ئاگرکەوتنەوەی دارستان لە ھاوای ٢٠٢٣

ئاگرکەوتنەوەی دارستان لە ھاوای ٢٠٢٣
ئاگرکەوتنەوەی دارستان لە ھاوای ٢٠٢٣
وڵات	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
دابەشکاریی کارگێڕی	ھاوایی
جێ	Hawaii، Maui
پۆتانی شوێن	٢٠°٥٢′٥٧″N ١٥٦°٤٠′٥٤″W
کاتی ڕوودان	٣١ی تەممووزی ٢٠٢٣
هۆکاری ناڕاستەوخۆ	2023 Pacific hurricane season، drought، invasive plant، گۆڕانی ئاووھەوا، mismanagement
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

لە سەرەتای مانگی ئابی ساڵی ٢٠٢٣ زنجیرەیەک ئاگرکەوتنەوەی دارستان لە ویلایەتی ھاوای ئەمریکا ڕوویدا کە زۆربەیان لە دوورگەی ماوی بوون. ئاگرکەوتنەوەکان بەھۆی بایەوە بووە ھۆی چۆڵکردنی خەڵک و زیانێکی بەرفراوانی لێکەوتەوە و لانیکەم ١١١ کەس لە شارۆچکەی لاھاینا گیانیان لەدەستدا.^[١] نزیکەی ١٣٠٠ کەس بێسەروشوێنن^[٢] و ژمارەی کوژراوان بەھۆی ئاگرکەوتنەوەکانەوە لە ڕۆژانی داھاتوودا دوو ھێندە یان سێ ھێندە زیاد دەکات.^[٣] بڵاوبوونەوەی ئەم جۆرە ئاگرە دەگەڕێتەوە بۆ بارودۆخی وشک و گەرماو کە بەھۆی ناوچەیەکی بەھێزی پەستانی بەرز لە باکووری ھاوایی و زریانی دۆرا لە باشوورەوە دروست بووە.^[٤]

بەیاننامەیەکی فریاگوزاری لە ٨ی ئاب واژوو کرا، کە ڕێگەی بە چەندین کردار درا، لەوانە چالاککردنی پاسەوانی نیشتمانی ھاوایی، کردەوەی گونجاو لەلایەن بەڕێوەبەری دەزگای بەڕێوەبردنی فریاگوزاری ھاوایی و بەڕێوەبەری بەڕێوەبردنی فریاگوزاری، و خەرجکردنی سندوقەکانی داھاتی گشتی ویلایەت بۆ یارمەتیدانی ئەو بارودۆخەی کە بەھۆی ئاگرەکانەوە دروست بووە.^[٥] تا ٩ی ئاب، حکوومەتی ویلایەتی ھاوایی باری نائاسایی بۆ تەواوی ویلایەتەکە دەرکرد.^[٤] لە ١٠ی ئابدا، جۆ بایدن، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، بەیاننامەی کارەساتی گەورەی فیدراڵی بڵاوکردەوە.^[٦]

تەنھا بۆ ئاگرکەوتنەوەی لاھاینا، سەنتەری کارەساتەکانی زەریای ھێمن (PDC) و دەزگای بەڕێوەبردنی فریاگوزاری فیدراڵی (FEMA) مەزەندەیان کردووە کە زیاتر لە ٢٬٢٠٠ بینا وێران بوون،^[٧]^[٨] کە زۆربەیان لە سروشتدا نیشتەجێبوون^[٩]^[١٠] و لەوانەش زۆرێک لە شوێنە مێژوویییەکان لە لاھاینا.^[١١]^[١٢] زیانەکانی ئاگرەکە نزیکەی ٦ دۆلار خەمڵێندراوە ملیار.^[١٣]

