مانگگیران: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١١:٣٢، ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧

مانگ گیران (بە ئینگلیزی: Lunar eclipse) ئەو دیاردەیە روودەدات ئەگەر ھات و زەوی بێتە نێوانی خۆر و مانگ ئەو کاتەش تاریکی بەسەر مانگدا روودەدا کە بە عەرەبی پێیدەڵێن: (ظل) وە ئەو کاتەش پێیدەڵێن (مانگ گیرانی تەواو) یان (مانگ گیرانی بەشێکی)

جۆرەکانی مانگ گیران

لێرەدا ٣ جۆری مانگ گیران ھەیە ئەوانیش:

مانگ گیرانی تەواو: ئەوە ئەو کاتە روودەدا کە مانگ بە تەواوی بێتە نێوە تاریکای (ظل) زەوی، ئەو کاتەش مانگ بە تەواوت دەگیرێ
مانگ گیرانی بەشی: لەو کاتە روودەدا ئەگەر بێت و مانگ بکەوێتە بەشێکی تاریکای زەوی، ئەو کاتەش مانگ بەشێکی دەگیرێ
مانگ گیرانی شێوەی تاریکی:؛لەو کاتەی مانگ نزیک دەبێتەوە لە تاریکی زەوی ئەو کاتەش مانگ ناگیڕی تەنھا کەمێک تاریکی بەسەرا روودەدا

چێ روودەدا لەسەر مانگ

سەر رووی مانگ پلەی گەرمی دەگاتە ١٣٠ پلە بەڵام کاتێکە زەوی رێگری دەکا لە تیشکی خۆر ئەو کاتە پلەی گەرمی لەسەر رووی مانگ دەبێتە -٩٩ ژێر سفر، بەو مانایەی بە تەنھا لە کاتی مانگ گیرانی تەواودا پلەی گەرمی لەسەر مانگ دەگۆردرێ و نزیکی ٢٢٩ پلە جیاوازی درووست دەبێ.

کاتی مانگ گیران

زۆرترین و درێژخایەنترین مانگ گیران تەواو لە مێژووشدا ١ کاژێر ٤٠ خوولەک بەردەوام بوە.

بەڵام زۆرترین و درێژخایەنترین ڕۆژگیران زیاتر لە ٧ خوولەک و ٤٠ چرکە بەردەوام بوە.

مانگ گیران لە ئاینی ئیسلامدا

مانگ گیران و ڕۆژگیران یەکێکن لە بابەتە گرنگەکانی ئیسلام وە لە بیر و باوەری ئیسلامی دەربارەی ئەو دیاردانە نوێژی مانگ گیران و ڕۆژگیران ھەیە، پێویستە و سوونەتە ھەر مووسڵمانێک کاتێک بەو دیاردانە رۆشت و بینی ئەو ٢ نوێژە ئەنجام بدا.

وێنەکان

مانگ گیران لە مانگی ئازاری ساڵی ٢٠٠٧
لە ئابی ساڵی ٢٠٠٧ وێنەی مانگ گیران و لەگەڵ بەشێک لە ئەستێرەکانی گەردوون
ھەندێک وێنەی لێکدراوەی مانگ گیران لە ساڵی ٢٠٠٤ لە ویلایەتی باکووری کالیفۆرنیا
وێنەیەکی تەواوی مانگ گیران لە شاری کرمان لە وڵاتی ئێران
وێنەیەکی لێکدراوی مانگ گیران لە ٢٠ شووباتی ساڵی ٢٠٠٨

