دایناسۆڕ

دایناسۆڕ
لقی	گیانلەبەر
ناوی پۆلێنکردن	Dinosauria
پلەی پۆلێنکردن	superorder
پۆلێنکردنی باوان	Dracohors
ناوی باوی پۆلێنکردن	ਡਾਇਨਾਸੌਰ، ڈائناسور، ڈائناسر، ڈائنوسار
Temporal range end	بێ نرخ
Temporal range start	Carnian
بەرھەم	dinosaur footprint
ڕووداوە بەرچاوەکان
لێکۆڵینەوە لەلایەن	dinosaur paleontology
ھاشتاگ	dinosaurs، dinosaur
بەستەر	http://data.thenextweb.com/tnw/entity/dinosaur
پێڕست	list of dinosaurs
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

دایناسۆڕەکان (بە ئینگلیزی: Dinosaurs) کۆمەڵێک گیانلەبەر بوون کە ملیۆنان ساڵ لەمەوبەر لە سەردەمی مێزۆزۆیکدا ژیاون. بۆ یەکەمجار نزیکەی ٢٣٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەرکەوتن و نزیکەی ٦٦ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لەناوچوون. چەندین جۆری جیاوازی دایناسۆر هەبوون، قەبارەیان لە بوونەوەری بچووک و قەبارەی مریشکەوە دەست پێدەکات تا دەگاتە ڕووەکخۆرە گەورەکانی وەک ئارجێنتیناسۆر کە کێشیان زیاتر لە ١٠٠ تۆن بوو و درێژییەکەی دەگاتە ١٠٠ پێ. هەندێک دایناسۆر وەک Tyrannosaurus Rex و Velociraptor نێچیرێکی گۆشتخۆر بوون و ددان و چنگیان تیژ بوو، هەندێکی تریش وەک Triceratops و Stegosaurus تایبەتمەندی بەرگریان وەک قۆچ یان پلێت لەسەر پشتیان هەبوو. دایناسۆرەکان لە شوێنی نیشتەجێبوونی جیاوازدا دەژیان لەوانە دارستان و دەشت و تاڵاو و بیابان و تەنانەت ژێر ئاویش. هەندێک جۆر دوو پێ بوون (بە دوو قاچ دەڕۆیشتن) لە کاتێکدا هەندێکی تر چوار پێ بوون (بە چوار قاچ دەڕۆیشتن).

زانایان لە ڕێگەی بەردبووەکانەوە زۆر شتیان دەربارەی دایناسۆرەکان زانیووە، کە پاشماوە یان کاریگەرییەکانی زیندەوەرانن کە لە بەرددا پارێزراون. توانیویانە لێکۆڵینەوە لە ئەناتۆمی و ڕەفتار و خۆراک و پەرەسەندنیان بکەن. زۆر بیردۆز هەن سەبارەت بەوەی بۆچی دایناسۆرەکان لەناوچوون بەڵام زۆرترین بیردۆزی پەسەندکراو ئەوەیە کە کاریگەری ئەستێرە بچووکەکان بووە هۆی گۆڕانی کارەساتبار لە کەشوهەوا کە بووە هۆی لەناوچوونیان. ئەمڕۆ دەتوانین بەڵگەی دایناسۆرەکان لە مۆزەخانەکانی سەرتاسەری جیهاندا ببینین کە بەردبووەکانی تێدا نمایش دەکرێن بۆ ئەوەی خەڵک بزانن دەربارەیان.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Dinosaur»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٩ی نیسانی ٢٠٢٣.