محەمەد تۆفیق

محەمەد تۆفیق

محەمەد تۆفیق :(١٩٢٤-٢٠٠٦) نووسەر ، چالاكی سیاسی ، لەنەتەوەی كورد بووە.

پێشینەی خێزانیان

محەمەد کوڕی تۆفیق کوڕی محەمەد کوڕی عەزیز کوڕی شاسوار ئاغای ھەمەوەندییە. دایکی، خاتوو حەلاوەی کچی مەلا غەفووری بانەیییە. بنەماڵەکەی خاوەندی دێی (بەگەجانی)یە، ساڵی ١٨٨٦ ئەوێی بەجێ ھێشتووە و لە سلێمانی نیشتەجێ بووە. شاسوار ئاغا لە ١٨٥٠دا، لە شەڕی بەرگریی میرایەتیی بابان دا دژی سپای عوسمانی، لای (گردی مامەیارە) خۆی و سی سوارەی دیکەی ھەمەوەند شەھید بوون. عەزیز ئاغا ١٨٦٧ لە شەڕێکی بەرامبەر بە ھەمان سپادا لە بازیان شەھید بووە. محەمەد ئاغا ١٨٦٦ کاتی ڕێگریکردن لە دوورخستنەوەی ھەمەوەند بۆ باکووری ئەفەریقا، لە نێوان چەمچەماڵ - کەرکووک دا شەھید بووە.

سەرتای ژیان و خوێندنی

محەمەد، ساڵی ١٩٢٤ لە گەڕەکی (سابوونکەران)ی شاری سلێمانی ھاتووەتە دنیاوە. ١٩٣٠ خوێندنی قۆناغی سەرەتاییی لە قوتابخانەی فەیسەڵییە، ١٩٣٦ قۆناغی ناوەندیی لە قوتابخانەی ناوەندیی سلێمانی و خانەی مامۆستایانیشی ١٩٣٩ لە بەغدا تەواوکردووە. ١٩٤٠ بە مامۆستای قوتابخانەی دێی (جافەران)ی ناوچەی قەرەداخ دامەزراوە و ساڵێکی لێ ماوەتەوە. ١٩٤١ گواستراوەتەوە بۆ قوتابخانەی فەیسەڵییە.

چالاكی سیاسی

١٩٦٠ بووە بە بەڕێوەبەری قوتابخانەی سەڵاحەدینی ئەیووبی ھەر لە سلێمانی. ١٩٧٠ لەبەر باری تەندروستیی خۆی، خۆی خانەنشین کردووە. محەمەد، نیشتمانپەروەرێکی چالاکی پێشکەوتنخواز بووە، ھەر زوو -لەتەک عەبدولواحید نووری و نەدیم بەدەوی چووەتە ناو یەکەمین شانەکانی حیزبی شیوعیی عیراق لە سلێمانی.

بەرهەمەكانی

مامۆستای زمانی عەرەبی بووە و بەشداریی لە دانانی کتێبەکانی زمانی کوردیی پۆلەکانی سەرەتاییی سەردەمەکەیدا ھەبووە. گوایە جگە لە نووسینەکانی "گەلاوێژ"ی، نووسینی دیکەی بڵاوکراوەیشی ھەبووە.

ژیانی هاوسەرگیریی

ساڵی ١٩٥٤ لەگەڵ خاتوو "ئەختەری کچی مستەفا موفتی" خێزانی پێک ھێناوە و ٣ کچ (نیگار، بەھار، ھەوار) و ٣ کوڕ (نزار، ڕزگار و ڕێبوار)ی لێ بووە.

كۆچی دوایی

ڕۆژی ٤/٩/٢٠٠٦ کۆچی دواییی کردووە و لە (گردی شێخ مارف) بە خاک سپێردراوە.