@@ ھێڵی ١: / ھێڵی ١: @@
 [[پەڕگە:Lunar eclipse oct 8 2014 Minneapolis 4 46am.png|وێنۆک|مانگ گیران]]
-'''مانگ گیران''' (بە [[ئینگلیزی]]: Lunar eclipse) ئەو دیاردەیە روودەدات ئەگەر هات و [[زەوی]] بێتە نێوانی [[خۆر]] و [[مانگ]] ئەو کاتەش تاریکی بەسەر مانگدا روودەدا کە بە عەرەبی پێیدەڵێن: (ظل) وە ئەو کاتەش پێیدەڵێن (مانگ گیرانی تەواو) یان (مانگ گیرانی بەشێکی)
+'''مانگ گیران''' (بە [[ئینگلیزی]]: Lunar eclipse) ئەو دیاردەیە روودەدات ئەگەر ھات و [[زەوی]] بێتە نێوانی [[خۆر]] و [[مانگ]] ئەو کاتەش تاریکی بەسەر مانگدا روودەدا کە بە عەرەبی پێیدەڵێن: (ظل) وە ئەو کاتەش پێیدەڵێن (مانگ گیرانی تەواو) یان (مانگ گیرانی بەشێکی)
-==جۆرەکانی مانگ گیران==
+== جۆرەکانی مانگ گیران ==
-لێرەدا ٣ جۆری مانگ گیران هەیە ئەوانیش :
+لێرەدا ٣ جۆری مانگ گیران ھەیە ئەوانیش:
-* مانگ گیرانی تەواو : ئەوە ئەو کاتە روودەدا کە مانگ بە تەواوی بێتە نێوە تاریکای (ظل) زەوی، ئەو کاتەش [[مانگ]] بە تەواوت دەگیرێ
+* مانگ گیرانی تەواو: ئەوە ئەو کاتە روودەدا کە مانگ بە تەواوی بێتە نێوە تاریکای (ظل) زەوی، ئەو کاتەش [[مانگ]] بە تەواوت دەگیرێ
-* مانگ گیرانی بەشی : لەو کاتە روودەدا ئەگەر بێت و [[مانگ]] بکەوێتە بەشێکی تاریکای زەوی، ئەو کاتەش [[مانگ]] بەشێکی دەگیرێ
+* مانگ گیرانی بەشی: لەو کاتە روودەدا ئەگەر بێت و [[مانگ]] بکەوێتە بەشێکی تاریکای زەوی، ئەو کاتەش [[مانگ]] بەشێکی دەگیرێ
-* مانگ گیرانی شێوەی تاریکی : ؛لەو کاتەی [[مانگ]] نزیک دەبێتەوە لە تاریکی [[زەوی]] ئەو کاتەش [[مانگ]] ناگیڕی تەنها کەمێک تاریکی بەسەرا روودەدا
+* مانگ گیرانی شێوەی تاریکی:؛لەو کاتەی [[مانگ]] نزیک دەبێتەوە لە تاریکی [[زەوی]] ئەو کاتەش [[مانگ]] ناگیڕی تەنھا کەمێک تاریکی بەسەرا روودەدا
-==چێ روودەدا لەسەر مانگ==
-سەر رووی [[مانگ]] [[پلەی گەرمی]] دەگاتە ١٣٠ پلە بەڵام کاتێکە [[زەوی]] رێگری دەکا لە تیشکی خۆر ئەو کاتە پلەی گەرمی لەسەر رووی [[مانگ]] دەبێتە -٩٩ ژێر سفر، بەو مانایەی بە تەنها لە کاتی مانگ گیرانی تەواودا پلەی گەرمی لەسەر مانگ دەگۆردرێ و نزیکی ٢٢٩ پلە جیاوازی درووست دەبێ.
-==کاتی مانگ گیران==
+== چێ روودەدا لەسەر مانگ ==
+سەر رووی [[مانگ]] [[پلەی گەرمی]] دەگاتە ١٣٠ پلە بەڵام کاتێکە [[زەوی]] رێگری دەکا لە تیشکی خۆر ئەو کاتە پلەی گەرمی لەسەر رووی [[مانگ]] دەبێتە -٩٩ ژێر سفر، بەو مانایەی بە تەنھا لە کاتی مانگ گیرانی تەواودا پلەی گەرمی لەسەر مانگ دەگۆردرێ و نزیکی ٢٢٩ پلە جیاوازی درووست دەبێ.
+== کاتی مانگ گیران ==
 زۆرترین و درێژخایەنترین مانگ گیران تەواو لە مێژووشدا ١ کاژێر ٤٠ خوولەک بەردەوام بوە.
 بەڵام زۆرترین و درێژخایەنترین [[ڕۆژگیران]] زیاتر لە ٧ خوولەک و ٤٠ چرکە بەردەوام بوە.