سەرچاوەکان

^ «Maui wildfire miracle with 60 survivors found in single home as death toll hits 111». The Independent (بە ئینگلیزی). ١٧ی ئابی ٢٠٢٣. لە ١٧ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
^ «Maui wildfires death toll rises to 93 as officials ask families for DNA samples». The Washington Post. August 13, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 15, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 13, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ Bacon، John (١٤ی ئابی ٢٠٢٣). «'Many tragic stories': Hawaii governor says Maui fire death toll could double or triple: Aug. 14 recap». USA Today. لە ١٦ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
^ ^ئ ^ا Shalvey، Kevin (August 9, 2023). «'I was trapped': Maui fire survivors speak out as emergency declared». ABC News. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 10, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی) ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref>ی ھەڵە؛ ناوی «ABC» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا
^ «Office of the Governor – News Release – Emergency Proclamation for Maui Air Travel and Hurricane Dora». governor.hawaii.gov (بە ئینگلیزی). لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
^ Alvarez، Priscilla (August 10, 2023). «Biden says 'every asset that we have will be available' to Hawaii residents affected by wildfires». CNN. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ «August 11, 2023 Maui wildfire news». CNN. August 12, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 12, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ Rush، Claire (August 12, 2023). «Death toll from Maui wildfire reaches 89, making it the deadliest in the US in more than 100 years». Associated Press. لە ڕەسەنەکە لە August 12, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ «Pacific Disaster Center and the Federal Emergency Management Agency releases Fire Damage». County of Maui. ١٢ی ئابی ٢٠٢٣. لە ١٢ی ئابی ٢٠٢٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
^ «'Indescribable grief': Loved ones identify family of 4 killed while fleeing Lahaina wildfire». Hawaii News Now. August 12, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 13, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ «Death toll from Maui fires rises to 53, governor says, and more than 1,000 structures have burned». Associated Press. August 10, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 10, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ «Maui County raises death toll to 55». Honolulu Star-Advertiser. August 10, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 11, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ Rush، Claire (August 12, 2023). «As death toll from Maui fire reaches 93, authorities say effort to count the losses is just starting». Associated Press. لە ڕەسەنەکە لە August 13, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 13, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[1] «Maui wildfire miracle with 60 survivors found in single home as death toll hits 111». The Independent (بە ئینگلیزی). ١٧ی ئابی ٢٠٢٣. لە ١٧ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.

[WP_deaths-2] «Maui wildfires death toll rises to 93 as officials ask families for DNA samples». The Washington Post. August 13, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 15, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 13, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[3] Bacon، John (١٤ی ئابی ٢٠٢٣). «'Many tragic stories': Hawaii governor says Maui fire death toll could double or triple: Aug. 14 recap». USA Today. لە ١٦ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[ABC-4] ئ ^ا Shalvey، Kevin (August 9, 2023). «'I was trapped': Maui fire survivors speak out as emergency declared». ABC News. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 10, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی) ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref>ی ھەڵە؛ ناوی «ABC» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا

[5] «Office of the Governor – News Release – Emergency Proclamation for Maui Air Travel and Hurricane Dora». governor.hawaii.gov (بە ئینگلیزی). لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.

[CNN-6] Alvarez، Priscilla (August 10, 2023). «Biden says 'every asset that we have will be available' to Hawaii residents affected by wildfires». CNN. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[:5-7] «August 11, 2023 Maui wildfire news». CNN. August 12, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 12, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[:9-8] Rush، Claire (August 12, 2023). «Death toll from Maui wildfire reaches 89, making it the deadliest in the US in more than 100 years». Associated Press. لە ڕەسەنەکە لە August 12, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[:12-9] «Pacific Disaster Center and the Federal Emergency Management Agency releases Fire Damage». County of Maui. ١٢ی ئابی ٢٠٢٣. لە ١٢ی ئابی ٢٠٢٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی ئابی ٢٠٢٣ ھێنراوە.

[:11-10] «'Indescribable grief': Loved ones identify family of 4 killed while fleeing Lahaina wildfire». Hawaii News Now. August 12, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 13, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 12, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[11] «Death toll from Maui fires rises to 53, governor says, and more than 1,000 structures have burned». Associated Press. August 10, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 10, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[fatalities-12] «Maui County raises death toll to 55». Honolulu Star-Advertiser. August 10, 2023. لە ڕەسەنەکە لە August 10, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 11, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[6billiondamage-13] Rush، Claire (August 12, 2023). «As death toll from Maui fire reaches 93, authorities say effort to count the losses is just starting». Associated Press. لە ڕەسەنەکە لە August 13, 2023 ئەرشیڤ کراوە. لە August 13, 2023 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[١٣]