دوالیزمی زەین-لەش

دوالیزم، لە فەلسەفەی زەیندا، بەو ڕوانگەیە دەوترێ کە لێیەوە دیاردە زەینییەکان «نافیزیکی» و «ناماددی» تەماشا دەکرێن،^[١] یا زەین و لەش لێکجیاواز و شیاوی لێکدابڕاندن دەبینرێن.^[٢]

سەرچاوەی دوالیزم لە فەلسەفەی نوێدا دەگەڕێتەوە بۆ بیروڕا و ئەندێشەکانی ڕێنێ دێکارت. ئەو زەینی بە جەوھەرێکی ناماددی دەزانی و، پێی وا بوو پێچەوانەی شتە فیزیکییەکان، زەین جێگا داگیر ناکا. دەیوت: مێشک ماددییە، وەکوو کورسییەک وایە بۆ دانیشتنی ژیری لەسەری.^[٣] بەڵام، زەین ماددی نییە، عەینەن خۆئاگایی و وشیارییە. دێکارت یەکەم فەیلەسووفی ڕۆژاوایییە کە پرسی زەین-لەشی بەو شێوەیە کە ئەمڕۆ ھەیە داڕشتووە.^[٤]

لە بەرامبەر دوالیزمەوە، شێوە جۆربەجۆرەکانی مۆنیزم -مان ھەیە. دوالیزمیش، خۆی دوو جۆرە: دوالیزمی جەوھەری و دوالیزمی عەرەزی. دوالیزمی جەوھەری دەڵێ زەین و ماددە ھەر لە بنەڕەتەوە فەرقیان ھەیە. دوالیزمی عەرەزی دەڵێ فەرقەکە وا لە نێوان تایبەتمەندییەکانی زەین و ماددە، نەک لە جەوھەریاندا.^[١]

سەرچاوەکان

1 2 Hart, W. D. 1996. "Dualism." pp. 265–267 in A Companion to the Philosophy of Mind, edited by S. Guttenplan. Oxford: Blackwell.
↑ Crane، Tim؛ Patterson، Sarah (٢٠٠١). «Introduction». History of the Mind-Body Problem. لاپەڕە ١–٢. the assumption that mind and body are distinct (essentially, dualism)
↑ Robinson، Howard (2023)، Zalta، Edward N.؛ Nodelman، Uri (eds.)، «Dualism»، The Stanford Encyclopedia of Philosophy (چاپی Spring 2023)، Metaphysics Research Lab, Stanford University، لە ٢٦ی نیسانی ٢٠٢٤ ھێنراوە
↑ Descartes, René. [1641] 1984. "Meditations on First Philosophy." pp. 1–62 in The Philosophical Writings of René Descartes 2, translated by J. Cottingham, R. Stoothoff, and D. Murdoch. Cambridge: Cambridge University Press.

دەروازەی فەلسەفە

[Hart-1] 1 2 Hart, W. D. 1996. "Dualism." pp. 265–267 in A Companion to the Philosophy of Mind, edited by S. Guttenplan. Oxford: Blackwell.

[Crane2001p1-2] Crane، Tim؛ Patterson، Sarah (٢٠٠١). «Introduction». History of the Mind-Body Problem. لاپەڕە ١–٢. the assumption that mind and body are distinct (essentially, dualism)

[3] Robinson، Howard (2023)، Zalta، Edward N.؛ Nodelman، Uri (eds.)، «Dualism»، The Stanford Encyclopedia of Philosophy (چاپی Spring 2023)، Metaphysics Research Lab, Stanford University، لە ٢٦ی نیسانی ٢٠٢٤ ھێنراوە

[De-4] Descartes, René. [1641] 1984. "Meditations on First Philosophy." pp. 1–62 in The Philosophical Writings of René Descartes 2, translated by J. Cottingham, R. Stoothoff, and D. Murdoch. Cambridge: Cambridge University Press.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]