-==مانگ گیران لە ئاینی ئیسلامدا==
+== مانگ گیران لە ئاینی ئیسلامدا ==
-مانگ گیران و [[ڕۆژگیران]] یەکێکن لە بابەتە گرنگەکانی [[ئیسلام]] وە لە بیر و باوەری ئیسلامی دەربارەی ئەو دیاردانە [[نوێژی مانگ گیران و ڕۆژگیران]] هەیە، پێویستە و سوونەتە هەر مووسڵمانێک کاتێک بەو دیاردانە رۆشت و بینی ئەو ٢ نوێژە ئەنجام بدا.
+مانگ گیران و [[ڕۆژگیران]] یەکێکن لە بابەتە گرنگەکانی [[ئیسلام]] وە لە بیر و باوەری ئیسلامی دەربارەی ئەو دیاردانە [[نوێژی مانگ گیران و ڕۆژگیران]] ھەیە، پێویستە و سوونەتە ھەر مووسڵمانێک کاتێک بەو دیاردانە رۆشت و بینی ئەو ٢ نوێژە ئەنجام بدا.
-==وێنەکان==
+== وێنەکان ==
 <gallery>
 پەڕگە:Lunar2007 eclipse-LiamG.jpg|وێنۆک|مانگ گیران لە  مانگی ئازاری ساڵی ٢٠٠٧
 پەڕگە:Lunar eclipse with stars.JPG|وێنۆک|لە ئابی ساڵی ٢٠٠٧ وێنەی مانگ گیران و لەگەڵ بەشێک لە ئەستێرەکانی [[گەردوون]]
-پەڕگە:August 2007 Lunar Eclipse.jpg|وێنۆک|مانگ گیران لە ٢٨ ئابی ساڵی ٢٠٠٧ ، کە چەندین وێنەی لێکدراوە لە ویلایەتی [[ئۆریگۆن]] لە لایەن وێنەگری بە توانا (شۆڵتن راندال)
+پەڕگە:August 2007 Lunar Eclipse.jpg|وێنۆک|مانگ گیران لە ٢٨ ئابی ساڵی ٢٠٠٧، کە چەندین وێنەی لێکدراوە لە ویلایەتی [[ئۆریگۆن]] لە لایەن وێنەگری بە توانا (شۆڵتن راندال) پەڕگە:Lunar-eclipse-2004.jpg|وێنۆک|ھەندێک وێنەی لێکدراوەی مانگ گیران لە ساڵی ٢٠٠٤ لە ویلایەتی باکووری  [[کالیفۆرنیا]]
-پەڕگە:Lunar-eclipse-2004.jpg|وێنۆک|هەندێک وێنەی لێکدراوەی مانگ گیران لە ساڵی ٢٠٠٤ لە ویلایەتی باکووری  [[کالیفۆرنیا]]
 پەڕگە:LunarEclipse.gif|وێنۆک|وێنەیەکی تەواوی مانگ گیران لە شاری [[کرمان]] لە وڵاتی [[ئێران]]
 پەڕگە:Lunar Eclipse 02-20-08.jpg|وێنۆک|وێنەیەکی لێکدراوی مانگ گیران لە ٢٠ شووباتی ساڵی ٢٠٠٨
  </gallery>
-==سەرجاوە==
+== سەرجاوە ==
 * [https://www.space.com/15689-lunar-eclipses.html مانگ گیران]
 * [http://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/observing-news/in-search-of-selenelion/ مانگ گیران لە سایتی ئاسمانی تەلیسکۆبەکان]
-* [https://www.csmonitor.com/Science/2014/0413/Blood-Moon-to-arrive-Monday-night.-What-is-a-Blood-Moon بابەتێکی تەواو لەسەر مانگ گیران][http://earthsky.org/human-world/what-is-a-blood-moon-lunar-eclipses-2014-2015 سایتی ئاسمانی زەوی بابەتێکی لەسەر مانگ و مانگ گیران خستۆتە روو]
+* [https://www.csmonitor.com/Science/2014/0413/Blood-Moon-to-arrive-Monday-night. -What-is-a-Blood-Moon بابەتێکی تەواو لەسەر مانگ گیران][http://earthsky.org/human-world/what-is-a-blood-moon-lunar-eclipses-2014-2015 سایتی ئاسمانی زەوی بابەتێکی لەسەر مانگ و مانگ گیران خستۆتە روو]