ئێدمۆند ھیلاری

ئێدمۆند ھیلاری
ئێدمۆند ھیلاری
	Edmund Percival Hillary
لەدایکبوون	٢٠ی تەممووزی ١٩١٩ ; ئۆکلاند (ئیمپراتۆریەتیی بەریتانی)
مەرگ	١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨ (٨٨ ساڵ ژیاوە); ئۆکلاند
گۆڕ	Hauraki Gulf / Tīkapa Moana
زانکۆ	Auckland Grammar School; University of Auckland ;
پیشە	گەڕیدە، چاکەکار، beekeeper، دیپلۆمات، خوودژیاننامەنووس، شاخەوان
ھاوسەر	June Hillary، Louise Mary Rose
مناڵ	Peter Hillary، Sarah Hillary
باوان	Percival Augustus Hillary ; Gertrude Clark ;
خەڵاتەکان	Knight Commander of the Order of the British Empire (١٩٥٣–); نیشانی گارتەر (١٩٩٥–); Polar Medal; Order of Gorkha Dakshina Bahu (١٩٥٣); Patron’s Medal (Raymond Priestley، 118، George Binney، ١٩٥٨); Padma Vibhushan (وەرزش); Grande Médaille d'Or des Explorations (١٩٥٥); Queen Elizabeth II Coronation Medal; 1939–45 Star; Padma Bhushan; New Zealand Sports Hall of Fame; Order of New Zealand (١٩٨٧); Commander of the Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland; honorary doctor of the University of Waikato (٢٠٠٦); Livingstone Medal ;
واژوو
پلە	ambassador of New Zealand to Nepal

ئێدمۆند پێرسیڤال ھیلاری (بە ئینگلیزی: Sir Edmund Percival Hillary؛ لەدایکبووی ٢٠ی تەممووزی ١٩١٩ – مردووی ١١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٨) شاخەوان و دۆزەرەوە و خێرخوازێکی نیووزیلاندی بوو. لە ٢٩ی ئایاری ١٩٥٣ ھیلاری و شاخەوانی شێرپایی تینزینگ نۆرگای بوون بە یەکەم شاخەوان کە گەیشتنە لووتکەی چیای ئیڤرست ئەوان بەشێک بوون لە نۆیەمین گەشتی بەریتانی بۆ ئیڤرست، بە سەرۆکایەتی جۆن ھانت لە ساڵی ١٩٨٥ تا ١٩٨٨ وەک کۆمیسیاری باڵای نیووزیلاند بۆ ھیندستان و بەنگلادیش و ھاوکات وەک باڵیۆزی نیپال خزمەتی کردووە.^[١]

ھیلاری لە کاتی خوێندنی ناوەندیدا حەزی لە شاخەوانی بوو. ئەو یەکەم سەرکەوتنە سەرەکییەکەی لە ساڵی ١٩٣٩دا کرد و گەیشتە لووتکەی چیای ئۆلیڤییەر. ئەو لە ھێزی ئاسمانی ڕۆیاڵ نیووزیلاند وەک ناڤیگەر لە کاتی جەنگی جیھانی دووەمدا خزمەتی کردووە و لە ڕووداوێکدا بریندار بووە.^[٢] پێش گەشتی ئیڤرست، ھیلاری لە ساڵی ١٩٥١دا بەشێک بوو لە گەشتی ناسینەوەی بەریتانیا بۆ چیا و ھەروەھا ھەوڵێکی سەرکەوتوو بۆ سەرکەوتن لە چۆ ئۆیو لە ساڵی ١٩٥٢ وەک بەشێک لە گەشتی کۆمۆنۆلس ترانس ئەنترکتیک لە ساڵی ١٩٥٨ گەیشتە سەر زەوی جەمسەری باشوور. پاشان گەیشتە جەمسەری باکوور، ئەوی کرد بە یەکەم کەس بۆ گەیشتن بە ھەردوو جەمسەر و لووتکەی ئیڤرست. ڕۆژنامەی تایمز بە یەکێک لە ١٠٠ کەسی کاریگەر لە سەدەی بیستەم ناوی برد.^[٣]

سەرچاوەکان

^ «Sir Edmund Hillary». Academy of Achievement (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «Sir Edmund Hillary». my.christchurchcitylibraries.com (بە New Zealand English). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «On top of the world: Ed Hillary». nzhistory.govt.nz (بە ئینگلیزی). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[1] «Sir Edmund Hillary». Academy of Achievement (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[2] «Sir Edmund Hillary». my.christchurchcitylibraries.com (بە New Zealand English). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[3] «On top of the world: Ed Hillary». nzhistory.govt.nz (بە ئینگلیزی). لە ١٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]