سیاسەتی ناسنامە

سیاسەتی ناسنامە بریتییە لە سیاسەتێک کە لەسەر بنەمای ناسنامەیەکی تایبەت دامەزراوە، وەک ڕەگەز ، نەتەوە ، ئایین ، ڕەگەز ، ئاراستەی سێکسی ، پاشخانی کۆمەڵایەتی ، کاست و چینە کۆمەڵایەتییەکان . هەروەها ئەم چەمکە دەتوانێت دیاردە کۆمەڵایەتییەکانی دیکەش بگرێتەوە کە بە شێوەیەکی باو بە سیاسەتی ناسنامە نەناسراون، وەک سیاسەتی کۆچی حکومی کە جووڵە و کۆچ لەسەر بنەمای ناسنامەکان ڕێکدەخات، یان ئەجێندای ناسیۆنالیستی ڕاستڕەوی توندڕەو و وەدەرنانی ئەوانی دیکەی نەتەوەیی و ئیتنیکی. هەر لەبەر ئەم هۆکارە، کورزوێلی، پێرێز و شپیگڵ، کە باس لە چەندین پێناسەی گریمانەیی بۆ ئەم چەمکە دەکەن، دەڵێن کە سیاسەتی ناسنامە چەمکێکی ناڕوونە لە ڕووی شیکارییەوە.

مێژووی چەمکی "سیاسەتی ناسنامە" دەگەڕێتەوە بۆ کۆتایی سەدەی بیستەم، هەرچەندە تاکوتەرا لە نووسینەکانی وەک ماری وۆڵستۆنکرافت و فرانتز فانۆن پێشەکی هەبووە. زۆرێک لە داکۆکیکارانی هاوچەرخی سیاسەتی ناسنامە دیدێکی یەکتربڕ دەگرنەبەر، پێیان وایە ئەم سیاسەتە لە ئاکامی چەند سیستەمێکی ستەمکاریی یەکتربڕەوە دروست دەبێت لەسەر جیاوازییەکان و بە دروستکردنی ناسنامە جیاوازەکان کۆتایی دێت. بە بڕوای زۆرێک لەوانەی خۆیان بە داکۆکیکار لە سیاسەتی ناسنامە دەناسێنن، ئەزموونە تایبەتەکانی ئەو کەسانەی کە ڕووبەڕووی ستەمی سیستماتیکی دەبنەوە دەبێت بە چەقی ئەم سیاسەتە؛ ئامانجەکەی ئەوەیە کە ئەو کارلێک و داینامیکیەتەی چەوساندنەوە باشتر بناسێت کە لەنێوان گرووپەکانی نەژاد، ئابووری، بنکە-ڕەگەزی (لە نێوان ئەوانی تردا) دەکرێت، هەروەها دڵنیابوون لەوەی هیچ گروپێک بە شێوەیەکی ڕەها کاریگەری کردەوە سیاسییەکان، لەسەر ئێستا و داهاتوویان نەبێت. ئەم جۆرە بەکارهێنانە هاوچەرخانەی سیاسەتی ناسنامە باس لە کەسانی ڕەگەز، نەتەوە، ڕەگەز، ناسنامەی ڕەگەزی ، ئاراستەی سێکسی ، تەمەن، چینە ئابوورییەکان، دۆخی کەمئەندامی، خوێندن، ئایین، زمان، پیشە، حزبی سیاسی، دۆخی سەربازە دێرینەکان، دۆخی چاکبوونەوە و شوێنی جوگرافی تایبەت دەکات . ئەم نیشانانەی ناسنامە تایبەتمەند نیین. بەڵام لە زۆر حاڵەتدا لە کاتی باسکردنی گرووپە زۆر تایبەتەکاندا تێکەڵ بە یەکتر دەبن. بۆ نموونە ئەفریقایی-ئەمریکی, هاوڕەگەزباز, ژنان, کە چینێکی تایبەتی ناسنامە پێکدەهێنن لەوانەیە لە پێکهاتنی کۆمەڵە گروپێکی تر پێکبێن کە ناسنامەی تایبەتی خۆیان هەیە. دیارترین ئەو کەسانەی کە دیدی یەکتربڕیان بۆ سیاسەتی ناسنامە هەیە کیمبەرلی کرێنشاوە. ئەو ڕەخنە لە فۆرمەکانی سیاسەتی ناسنامە دەگرێت کە جەختێکی زۆر لە پەیوەندی نێوان گرووپە جیاوازەکان دەکەنەوە بەڵام جیاوازییەکانی ناو گرووپەکان و فۆرمەکانی چەوساندنەوەی ناو گرووپەکانیان فەرامۆشکردووە. بۆ نموونە کرانشۆ پێی وایە هەموو ژنان وەکو یەک ڕووبەڕووی چەوساندنەوە نابنەوە، ژنێکی ڕەش لە ئەمریکادا زیاتر لە ژنێکی سپی ڕووبەڕووی چەوساندنەوە دەبێتەوە کاتێک ڕووبەڕووی چەوساندنەوەی گرووپی سەردەست و پیاوانی ڕەشیشەوە دەچەوسێتەوە. ئەو ئەم جۆرە لە چەوساندنەوە یەکتربڕ ناودەبات.