆڕی پەرستارییە. دوای تەواوکردنی BSN، دەبێت تاقیکردنەوەی مۆڵەتی ئەنجومەنی نیشتمانی (NCLEX) ئەنجام بدەن بۆ بەدەستهێنانی مۆڵەتی پەرستاری تۆمارکراو (RN). دوای تەواوکردن و دەرچوون لە NCLEX، دەبێت ئەزموون لە بواری پەرستاریدا بەدەستبهێنن، باشترە لە پزیشکی منداڵان. ئەزموونی پێشنیار کراو لە هەر شوێنێک بێت لە ١-٣ ساڵەوە. پاشان، دەبێت داواکاری پێشکەش بکەن و وەربگیرێن بۆ پرۆگرامی پەرستاری پزیشکی کە پسپۆڕە لە پزیشکی منداڵان. دەتوانن یان ماستەر لە زانستی پەرستاری (MSN) بەدەستبهێنن، کە پرۆگرامێکی دوو ساڵە، یان دکتۆرا لە پراکتیکی پەرستاری (DNP) کە پرۆگرامێکی سێ ساڵە. هەردوو پرۆگرامەکە یەکێکیان شایستەی ئەوە دەکات کە ببێتە پەرستار، بەڵام مووچە دەتوانێت لەگەڵ ئاستی بڕوانامەدا زیاد بکات. زۆربەی پرۆگرامەکان پێویستیان بە BSN، دوو ساڵ ئەزموونی RN هەیە، کە لانیکەم ساڵێک لە پزیشکی منداڵان بێت، و کەمترین نمرەی نمرەی .٣.٠ لە کۆتاییدا، بۆ ئەوەی ببنە پزیشکی پەرستاری منداڵان، دەبێت لە تاقیکردنەوەی بڕوانامە دەربچن کە لەلایەن دەستەی بڕوانامەدانی پەرستاری منداڵانەوە پێشکەش دەکرێت.[٤]

ئەرکەکان[دەستکاری]

پزیشکانی پەرستاری منداڵان چاودێری لە سەرانسەری وڵاتدا پێشکەش بەو منداڵانە دەکەن کە لە تازەلەدایکبووەوە تا ٢١ ساڵان پیر دەبن، زۆربەی پەرستارانی منداڵان لەسەر هەموو تەمەنەکانی منداڵان کاردەکەن بەڵام هەندێکیان تایبەتمەندن لە گروپە تەمەنییە تایبەتەکان وەک هەرزەکاران یان تازەلەدایکبووان. پەرستارانی پزیشکی دەتوانن دەرمان لە هەر ٥٠ ویلایەتەکەدا بنووسن بەڵام هەر ویلایەتێک ڕێنمایی جیاوازی هەیە بۆ پراکتیک و تواناکانی ڕەچەتەکردن،[٥] پزیشکانی پەرستاری منداڵان توانای ئەنجامدانی زۆر ئەرکیان هەیە کە پزیشکانی منداڵان و پزیشکانی تر ئەنجامی دەدەن. ئەم ئەرکانە بریتین لە پشکنینی گەشەکردن، هەڵسەنگاندنی جەستەیی (بینین، بیستن و ددان)، فیزیکی قوتابخانە و وەرزشی، ڤاکسین و دەستنیشانکردنی نەخۆشییە باوەکانی منداڵی وەک حەساسیەت، هەوکردنی گوێ و حاڵەتەکانی پێست،[٦] هەروەها پەرستارە پزیشکی منداڵان نەخۆشییە درێژخایەنەکانی وەک تەنگەنەفەسی و شەکرە دەستنیشان دەکات، ئامۆژگاری سەبارەت بە نیگەرانییە تەندروستییە باوەکانی وەک قەڵەوی دەدات و چارەسەری برینەکانی بێ مەبەست و وەرزشی دەکات، هەروەها پەرستارەکان دەتوانن فەرمانی پشکنینی دەستنیشانکردن و ئەنجامدانی ڕێکارە بچووکەکان بکەن، لەوانە بەڵام سنووردار نەکراوە بە بڕین، دەستپێکردنی IV، بەڕێوەبردنی دەرمان و چاودێری برین، هەندێک لەو نەخۆشیانە هێشتا تازەترن لە ژینگەی چاودێری منداڵان. هەبوونی هەندێک نەخۆشی منداڵی دەتوانێت توندڕەو بێت و کاریگەری لەسەر ژیانی دواتر یان تەنانەت ژیانی ڕۆژانەی نەخۆشەکە هەبێت. دەرکەوتووە کە پەرستاری پزیشکی منداڵان چاودێری کوالیتی بەرز بە نەخۆشەکانیان دەکەن و ڕۆڵێکی گرنگە لە مامەڵەکردن لەگەڵ بارودۆخی تەندروستی درێژخایەن و مەترسیداری نەخۆشەکانیان.

مووچە و ئاسۆی کار[دەستکاری]

پەرستارانی پزیشکی مووچەی تێکڕای بەرزیان هەیە. هەرچەندە مووچە دەتوانێت زۆر جیاواز بێت بەپێی شوێن و شوێنی کار، بەڵام تێکڕای مووچەی پەرستارێکی پزیشکی ساڵانە ١٢١,٦٥٩ دۆلارە، هەروەها مووچە دەتوانێت جیاواز بێت بەپێی پسپۆڕی، بە پشتبەستن بەو خوێندنە بەردەوامەی کە پێویستە بۆ بەدیهێنانی ئەو پسپۆڕییە. پەرستارانی پزیشکی منداڵان لە زۆرترین مووچەدان لە ئەمریکا و تێکڕای مووچەی ساڵانەیان ١٢٨،٠٥٨ دۆلارە، پێشبینی دەکرێت دامەزراندنی پەرستارانی پزیشکی لە ماوەی ١٠ ساڵی داهاتوودا بە ڕێژەی ٤٥% گەشە بکات، کە زۆر خێراترە لە تێکڕای زۆربەی کارەکانی تر.

سەرچاوە[دەستکاری]